فرصت‌ها و تهدیدهای مشارکت سیاسی زنان شهر خرم‌آباد
الموضوعات :
1 - استادیار گروه علوم اجتماعی، دانشگاه حضرت آیت‌الله العظمی بروجردی، بروجرد، ایران
الکلمات المفتاحية: مشارکت زنان, ابعاد سیاسی, فرصتهای مشارکت و تهدیدهای مشارکت و زنان خرم‌آباد.,
ملخص المقالة :
مشارکت سیاسی در میان زنان، مقولهای مهم و پویاست. این مفهوم، احساس رضایت، حس اعتماد و خودباوری را در میان زنان برای هر جامعه به ارمغان می‌آورد. هدف اين پژوهش، فهم و تحلیل موانع و فرصتهای مشارکت سياسي زنان در شهر خرم‌آباد است. روش پژوهش، کیفی بوده، داده‌بنیاد انجام شده است. به اين منظور با 26 زن شهر خرم‌آباد و اساتید دانشگاهی با روش نمونه‌گيري هدفمند و ترکيبي از استراتژي‌هاي گلوله برفي و حداکثر تغييرات انتخاب، مصاحبه‌هاي عميق و نيمه‌ساختاريافته انجام شد. پس از تحليل داده‌ها، 95 کد اوليه، هشت مقوله محوري و يک مقوله هسته از خلال نظام کدگذاري داده‌ها استخراج شد: شرايط علّي (اتمسفر مردسالارانه و انحصارطلبی مردانه، چالشهای اقتصادی: عدم توانمندیهای اقتصادی، بی‌میلی سیاسی: بی‌اهمیت دانستن امر سیاسی)، شرايط زمينه‌اي (تقویت سرمایه اجتماعی: همبستگی و توسعه سیاسی، خودباوری: توسعه فردی و منزلت اجتماعی)، شرايط مداخله‌گر (خودکم‌بینی و ضعف شخصی، ضعف اراده، نداشتن اعتماد به نفس، چالشهایی از جنس روحیه و اراده)، استراتژي‌ها (مثبت و منفی، خلق فرصتهای برابر جنسیتی برای مشارکت سیاسی، حمایتهای مالی و اجتماعی، ایجاد فضای نشاط سیاسی)، ابعاد رویکردی (از میل به مشارکت و احساس رضایت تا انزوا و بی‌میلی سیاسی) و پيامدها (بسط همبستگی، انسجام اجتماعی و سیاسی، تقویت سرمایه اجتماعی، گسترش نشاط سیاسی- اجتماعی، مشارکت سیاسی فعال مردم، ایجاد حس اعتماد و خودباوری در زنان، استفاده حداکثری از توان نیروهای متخصص، توسعه سیاسی- اجتماعی، بالا رفتن امنیت اجتماعی- فرهنگی، بالا رفتن اعتماد- اجتماعی). همچنين مشارکت سیاسی زنان: فرصت‌ها و چالش‌ها به عنوان مقولۀ هسته احصا شد و در نهايت مدل پارادايمي مستخرج از داده‌ها تنظيم شد. يافته‌ها نشان داده است که مشارکت یا عدم مشارکت سیاسی زنان، بسته به شرایط اجتماعی، ساختاری و فردی متنوع است.
آخوندی، مهدیه و دیگران (1402) «آسیب‌شناسی مشارکت سیاسی زنان شهر تهران بر اساس نظریۀ زمینه‌ای»، زن در توسعه و سیاست، سال بیست¬ویکم، شماره 4، صص 837-866.
ابراهیمی، سارا و دیگران (1399) «شناسایی خلأهای بنیادی و راهبردی در حوزه مشارکت اجتماعی، سیاسی زنان پس از انقلاب اسلامی»، ماهنامه جامعه‌شناسی سیاسی ایران، سال سوم، شماره 2، صص 264-291.
ابوت، پاملا و کلر والاس (1387) جامعه‌شناسی زنان، ترجمه منیژه نجم عراقی، تهران، نی.
باقری، معصومه و دیگران (1398) «بررسی رابطه جامعه‌پذیری سیاسی با مشارکت سیاسی زنان شهر اهواز با رویکرد الگوسازی معادله ساختاری»، نشریه فرهنگی- تربیتی زنان و خانواده، دوره چهاردهم، شماره 49، صص 55-85.
پناهی، محمدحسین (1386) جامعه‌شناسی مشارکت سیاسی زنان، تهران، دانشگاه علامه طباطبایی.
پناهی، محمدحسین و سمیه سادات بنی‌فاطمه (1393) «فرهنگ سیاسی و مشارکت سیاسی زنان»، فصلنامه علوم اجتماعی، دوره بیست¬ودوم، شماره 68، صص 35-78.
پیشگاهی‌فرد، زهرا و محمد زهدی‌پور (1389) «بررسی جایگاه و نقش زنان خاورمیانه در مشارکت سیاسی»، فصلنامه زن در جامعه، دوره اول، شماره 1 (پیاپی 1)، صص 25-44.
رییسی، سیما و دیگران (1402) «مطالعۀ مشارکت سیاسی زنان بلوچ با توجه به قشربندی اجتماعی منطقۀ بلوچستان»، فصلنامه زن در توسعه و سیاست، دوره بیست¬ویکم، شماره 1، صص 83-112.
صیامیان گرجی، زهرا و دیگران (1400) «تحلیل کیفی تأثیر عوامل فرهنگی اجتماعی و انگیزشی بر مشارکت سیاسی زنان شهر تهران»، فصلنامه علمی- پژوهشی پژوهش اجتماعی، دوره دوازدهم، شماره 48 (پیاپی 48)، صص 19-39.
قادرزاده، امید و فاطمه رضازاده (1398) «مطالعه تجربه زيسته و درک زنان از مشارکت در نهادهاي مدني»، نشریه جامعه‌شناسی نهادهای اجتماعی، دوره ششم، شماره 14، صص 63-96.
قادرزاده، امید و حجت الله یوسفوند (1391) سنجش عوامل جامعه‌شناختی مؤثر در مشارکت مدنی زنان، زن در توسعه سیاست (پژوهش زنان)، دوره 10، ش 4، پیاپی 39، صص 101-126 منتظری، مریم و دیگران (1400) «تحلیل جنسیتی نگرش دانشجویان نسبت به مشارکت سیاسی فعال زنان«، فصلنامه مطالعات اجتماعی روان‌شناختی زنان، سال نوزدهم، شماره 4، صص 170-204.
میرشکاران، یحیی و دیگران (1400) «ارائه الگوی داده ¬بنیاد مشارکت سیاسی زنان در ایران»، پژوهش‌های انتظامی- اجتماعی زنان و خانواده، دوره نهم، شماره 1، صص 340-369.
واعظی، هدی‌السادات و علی حسینی (1402) «تحلیل وضعیت حضور زنان در مناصب سیاسی در جهان معاصر و ایران (از دهۀ سوم قرن بیست‌ویکم) »، فصلنامه زن در توسعه و سیاست، دوره بیست¬ویکم، شماره 1، صص 165-190.
Dahl, R. A. (1984) Modern political Analyze. New Jersy Press.
Dauletova, V., Hassan, H., & Zainab Hussain, Y. (2022) Political Empowerment of Women and the Mediating Role of Political Awareness: The Case of Oman. Journal of International Women's Studies, 23(1), 115-130.
Hussein, J. M. A., & Jalal, A. (2024) Gendered political empowerment in iraq: examining women's engagement in the post-2003 political landscape. Al-burhān: journal of qurʾān and sunnah studies, 8(1), 122-145.
Kaston, E. (2022) Structural Challenges to Women’s Political Representation: The Cases of Lebanon and Tunisia (Doctoral dissertation). Lipset, S.M. (1963) Political Man: The social Bases of Politics. New York: University Press.
Mukarom, Z. (2022) Political Communication Strategies to Increase the Opportunity of Women's Political Representation in Indonesian Parliament. Journal of International Women's Studies, 23(1), 30.
Nasiri, f., & beheshtirad, r. (2015) Investigating the role of the glass ceiling on perceived organizational justice reduction (a case study of female staff of urmia university). Women's studies sociological and psychological, 12(4), 149-172. Doi: 10.22051/jwsps.2015.1498.
Nayeem, N., & Bhat, J. A. (2022) Representation of Women in Indian Politics. Journal of Psychology and Political Science (JPPS) ISSN 2799-1024, 2(01), 19-25.
Palmer, b., & Simon, d. (2005) Breaking the glass ceiling of women's politics and parliamentary elections. Translators: Zahra Pishgahifard Mohammad Zahdigharpour. Publisher: Islamic Azad University, Science and Research Unit. (In Persian).
United Nations Development Programme (2020) Human Development Prespectives Tackling Social Norms, A game changer for gender inequalities. Retrived on July 8, 2021, from http://hdr.undp.org/sites/default/files/hd_perspectives_gsni.pdf.
Usman, M., Muhammad, R., & Lestari, A. E. (2024) The Role of Education and Skills in Increasing Women's Participation in Population Policy. KnE Social Sciences, 65-73.
Zubair, M. (2021) Causes of Low Women Political Participation: A Case Study of Dhurnal, Dholar (Chakwal) and Laliani (Sargodha). Pakistan Review of Social Sciences (PRSS), 2(1), 37-69.
