پیش بینی اختلال اضطراب اجتماعی بر اساس ناگویی هیجانی و راهبرد های کنترل فکر با میانجی گری انعطاف پذیری شناختی در دانشجویان
الموضوعات :
زهرا زالی
1
,
زینب زالی
2
,
زهره رافضی
3
1 - گروه روانشناسی بالینی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.
2 - گروه روانشناسی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران.
3 - گروه روانشناسی بالینی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
الکلمات المفتاحية: اضطراب اجتماعی, انعطاف پذیری شناختی, دانشجویان, راهبردهای کنترل فکر, ناگویی هیجانی,
ملخص المقالة :
هدف پژوهش حاضر پیش بینی اختلال اضطراب اجتماعی براساس ناگویی هیجانی و راهبردهای کنترل فکر با میانجی گری انعطاف پذیری شناختی دردانشجویان بود. روش این مطالعۀ توصیفی، مدل یابی معادلات ساختاری بود. جامعة آماری آن دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه زنجان در سال تحصیلی 1402-1401بودند که با روش نمونه گیری دردسترس 331 نفر نمونه انتخاب شد. شرکت کنندگان مقیاس اضطراب اجتماعی لیبویتز، مقیاس ناگویی هیجانی تورنتو، پرسشنامة کنترل فکر و پرسشنامة انعطافپذیریشناختی را تکمیل کردند. داده ها با نرم افزارهای SPSS-26 و AMOS-23 تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان دادکه مدل پیشنهادی برازش مطاوبی داشت مسیرهای مستقیم و غیر مستقیم در مدل معنادار بودند راهبردهای ارزیابی مجدد و حواسپرتی کنترل فکر، با انعطافپذیری شناختی رابطۀ مثبت و معنادار، امّا راهبردهای نگرانی و تنبیه کنترل فکر و ناگوییهیجانی با انعطافپذیری شناختی رابطۀ منفی و معنادار همچنین انعطاف پذیریشناختی با اضطراب اجتماعی رابطۀ منفی و معنادار داشت. انعطافپذیری شناختی نقش واسطه‌ای مثبت و معنا‌داری در ارتباط بین ناگویی هیجانی، راهبردهای نگرانی و تنبیه کنترل فکر، و نقش واسطه‌ای منفی و معنا‌داری در ارتباط بین راهبردهای حواسپرتی و ارزیابی مجدد کنترل فکر با اضطراب اجتماعی ایفا کرد. همچنین نتایج نشان داد که درصد قابل توجهی از واریانس اضطراب اجتماعی به وسیلۀ انعطاف پذیری شناختی قابل تبیین است. بر اساس یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت که ناگویی هیجانی و راهبردهای کنترل فکر با میانجی گری انعطاف پذیریشناختی می توانند اختلال اضطراب اجتماعی در دانشجویان را پیشبینی کنند بنایراین توجه به تعامل این عوامل با یکدیگر در برنامه های مداخله ای برای کاهش اضطراب اجتماعی ضرروی است.
بشارت، محمدعلی. (1388). ناگویی هیجانی و مشکلات بین شخصی. پژوهش¬های روانشناسی بالینی و مشاوره، 010(1)، 129-145.
بشارت، محمد علی. (1392). مقياس ناگويي هيجاني تورنتو: پرسشنامه، روش اجرا و نمزه گذاري(نسخه فارسي). روان¬شناسی تحولی: روان¬شناسان ایرانی، 10 (37)، 90-92.
بشرپور، سجاد. جانی، ستاره. (1398). نقش ذهن¬آگاهی و ناگویی هیجانی در کاهش افسردگی و اضطراب زنان قربانی خشونت همسر. مجله روانشناسی و روان پزشکی شناخت،6 (6)، 55-65 .
حسنی، جعفر. فیاضی، مرتضی اکبری، الیاس. (1395). اعتبار، روايي و ساختار عاملي تأييدي نسخه¬ي فارسي مقياس اضطراب اجتماعي لايبويتز. پژوهش¬های روان¬شناسی اجتماعی، 6 (44)، 35-52.
زارع, حسین. (1396). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد در بهبود انعطاف پذیری و همجوشی شناختی. شناخت اجتماعی،6(1) 125-134.
زارع، حسین. عبدالله زاده، حسن. برادران،مجید.(1397). مقیاس¬های اندازه¬گیری در روان¬شناسی شناختی. تهران: آییژ.
سپهوند، تورج. (1398). افسردگی و اضطراب اجتماعی کودکان دبستانی در بستر انعطاف¬پذیری شناختی مادران. مجله ی دانشگاه علوم پزشکی اراک، 22(2)، 57-66.
فتی، لادن. موتایی، فرشته. مولودی، رضا. ضیایی، کاوه. (1389). کفایت روان سنجی نسخه فارسی پرسشنامه کنترل فکر و پرسشنامه افکار اضطرابی در دانشجویان ایرانی. مجله روش ها و مدل های روانشناختی، 1(1)، 81-103.
فردوسی، سیما. بابایی، زهرا. بهزاد پور، سمانه. (1398). نقش باورهای فراشناختی و راهبردهای کنترل فکر در پیش¬بینی علائم اضطراب اجتماعی دردانشجویان. فصلنامه علمی-پژوهشی دانش و پژوهش در روا¬ن¬شناسی کاربردی، 20 (4)، 15-23.
عبدی زرین، سهراب. نیکخواه سیرویی، زهرا. (1400). بهزیستی روان¬شناختی: نقش تمایز یافتگی، ناگویی هیجانی و قدرت من. مجله روانشناسی و روا¬¬¬ن-پزشکی شناخت، 8 (3)، 13-24.
محمدخانی، شهرام. مظلوم، مریم. (1389). رابطه¬ی باورهای فراشناختی و راهبردهای کنترل فکر با اضطراب صفت. دوفصلنامه¬ی روان¬شناسی معاصر، 5 (2)، 23-32.
نوروزی، مرسده. میکائیلی، فرزانه. عیسی¬زادگان، علی. (1395). شیوع شناسی اختلال اضطراب اجتماعی در دانشجویان دانشگاه ارومیه. مجله پزشکی ارومیه، 27 (2)، 155-166.
وکیلیان، لیلی. ترخان، مرتضی. خلعتبری، جواد. (1400). پیش¬بینى ناگویی هیجانی بر اساس طرحواره هاى ناسازگار اولیه و ابرازگرى هیجانى با نقش میانجیگری انعطاف¬پذیری شناختی در بیماران مبتلا به درد مزمن. فصلنامة دانش و پژوهش در روان¬شناسی کاربردی، 22 (84)، 32-64.
American Psychiatric Association . (2022). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders : Fifth Edition Text Revision DSM5 -TR ™ . Arad, G., Azriel, O., Pine, D. S., Lazarov, A., Sol, O., Weiser, M., & Bar-Haim, Y. (2023). Attention bias modification treatment versus a selective serotonin reuptake inhibitor or waiting list control for social anxiety disorder: a randomized clinical trial. American Journal of Psychiatry, 180(5),357-366.
Arlt, J., Yiu, A., Eneva, K., Dryman, M. T., Heimberg, R. G., & Chen, E. Y. (2016). Contributions of cognitive inflexibility to eating disorder and social anxiety symptoms. Eating behaviors, 21, 30-32.
Bagby R. M., Taylor G. J, & Parker J. D. A. (1994). The twenty-item Toronto Alexithymia Scale: II. Convergent, discriminant, and concurrent validity.
Journal of Psychosomatic Research, 38(1), 33-40 Baker, S.L., Heinrichs, N., Kim, H.J., Hofmann, S.G. (2002). The Liebowitz Social Anxiety Scale as a self –report instrument: a preliminary psychometric analysis. Behavior Research & Therapy, 40(6), 701-715.
Beard, C., Rodriguez, B. F., Moitra, E., Sibrava, N. J., Bjornsson, A., Weisberg, R. B., & Keller, M. B. (2011). Psychometric properties of the Liebowitz Social Anxiety Scale (LSAS) in a longitudinal study of African Americans with anxiety disorders. Journal of Anxiety Disorders, 25(5), 722-726.
Besharat, M. A. (2007). Reliability and factorial validity of a Farsi version of the 20-item Toronto Alexithymia Scale with a sample of Iranian students. Psychological reports, 101(1), 209-220.
Buttelmann, F., & Karbach, J. (2017). Development and plasticity of cognitive flexibility in early and middle childhood. Frontiers in psychology, 8, 1040.
Buyukbayraktar, C. G. (2020). Predictive relationships between social anxiety, internet addiction and alexithymia in adolescents. Journal of education and learning, 9(2 ), 222-231..
Clarke, E., & Kiropoulos, L. A. (2021). Mediating the relationship between neuroticism and depressive, anxiety and eating disorder symptoms: The
role of intolerance of uncertainty and cognitive flexibility. Journal of Affective Disorders Reports, 4, 100101. Clement, E. (2022). Cognitive Flexibility: The Cornerstone of Learning. John Wiley & Sons.
Coles, M. E., & Heimberg, R. G. (2005). Thought control strategies in generalized anxiety disorder. Cognitive Therapy and Research, 29(1), 47-56. Dennis, J. P., & Vander Wal, J. S. (2010). The cognitive flexibility inventory: Instrument development and estimates of reliability and validity. Cognitive therapy and research, 34(3), 241-253.
Du, M., Peng, Y., Li, Y., Zhu, Y., Yang, S., Li, J., ... & Zhang, M. (2022). Effect of trait anxiety on cognitive flexibility: Evidence from event-related potentials and resting-state EEG. Biological Psychology, 170, 108319.
Feliu-Soler, A., Pérez-Aranda, A., Montero-Marín, J., Herrera-Mercadal, P., Andrés-Rodríguez, L., Angarita-Osorio, N., ... & Luciano, J. V. (2019). Fifteen
years controlling unwanted thoughts: A systematic review of the thought control ability questionnaire (TCAQ). Frontiers in Psychology, 10, 1446 . Fietz, J., Valencia, N., & Silani, G. (2018). Alexithymia and autistic traits as possible predictors for traits related to depression, anxiety, and stress: A
multivariate statistical approach. Journal of evaluation in clinical practice, 24(4), 901-908. Hamaideh, S. H. (2018). Alexithymia among Jordanian university students: Its prevalence and correlates with depression, anxiety, stress, and
demographics. Perspectives in psychiatric care, 54(2), 274-280 Hayes, S. C. (2004). Acceptance and commitment therapy, relational frame theory, and the third wave of behavioral and cognitive therapies.
Behavior therapy, 35(4), 639-665. Hayes, S. C., Strosahl, K. D., & Wilson, K. G. (2011). Acceptance and commitment therapy: The process and practice of mindful change. Guilford press.
Kline, R. B. (2015). Principles and practice of structural equation modeling. Guilford publications. Larionov, P .M. (2021). Key Problems in the Studies of Alexithymia and Its Relationship with Cognitive Emotion Regulation Strategies, Flexibility of
Coping with Stress and Emotional Disorders. И ПСИХОТЕРАПИЯ, 45.
Liebowitz M. R. (1987). Social phobia In Anxiety. Karger Publishers; 22:141-173. Lin, Y., & Fan, Z. (2023). The relationship between rejection sensitivity and social anxiety among Chinese college students: The mediating roles of
loneliness and self-esteem. Current Psychology, 42(15),12439-12448. Lyvers, M., Scott, K., & Thorberg, F. A. (2019). Social anxiety and alexithymia in relation to problematic drinking and theory of mind. The American
Journal of Psychology, 132(3), 325-342. Miranda, R., Valderrama, J., Tsypes, A., Gadol, E., & Gallagher, M,. (2013). Cognitive inflexibility and suicidal ideation: Mediating role of brooding and
hopelessness. Psychiatry research, 210(1), 174-181. Mo. L., Li, S., Cheng, S., Li, Y., Xu, F., & Zhang, D. (2023). Emotion regulation of social pain: double dissociation of lateral prefrontal cortices
supporting reappraisal and distraction. Social Cognitive and affective neuroscience,18(1), nasd043.
Moore, E. L., & Abramowitz, J. S. (2007). The cognitive mediation of thought-control strategies. Behaviour Research and Therapy, 45(8), 1949-1955.
Prendergast, K. (2021). Social Anxiety Screening and Associated Factors among University Students (Doctoral dissertation, Seton Hall University). Radetzki, P. A., Wrath, A. J., Le, T., & Adams, G. C. (2021). Alexithymia is a mediating factor in the relationship between adult attachment and severity
of depression and social anxiety. Journal of Affective Disorders, 295, 846-855. Rapee, R. M., & Heimberg, R. G. (1997). A cognitive-behavioral model of anxiety in social phobia. Behaviour research and therapy, 35(8), 741-756.
Rosa-Alcázar, A. I., Rosa-Alcázar, Á., Martínez-Esparza, I. C., Storch, E. A., & Olivares-Olivares, P. J. (2021). Response inhibition, cognitive flexibility and working memory in obsessive-compulsive disorder, generalized anxiety disorder and social anxiety disorder. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(7), 3642.
Singh, R., Mittal, S., & Shah, H. (2021). Alexithymia, Cognitive Flexibility and Hardiness in Covid Positive Young Adults. Webology, 18(1), 1324-1335.
Sifneos, P. E. (2000). Alexithymia, clinical issues, politics and crime. Psychotherapy and psychosomatics, 69(3), 113-116. Tolan, Ö. Ç., & Kara, B. C. (2023). The Mediating Role of Cognitive Flexibility in the Relationship between Social Anxiety and General Self-Efficacy. E-International Journal of Educational Research, 14(1), 229-244.
Wells, A. (2009). Metacognitive therapy for anxiety and depression. Guilford press.
Wells, A., & Davies, M. (1994). The Thought Control Questionnaire: A measure of individual differences in the control of unwanted thought. Behaviour Research and Therapy, 32, 871-878.
Yu, Y., Yu, Y., & Lin, Y. (2020). Anxiety and depression aggravate impulsiveness: the mediating and moderating role of cognitive flexibسility. Psychology, health & medicine, 25(1), 25-36.
