مطالعۀ پیامدهای ورود مواد مخدر به زندانهای غرب کشور
الموضوعات :رشید احمدی فر 1 , عدنان حسینی 2
1 - دانشیار گروه آموزش علوم اجتماعی دانشگاه فرهنگیان تهران، ایران
2 - استادیار گروه روان‌شناسی دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران
الکلمات المفتاحية: مواد مخدر, ورود مواد به زندان, زندانی, زندانهای غرب کشور و پیامدهای منفی.,
ملخص المقالة :
پژوهش حاضر با هدف مطالعه کمی و کیفی پیامدهای ورود اقلام ممنوعه به داخل زندانهای ایران و ارائه راهکارهایی برای کنترل و کاهش انتقال اقلام ممنوعه به شیوه آمیخته انجام شده است. جامعۀ پژوهش شامل زندانهای غرب کشور است که از میان آنها به شیوه نمونهگیری در دسترس، پنج استان کردستان، ایلام، همدان، کرمانشاه و آذربایجان غربی که از بین تمامی زندانیها و عوامل حفاظت زندانهای پنج استان مورد مطالعه، به شیوه سهمیهای- تصادفی و با استفاده از فرمول کوکران، تعداد 242 نفر زندانی انتخاب شد و سپس بر اساس تعداد زندانیان اعلامی توسط سازمان زندانها و به صورت سهمیهای، حجم نمونه هر استان انتخاب گردید. برای جمع‌آوری دادهها از پرسشنامه محققساخته استفاده شد. نتایج بخش کمّی نشان داد که ورود، توزیع و استفاده از اقلام ممنوعه داخل زندانهای مورد مطالعه میتواند با پیامدهای گسترده منفی هیجانی از جمله احساس اضطراب و استرس، ترس و ناامنی مزمن، غم و افسردگی و ناامیدی، پدیدآیی افکار خودکشی و اقدام عملی به خودکشی و همچنین پیشنهاد همکاری در وارد کردن، توزیع و مصرف این اقلام ممنوعه برای گروه زندانیها همراه باشد. در بخش کیفی، عمدهترین دلایل ورود اقلام ممنوعه شامل وجود باندهای خلاف، ضعف قوانین، سودآوری ورود مواد و ضعف امکانات کنترل و بازرسی است. راهکارهای پیشنهادی، ذیل چهار گروه کلیِ عوامل فرهنگی (اشتغال و سرگرمی زندانیان)، سیاستهای کنترل و نظارت، عوامل مدیریتی و مسائل قانونی و آیین‌نامهای طبقهبندی شد. نتایج نشان داد که وجود انواع مواد مخدر در زندانها میتواند پیامدهای منفی گستردهای در ابعاد مختلف هم بر عوامل زندان و هم بر زندانیان داشته باشد.
اسدی‌فرد، محمد و جلال همتی (1400) «شناسایی عوامل و پیامدهای به‌کارگیری سلاح غیر مجاز در استان کرمانشاه»، پژوهش‌های مدیریت انتظامی، سال شانزدهم، شماره 2، صص 73-101.
باقری، معصومه و دیگران (1402) «مطالعه قوم‌نگارانه زمینه‌ها و بسترهای فرهنگی (هنجارها و باورهای عامیانه) مصرف مواد مخدر در استان خوزستان»، فصلنامه علمی اعتيادپژوهي، سال هفدهم، شماره 70، صص 289- ۳۱۴.
بوستاني، اسماعيل (1391) بررسي عوامل اجتماعي مؤثر بر بازگشت مجدد به زندان و تكرار جرم مردان با تأکید بر اثر زندان (مورد مطالعه: زندان مركزي ياسوج)، پایان‌نامه كارشناسي¬ارشد، دانشگاه پيام نور مركز تهران.
پورآرین، فواد و دیگران (1392) «اعتصاب غذا: کنشی نوین در ساختار زندان مدرن (1320-1304 ش)»، تحقیقات تاریخ اجتماعی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال سوم، شماره اول، صص 1-22.
حبيبي، غلامحسين (1397) بررسي عوامل جرم‌شناختي مؤثر بر ارتكاب جرم زندانيان، پايان‌نامه كارشناسي¬ارشد، دانشگاه آزاد اسلامي واحد نراق.
حسینی، سید محسن (1396) بررسی راهکارهای پیشگیرانه از دستیابی زندانیان به مواد مخدر در قزل‌حصار، پایان‌نامه کارشناسی¬ارشد، دانشگاه جامع علمی- کاربردی واحد استان تهران (مرکز علمی کاربردی سازمان زندانها- تهران).
دلاور، علی و شیرین کوشکی (1392) روش تحقیق آمیخته، تهران، ویرایش.
رابرتسون، يان (1389) درآمدي بر جامعه¬شناسي، ترجمه حسين بهروان، تهران، آستان قدس رضوي.
رحیمی، مهدی و دیگران (1399) «ارائه مدل مدیریت دانش در اداره امور تربیتی و فرهنگی زندانهای استان تهران»، فصلنامه پژوهش‌های مدیریت انتظامی، سال سیزدهم، شماره 2، صص 285-306.
رییسی‌نژاد، حمید (1396) پیشگیری وضعی از جرم ورود مواد مخدر به زندان و مطالعه تطبیقی دیگر کشورها، پایان‌نامه کارشناسی¬ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نراق.
ستوده، هدايت‌الله (1389) آسيب‌شناسي اجتماعي، تهران، آواي نور.
سیف، علی اکبر (1391) اندازه‌گیری، سنجش و ارزشیابی آموزشی، ویرایش پنجم، چاپ سی‌ام، تهران، دوران.
صدیق سروستانی، رحمت الله (1382) بررسی عوامل خطرساز در آلودگی نوجوانان و جوانان ایرانی به سوء مصرف مواد، نامه علوم اجتماعی، ش 22.
عضدانلو، حمید (1384) آشنایی با مفاهیم اساسی جامعه‌شناسی، تهران، نشرنی.
فوکو، میشل (1390) مراقبت و تنبیه: تولد زندان، ترجمة نیکو سرخوش و افشین جهاندیده، چاپ نهم، تهران، نشرنی.
قربانی، ابراهیم و دیگران (1397) «ارزیابی عملکرد شعبه مبارزه با مواد مخدر کلانتری‌های شهرستان ارومیه»، فصلنامه پژوهش¬های مدیریت انتظامی، سال سیزدهم، شماره 2، صص 277-296.
قره‌چاهی، فهیمه و دیگران (1402) «عوامل خانوادگی مؤثر بر نگرش جوانان نسبت به مصرف مواد مخدر: یک مطالعه کیفی»، فصلنامه علمی اعتيادپژوهي، سال هفدهم، شماره ۷۰، صص ۱۲۹-۱۴۸.
مارتینژ، رنه (1385) تاریخ حقوق کیفری در اروپا، ترجمة محمدرضا گودرزی بروجردی، چاپ دوم، تهران، مجد.
میرزایی‌مقدم، داوود و دیگران (1402) «بررسی تجارب زیسته جوانان مصرف‌کننده مواد در فرحزاد تهران، یک مطالعه پدیدارشناختی»، فصلنامه علمی اعتيادپژوهي، سال هفدهم، شماره ۶۹، صص ۳۹-۶۶.
Anderson, N. (2016) Most Effective Intervention for Adolescent Substance Use Disorder. In BSU Honors Program Theses and Projects, Bridgewater State Uuniversity.
Capasso, A., Jones, A. M., Ali, S. H., Foreman, J., Tozan, Y., & DiClement, R. J. (2021) Increased alcohol use during covid-19 pandemic: The effect of mental health and age in a cross-sectional sample of social media users in the US. Preventive medicine, 145, pp.106-122.
Dolan, K., Moazen, B., Noori, A., Rahimzadeh, S., Farzadfar, F., & Hariga, F. (2015) People who inject drugs in prison: HIV prevalence, transmission and prevention. International Journal of Drug Policy, 26, S12-S15.
Giddens, A. (1976) New Rules of sociological Method. London, Hutchinson.
Kolind, T. (2015) Drugs and discretionary power in prisons: The officer's perspective, International Journal of Drug Policy.
Kolind, T., & Duke, K. (2016) Drugs in prisons: Exploring use, control, treatment and policy. Education, Prevention and Policy, 23:2, pp. 89-92.
Marsden, J., Darhe, S., Hall, W., Hickman, M., Holmes, J., Humphreys, K., & West, R. (2020) Mitigating and learning from the impact of covid-19 infection on addictive disorders. Addiction, 115(6), pp.1007-1010.
Nordek, C. D., Riehm, K. E., Smail, E. J., Holingue, C., Kane, J. C., Johnson, R. M., & Thrul, J. (2022) Changes in drinking days among United States adults during the covid-19 pandemic. Addiction, 117(2), pp. 331-340.
Turner, Bryan S. (2006) The Cambridge Dictionary of Sociology, London: Cambridge University Press.
