بررسی و نقد رجعت و معراج در اندیشه علامه رفیعی قزوینی
الموضوعات : ملاصدراپژوهی و اندیشۀ حکمت متعالیه
عبدالرفیع رحیمی
1
,
سهیلا علی دوست
2
1 - دانشیار گروه تاریخ، دانشگاه بینالمللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران
2 - دانشجوی دکتری تاریخ ایران بعد از اسلام، دانشگاه بینالمللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران
الکلمات المفتاحية: رجعت, معراج, نفس, قسر دائمی, علامه رفیعی,
ملخص المقالة :
بازگشت جسمانی گروهی از انسانها به جهان مادی در عصر ظهور حضرت مهدی(عج) و پیش از قیامت با نام «رجعت» و سفر جسمانی پیامبر(ص) در زمان زندگانیشان به جهان غیرمادی با نام «معراج» شناخته میشود. بعضی اندیشمندان و عالمان جهان اسلام رجعت را رد میکنند و وقوع آن را محال میدانند، گروهی بدون اینکه در مورد کیفیت آن صحبت کنند، آن را میپذیرند، بعضی نیز با استدلال عقلی بدنبال اثبات آن هستند. مسئلة معراج اما مورد اتفاق اکثر اندیشمندان اسلامی است، در عین حال، دربارۀ چگونگی حادث شدن آن، با یکدیگر اختلاف نظر دارند. علامه رفیعی قزوینی یکی از متفکرانی است که به مبحث رجعت و معراج ورود کرده و توانسته است به برخی از شبهات بروش عقلی پاسخ بدهد. در این پژوهش با استفاده از روش توصیفیـتحلیلی و منابع کتابخانهیی، بدنبال پاسخ به این پرسشیم که علامه رفیعی با چه استدلالی توانسته است وقوع رجعت و جسمانی بودن معراج را اثبات نماید؟ نتایج پژوهش نشان میدهد که ایشان از طریق سه مقدمة عقلی ـیعنی علاقة روح به بدن مادی، لزوم ظهور خاصیت وجودی پیامبر(ص) و اهل بیت (علیهمالسلام)، و محال بودن قسر دائمیـ بر وقوع رجعت بصورت جسمانی تأکید دارد. او در مبحث معراج نیز قائل به سفر جسمانی و روحانی پیامبر(ص) به عالم ملکوت است و کوشیده آن را با مبانی فلسفی و عقلانی اثبات نماید.
