رابطه شفقت با خود و ارزیابی شناختی با عادات استرس‌زا در زنان مبتلا به مولتیپلاسکروزیس
الموضوعات :
زهره پورمیرزا لیلاکوهی
1
,
سیروان اسمایی مجد
2
1 - واحد لاهیجان، دانشگاه آزاد اسلامی، گیلان، ایران.
2 - واحد لاهیجان، دانشگاه آزاد اسلامی، گیلان، ایران.
الکلمات المفتاحية: مولتیپل اسکروزیس, شفقت با خود, ارزیابی شناختی, عادات استرس‌زا.,
ملخص المقالة :
یکی از معضلات عمده در جوامع امروزی ناشی از سبک زندگی صنعتی، ارزیابی‌های ناکارآمد در مواجهه با چالش‌ها و تنش‌هاست که به بروز استرس منجر می‌شود لذا شناسایی عوامل مولد استرس در بیماری‌های مختلف از منظر بالینی اهمیت زیادی دارد پژوهش حاضر با هدف بررسی ارتباط بین ارزیابی شناختی و شفقت با خود در عادات استرس‌زا در زنان مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس به عنوان یک مطالعه کاربردی – مقطعی، در دسته پژوهش‌های توصیفی-همبستگی قرار می‌گیرد. مصاحبه‌شوندگان شامل ۱۳۰ زن مبتلا به ام.اس. (عضو انجمن ام.اس. استان البرز) تعیین گردید. در تحلیل داده‌ها از آزمون رگرسیون و نرم‌افزار SPSS و جهت جمع‌آوری اطلاعات از پرسشنامه شفقت با خود، استاندارد سنجش استرس کودرون و آزمون ارزیابی شناختی گروس و جان استفاده گردید. متغیرهای عادات استرس، ارزیابی شناختی و شفقت به خود با نمره معناداری (p≤0.01) در معادله رگرسیون اثرگذار هستند. متغیرها 5/43% واریانس عادات استرس را تبیین می‌کنند و پیش‌بینی عادات استرس‌زا بر اساس نامهربانی به خود با ضریب بتای 637/0 رابطه مستقیم دارد. همچنین مهربانی به خود و عادات استرس رابطه مثبت و شفقت به خود و عادات استرس رابطه منفی معنادار در سطح 01/0 دارند. ارزیابی شناختی و ابعاد آن نیز در سطح 05/0 معنادار هستند. توصیه می‌شود درمان‌هایی مبتنی بر شفقت، آموزش مدیریت هیجان، تمرین‌های ذهن آگاهی، تکنیک‌های آرمیدگی و شناسایی افکار خودآیند منفی و جـایگزینی افکار مثبت، شــبکه‌هاي حمایــت اجتمــاعی که در مدیریت استرس کارساز هستند برای کنترل استرس افراد مبتلا به ام.اس، آموزش‌های مدیریت هیجان و ارزیابی‌های شناختی اجرا شود.
1- امیری¬نیا، محمود(1395). هیجان رفتار و تن گفتار. قم: نشر آراسته.
2- بخشي¬پور، عباس؛ دژكام، محمود(1384). تحليل عـاملي مقيـاس عاطفـة مثبـت و منفـي. مجلـه روانشناسی، 9(4)، 351-365.
3- بیگدلی، ایمان¬اله؛ نجفی، محمود؛ و رستمی، مریم(1392). رابطه سبک‌های دل‌بستگی، تنظیم هیجانی و تاب‌آوری با بهزیستی روانی در دانشجویان علوم پزشکی. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، ۱۳(۹)، ۷۲۱-۷۲۹.
4- حسینی، فاطمه؛ و اسماعیلی، مریم(1387). بررسی بیماری مولتیپل اسکروزیس و عادات استرس‌زا. پژوهش پرستاری ایران، 3(10 و 11)، 25-32.
5- دهقانی، علی؛ محمدخان کرمانشاهی، سیما؛ معماریان، ربابه(1392). بررسی شیوع فراوانی استرس، اضطراب و افسردگی در بیماران مبتلا به بیماری مولتیپل اسکلروزیس. نشریه علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی البرز، ۲(۲)، ۸۲-۸۸.
6- برنامه ملی ثبت ام‌اس(1403). داده¬های اپیدمیولوژیک. برگرفته از سایت https://nmsri.ir/
7- ساراسون، اروین جی؛ و ساراسون، باربارا آر(1393). روانشناسی مرضی. ترجمه داود عرب، ایران داودی، بهمن نجاریان و محسن دهقانی. تهران: رشد.
8- سلیمی، آرمان؛ ارسلان¬ده، فرشته؛ زهراکار، کیانوش؛ داورنیا، رضا؛ و شاکرمی، محمد(1397). اثربخشی درمان متمرکز بر شفقت بر سلامت روان زنان مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس. فصلنامه علمی-پژوهشی افق دانش، 24(2)، 125-131.
9- شهبازی، مسعود؛ رجبی، غلامرضا؛ مقامی، ابراهیم؛ و جلوداری، آرش(1394). ساختار عامل تأییدی نسخه فارسی مقیاس درجه‌بندی تجدیدنظر شده شفقت – خود در گروهی از زندانیان. فصلنامه روش¬ها و مدل¬های روان‌شناختی، 5(19)، 31-46. 20.1001.1.22285516.1394.6.19.3.8 dor:
10- عبدی، رضا؛ چلبیانلو، غلامرضا؛ و پاک، راضیه(1397). نقش سیستم‌های مغزی/ رفتاری (BIS/BAS)، رویدادهای استرس¬زای زندگی و دوره بیماری در پیش¬بینی شدت علائم بیماری در بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس در شهر شیراز، سال 1394. مجله علوم پزشکی رفسنجان، 17(3)، ۲۲۴-۲۱۳. 20.1001.1.17353165.1397.17.3.2.5 dor:
11- فروغی، علی¬اکبر؛ خانجانی، سجاد؛ رفیعی، سحر؛ و طاهری، امیرعباس(1398). شفقت به خود: مفهوم‌بندی، تحقیقات و مداخلات (مروری کوتاه). مجله روانشناسی و روان‌پزشکی شناخت، ۶(۶)، ۷۷-۸۷. 10.29252/shenakht.6.6.77doi:
12- قراء زیبایی، فاطمه؛ علی‌اکبر دهکردی، مهناز؛ علی¬پور، احمد؛ و محتشمی، طیبه(1391). رابطه اثربخشی معنادرمانی به شیوه گروهی بر استرس ادارک¬شده و امید به زندگی در بیماران مبتلا به مولتیپل اسکروزیس. پژوهش در سلامت روان‌شناختی، 6(4)، 12-20.
13- گیلبرت، پاول(1397). درمان متمرکز بر شفقت. ترجمه مهرنوش اثباتی و علی فیضی. تهران: ابن¬سینا.
14- محمدزاده، حسن؛ سیدابراهیمی، سمکو؛ و سامی، سعدی(1391). بررسی رابطه کمال¬گرایی، استرس و تحلیل¬رفتگی در بین مربیان شنای زن و مرد. رشد و یادگیری حرکتی- ورزشی، 4(1)، 129-139. doi:10.22059/jmlm.2012.25079
15- نویدنیا، منیژه(1393). بررسی رابطه امنیت اجتماعی و سبک زندگی (تحقیقی در شهر تهران). مطالعات علوم اجتماعی ایران، 11(41)، 134-120.
16- هنرور، سودابه؛ رهنما، نادر؛ و نوری، رضا(1393). تأثیر شش هفته ماساژ بر تعادل، خستگی و کیفیت زنان مبتلا به ام‌اس. نشریه پژوهش در توان‌بخشی ورزشی، 2(4)، 23-30.
17- Ascherio, A., & Munger, K. L. (2007). Environmental risk factors for multiple sclerosis. Part I: the role of infection. Annals of neurology, 61(4), 288-299. doi:10.1002/ana.21117
18- Dimidjian, S., Martell, C. R., Addis, M. E., Herman-Dunn, R., & Barlow, D. H. (2008). Behavioral activation for depression. Clinical handbook of psychological disorders: A step-by-step treatment manual, 4, 328-364.
19- Gamboa, O. L., Tagliazucchi, E., von Wegner, F., Jurcoane, A., Wahl, M., Laufs, H., & Ziemann, U. (2014). Working memory performance of early MS patients correlates inversely with modularity increases in resting state functional connectivity networks. Neuroimage, 94, 385-395. doi:10.1016/j.neuroimage.2013.12.008
20- Hope, R. A. (1995). Manage your mind: the mental fitness guide. Oxford University Press.
21- Lally, P., Van Jaarsveld, C. H., Potts, H. W., & Wardle, J. (2010). How are habits formed: Modelling habit formation in the real world. European journal of social psychology, 40(6), 998-1009. doi:10.1002/ejsp.674
22- Lassmann, H. (2019). Pathogenic mechanisms associated with different clinical courses of multiple sclerosis. Frontiers in immunology, 9, 3116. doi:10.3389/fimmu.2018.03116
23- Meads, D. M., Doward, L. C., McKenna, S. P., Fisk, J., Twiss, J., & Eckert, B. (2009). The development and validation of the Unidimensional Fatigue Impact Scale (U-FIS). Multiple Sclerosis Journal, 15(10), 1228-1238. doi:10.1177/1352458509106714
24- Neff, K. (2003). Self-compassion: An alternative conceptualization of a healthy attitude toward oneself. Self and identity, 2(2), 85-101. doi:10.1080/15298860309032
25- Oliva Ramirez, A., Keenan, A., Kalau, O., Worthington, E., Cohen, L., & Singh, S. (2021). Prevalence and burden of multiple sclerosis-related fatigue: a systematic literature review. BMC neurology, 21, 1-16. doi:10.1186/s12883-021-02396-1
26- Reich, D. S., C. F. Lucchinetti, & P. A. Calabresi. (2018). Multiple Sclerosis. New England Journal of Medicine 378(2), 169–180. doi:10.1056/NEJMra1401483
27- Salehpoor, G., Hosseininezhad, M., & Rezaei, S. (2012). A preliminary path analysis: effect of psychopathological symptoms, mental and physical dysfunctions related to quality of life and body mass index on fatigue severity of Iranian patients with multiple sclerosis. Iranian journal of neurology, 11(3), 96-105.
