ارزیابی تاثیر فساد بر سودآوری نظام بانکی ایران از طریق اندازه گیری مولفه های داخلی بانک
الموضوعات :
فرشاد خالوزاده
1
,
محمد خضری
2
,
فاطمه زندی
3
1 - دانشجوی دکتری، رشته علوم اقتصادی-اقتصاد اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب، تهران، ایران
2 - استادیار، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب، گروه اقتصاد، تهران، ایران.
3 - استادیار، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب، گروه اقتصاد، تهران، ایران
الکلمات المفتاحية: فساد, اندازه بانک, ریسک اعتباری, مدیریت هزینه, نقدینگی بانک, سوداوری بانک,
ملخص المقالة :
در این مقاله، تأثیر فساد بر سودآوری بانک‌ها در ایران در یک دوره ده ساله در بازه زمانی 2012 تا 2022 مورد بررسی قرار گرفته است. مولفه‌های مورد بررسی شامل اندازه بانک، ریسک اعتباری، مدیریت هزینه و نقدینگی است. نتایج نشان می‌دهد که فساد تأثیر منفی و معنی‌داری بر سودآوری بانک‌ها از طریق شاخص نرخ بازده دارایی‌ها (ROA) دارد، در حالی که تأثیر معنی‌داری بر نرخ بازده حقوق صاحبان سهام (ROE) ندارد. عوامل اقتصادی کلان مانند تورم، آزادی اقتصادی و اندازه دولت نیز تأثیر قابل توجهی بر کاهش ROA دارند. تجزیه‌وتحلیل مدل‌ها نشان می‌دهد که فساد ناشی از ساختار دولت و بیکاری منجر به کاهش سودآوری بانکی می‌شود. همچنین، نسبت نقدینگی و مدیریت هزینه رابطه مثبت و معناداری با سودآوری دارند. در نتیجه، ارتقاء شرایط نظارتی و ایجاد سیاست‌های سخت‌گیرانه برای کاهش فساد و بهبود سودآوری بانک‌ها ضروری است. این مطالعه به شواهد تجربی ارتباط فساد و سودآوری بانک‌ها پرداخته و بر اهمیت نظارت مؤثر تأکید دارد.
احمدی، سید علی‌اکبر؛ همایونی، غلامحسین و عسگری‌آبادی، حمیدرضا (١٣٩٤). فساد اداری و مالی در سازمان های امروزی. تهران: فوژان.
احمدیان، اعظم (١٣٩٦). اهمیت ترکیب دارایی و بدهی بانک‌ها در تعیین رتبه نظارتی بانک‌ها. پژوهشنامه اقتصادی، سال هفدهم، شماره ٢.
اسلامی، اکرم و جاج ده آبادی، محمدعلی (١٣٩٧). بررسی جرمشناختی جرایم مالی کارکنان دولت (رویکرد کلان). قانونیار، دوره دوم، شماره ٨.
بدری، احمد (١٣٩٤) صورت عملکرد سپرده های سرمایه گذاری: ارتقای پاسخگویی در مدل کسب و کار بانکداری بدون ربا، همگرا با IFRS، پژوهشکده پولی و بانکی، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.
جدی، حسین (١٣٨٩). ریشه‌های فساد اداری و شیوههای مبارزه با آن. نشریه سیاسی-اقتصادی، شماره ٢٨٢-٢٨١: ١٢٧-١١٨.
خادمی، وحید (١٣٨٤). ارتباط بین فرصت‌های سرمایه‌گذاری و رشد دارایی‌ها در شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران، شماره ٢٠٧: ٧٧-٧٤.
دادگر، حسن و معصومی نیا، غلامعلی (١٣٨٣). فساد مالی. انتشارات کانون اندیشه جوان.
دارابی، رویا و مولایی، علی (١٣٩٠). اثر متغیر های نقدینگی، تورم، حفظ سرمایه، تولید ناخالص داخلی بر سود آوری بانک ملت. دانش مالی تحلیل اوراق بهادار، ٤(شماره ٢(پیاپی ١٠)): ١٨٢-١٣٩.
رفیع پور، فرامرزی (١٣٨٦). سرطان اجتماعی فساد. شرکت سهامی انتشار.
زرندی، سعید؛ حمیدی حصاری، یاسین و معدنی، جواد (١٣٩٦). عوامل مؤثر بر فساد اداری در سازمان های دولتی جمهوری اسلامی ایران. مجلس و راهبرد، ٢٤(٩١): ٢٠٢-١٦٥.
شاهچرا، مهشید و چوزانی، نسیم (١٣٩٥). تنوعپذیری درآمدها و سودآوری در شبکه بانکی کشور.
فصلنامه سیاست‌های مالی و اقتصادی، سال چهارم، ش ١٤: ٥٢-٣٣.
شاهرخی، غلامرضا (١٣٨٥). نظری اجمالی بر انواع ریسک بانکی، مدیریت ریسک و نظارت مبتنی بر ریسک. بانک و اقتصاد، شماره ٧٨.
صحت، سعید؛ مسافری راد، فراز و شریعت پناهی، سید مجید (١٣٩٠). رابطه بازده دارایی ها، بازده حقوق صاحبان سهام و ارزش افزوده اقتصادی در صنعت بیمه. مطالعات تجربی حسابداری مالی، ٨(٣٢): ١٤٠-١٢١.
عباس زادگان، سید محمد (١٣٨٣). فساد اداری. چاپ اول، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
عزتی، مرتضی؛ عاقلی، لطیفه و کشاورزساجی، نفیسه (١٣٩٥). عوامل مؤثر بر سودآوری بانک‌های اسلامی (کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی). فصلنامه علمی- ترویجی اقتصاد و بانکداری اسلامی، شماره پانزدهم: ١٣٩-١٥.
فتاحی، شهرام؛ رضایی، مهدی و جاهد، طاهره (١٣٩٥). تأثیر سلامت بانکی بر سودآوری بانک‌های تجاری: رویکرد رگرسیون پانل آستانه. راهبرد مدیریت مالی، سال پنجم، ش ١٦: ٥٠-٢٩.
فرج پور، مجید (١٣٨٣). فقر و فساد و تبعیض، موانع توسعه در ایران. تهران: خدمات فرهنگی رسا. فرهنگ، امیرعلی؛ اثنی عشری، ابوالحسنی، رنجبر فلاح، بیابانی، جهانگیر (٢٠١٦). درآمد غیر بهرهای، ریسک و سودآوری در صنعت بانکداری. فصلنامه علمی-پژوهشی مدلسازی اقتصادی، ١٠(٣٥) ، ٧٠-٤٧.
قادری، مهدی (١٣٨٨). فساد اداری در ایران؛ تحلیلی جامعه‌شناختی. معرفت، شماره ١٣٨: ١١٨-١٠٥.
قاسمی همدانی، پریسا (١٣٩٦). بررسی تأثیر عوامل مؤثر بر سودآوری بانک‌های ایران. پایان نامه ارشد، دانشکده اقتصاد، مدیریت و بازرگانی، دانشگاه تبریز.
قاضی مرادی، حسن (١٣٨٧). خودمداری ایرانیان، تهران: انتشارات اختران: ١٦.
مجتهد، احمد (١٣٨٧). خصوصی‌سازی بانک‌ها و تأثیر آن بر عملکرد نظام بانکی. پژوهشکده پولی و بانکی، بانک مرکزی ج. ا. ا.
محمد نبی، حسین (١٣٨٠). فساد اداری و مبارزه با آن از منظر سازمان ملل متحد. شماره ٩: ٤٢-٣٨.
مدنی، سید جلالالدین (١٣٦٦). حقوق اساسی در جمهوری اسلامی ایران. ج ٤، تهران: انتشارات سرو.
مهربان پور، محمد رضا؛ نادری نورعینی، محمد مهدی؛ اینالو، عفت و اشعری، الهام. (١٣٩٦). عوامل مؤثر بر سودآوری بانک ها. مطالعات تجربی حسابداری مالی، ١٤(٥٤): ١٤٠-١١٩.
نجاری، رضا (١٣٧٨). علل تخلفات اداری و چگونگی پیشگیری از آنها. همایش نظام اداری و توسعه سازمان امور اداری و استخدامی، تهران ١٧ و ١٨.
Aburime, T. U. (2009). Impact of corruption on bank profitability in Nigeria. Euro Economica, 23(2): 50-57. Ahamed, M. M. (2017). Asset quality, non-interest income, and bank profitability:
Evidence from Indian banks. Economic Modelling, 63: 1-14. Aidt, T. S. (2009). Corruption, institutions, and economic development. Oxford Review of Economic Policy, 25(2): 271-291.
Almazari, A. A. (2014). Impact of internal factors on bank profitability: Comparative study between Saudi Arabia and Jordan. Journal of Applied finance and banking, 4(1), 125.
Amarandei, C. M. (2013). Corruption and foreign direct investment. Evidence from Central and Eastern European States. CES Working Papers, 5(3): 311-322.
Arshad, S., & Rizvi, S. A. R. (2013). Impact of corruption on bank profitability: An analysis of Islamic Banks. International Journal of Business Governance and Ethics, 8(3): 195-209.
Avnimelech, G.; Zelekha, Y., & Sharabi, E. (2014). The effect of corruption on entrepreneurship in developed vs non-developed countries. International Journal of Entrepreneurial Behavior & Research, 20(3): 237-262.
Ayayd١n, H., & Baltac١, N. (٢٠١٣). Corruption, banking sector, and stock market development: A panel data analysis. Management, 94, 99.
Bai, B. Y.; Liu, X. X., & Kou, Y. (2014). Belief in a just world lowers perceived intention of corruption: The mediating role of perceived punishment. PloS one, 9(5), e97075.
Bhargava, V. (2005). The Cancer of Corruption. In World Bank global issues seminar series (pp. 1-9(.
Bougatef, K. (2015). The impact of corruption on the soundness of Islamic banks. Borsa Istanbul Review, 15(4): 283-295.
Bougatef, K. (2017). Determinants of bank profitability in Tunisia: Does corruption matter? Journal of Money Laundering Control, 20(1): 70-78.
Brandt Hjertstedt, A., & Cetina, H. (2016). Why does corruption havedifferent effects on economicgrowth? A case study of Sub-Saharan Africa and Southeast Asia.
Chen, M.; Jeon, B. N.; Wang, R., & Wu, J. (2015). Corruption and bank risk-taking: Evidence from emerging economies. Emerging Markets Review, 24: 122-148.
Demirgüç-Kunt, A., & Huizinga, H. (2010). Bank activity and funding strategies: The impact on risk and returns. Journal of Financial Economics, 98(3): 626-650.
Djankov, S.; Glaeser, E.; La Porta, R.; Lopez-de-Silanes, F., & Shleifer, A. (2003). The new comparative economics. Journal Of Comparative Economics, 31(4): 595-619.
Ebrahimi, M.; Arshadi, A., & Salimi, M. S. (2015). Effective factors on bank profitability in Iran. Journal of Money and Economy, 10(1): 107-129
García-Herrero, A.; Gavilá, S., & Santabárbara, D. (2009). What explains the low profitability of Chinese banks?. Journal of Banking & Finance, 33(11): 2080-92.
Gul, S.; Irshad, F., & Zaman, K. (2011). Factors affecting bank profitability in Pakistan. Romanian Economic Journal, 14(39).
Heshmati, H. M. (2007). Economic approaches of corruption in banking system. Unpublished.
Hooshyari, N., & Moghanloo, A. P. (2015). Evaluating the impact of inflation on profitability of banks. Kuwait Chapter of the Arabian Journal of Business and Management Review, 4(9), 19.
Huntington, S. (1968). Political Order in Changing Societies. New Haven: Yale University Press.
Lee, W. S., & Guven, C. (2013). Engaging in corruption: The influence of cultural values and contagion effects at the microlevel. Journal of Economic Psychology, 39: 287-300.
Leff, N. H. (1964). Economic development through bureaucratic corruption. American Behavioral Scientist, 8(3): 8-14.
Lui, F. T. (1985). An equilibrium queuing model of bribery. Journal of Political Economy, 93(4): 760-781.
Mauro, P. (1995). Corruption and growth. The Quarterly Journal of Economics, 110(3): 681-712.
Méon, P. G., & Sekkat, K. (2005). Does corruption grease or sand the wheels of growth? Public Choice, 122(1-2): 69-97.
Mongid, A., & Tahir, I. M. (2011). Impact of corruption on banking profitability in ASEAN countries: An empirical analysis. Impact of corruption on banking profitability in ASEAN countries: An empirical analysis, A Mongid, IM Tahir-Banks and Bank Systems, 6(1), 8.
Papilla, D., & Cove, P. (2011). Corruption and Economic Growth in Croatia.
Oeconomica Jadertina, 1(2): 85-99.
Pastory, D., & Swai, J. P. (2013). The Relationship between Bank Growth and Profitability, Emperical Evidence from Eac: Panel Data Analysis.
Pellegrini, L., & Gerlagh, R. (2004). Corruption's effect on growth and its transmission channels. Kyklos, 57(3): 429-456.
Reinikka, R., & Svensson, J. (2004). Local capture: Evidence from a central government transfer program in Uganda. The quarterly journal of economics, 119(2): 679-705.
Seleim, A., & Bontis, N. (2009). The relationship between culture and corruption: A cross-national study. Journal of Intellectual Capital, 10(1): 165-184.
Shleifer, A., & Vishny, R. W. (1993). Corruption. The Quarterly Journal of Economics, 108(3): 599-617.
Sufian, F., & Chong, R. R. (2008). Determinants of bank profitability in a developing economy: Empirical evidence from the Philippines. Asian Academy of Management Journal of Accounting & Finance, 4(2): 91-112.
Svensson, J. (2005). Eight questions about corruption. Journal of Economic Perspectives, 19(3): 19-42.
Tajgardoon, G.; Behname, M., & Noormohamadi, K. (2012). Is profitability as a result of market power or efficiency in Islamic banking industry?. Economics and Finance Review, 2(5): 01-07.
Tan, Y., & Floros, C. (2012). Bank profitability and inflation: The case of China. Journal of Economic Studies, 39(6): 675-696.
Trujillo-Ponce, A. (2013). What determines the profitability of banks? Evidence from Spain. Accounting & Finance, 53(2): 561-586.
Wasiuzzaman, S., & Tarmizi, H. A. B. A. (2010). Profitability of Islamic banks in Malaysia: An empirical analysis. Journal of Islamic Economics, Banking and Finance, 6(4): 53-68.
Eide, E. (1995). Economics of crime: Deterrence and the rational offender. Journal of Economic Literature, 33(4): 2008-10.
Tanzi, V. (1998). Corruption Around the World: Causes, Consequences, Scope and Cures, IMF, Staff Papers 45: 559-94.
