بررسی انتقادی الهیات فیزیکالیستی سلفی در مساله صفات خبری
محمد باقر پورامینی
1
(
عضو هیئت علمی گروه کلام اسلامی و الهیات جدید پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
)
الکلمات المفتاحية: الهیات , فیزیکالیسم , صفات خبری , سلفیان , ابن تیمیه,
ملخص المقالة :
فهم سلفیان در مساله صفات خبری بشدت بر معرفت حسی استوار است و این نکته متاثر از روش معرفت شناختی آنان همچون ظاهرگرایی ، عدم توجه به تاویل و نفی ادراک عقل در کلیات است که بدون درنظرگرفتن آسیب های موجود در شناخت حسی ، زمینه تفسیر انحرافی در آموزه های الهیاتی و بخصوص فهم صفات الهی را فراهم ساخته است ؛ جسمانیت و باور به رویت حسی خداوند پبامد خطای در فهم صفات خبری است . این نگره سلفیان برخاسته از یک پایگاه معرفت شناختی حس گرایانه است که ایشان را همسو با فیزیکال ها قرار می دهد؛ در نگاه فیزیکالیسم به عنوان یک جریان طبیعت گرا همه چیز و نه فقط ماده قابل تقلیل به خواص فیزیکی است و هر گونه دانستنی را میتوان به شکل اظهاراتی درباره اشیاء فیزیکی بیان کرد . ابن تیمیه به عنوان معمار تفکر سلفی ، حس را تنها راه شناخت واقع خارجی میدانست بدین معنی که هر چه غیر محسوس و قابل تخیل نباشد معدوم است. این مقاله کوشیده است تا به این پرسش پاسخ دهد که آیا فهم سلفیان از صفات خبری نوعی از الهیات فیزیکالیستی نیست ؟ در این جستار تلاش می شود تا با تامل در ماهیت الهیات فیزیکالیستی ، فهم سلفیان و بخصوص ابن تیمیه از صفات خبری بررسی شده و تقلیل آن به امور مادی و برگرداندن آن به پدیده های محسوس را یک تبیین فیزیکالیستی دانسته و آن را مورد نقد قرار دهد ارايه دهد.
