نمونه انگاری نفس انسانی با خداوند در اندیشه بوناونتوره و ملاصدرا
الموضوعات :محمد شیروانی 1 , حبیب الله دانش شهرکی 2 , عباس ایزدپناه 3
1 - دانشگاه قم
2 - دانشگاه قم
3 - دانشگاه قم
الکلمات المفتاحية: خداشناسی انفسی, بوناونتوره, ملاصدرا, نمونه انگاری, نفس,
ملخص المقالة :
در میان فیلسوفان غربی بونانتوره، در خداشناسی خود فراوان تاکید کرده که برای شناخت ذات و صفات خدا باید از شناخت انسان بهره گرفت. او برای تکمیل فلسفه خود و حل مشکل الهیات سلبی و تشبیهی معتقد است، که شناخت مخلوقات بهترین راه شناخت خدا است، چون همگی بازتاب فعل و اراده او هستند اما شناخت انسان که برترین مخلوق خداوند است بیشترین نقش را در مسیر شناخت خدا ایفا می‌کند و با شناخت بسیاری از صفات انسان می توان صفات خداوند را شناخت. او خداشناسی انفسی انسان برای خدا را در قالب معرفت در نفس و از نفس ارائه کرده. در این نوشتار به منظور یافتن وجوه اشتراک و افتراق جنبه عقلی و برهانی مثل اعلی بودن انسان، با روشی توصیفی ـ تحلیلی، پس از تبیین مثالیت نفس در اندیشه ملاصدرا و ارائه آن به صورتی سازمان‌یافته و بررسی اشکالات آن، به تبیین الهیات تمثیلی فرانسیسکنی به صورتی منسجم و توضیح شناخت خدا از طریق نفس در آثار او می‌پردازیم و در ادامه نظریه طریقیت نفس را با تأکید بر جنبه‌های هستی‌شناختی، معرفت‌شناختی و زبان‌شناختی به صورتی تطببیقی میان حکمت صدرائی و فلسفه اشراقی ایتالیایی بررسی می‌کنیم. و وجوه اشتراک و افتراق این نظریه در دو مکتب را بیان می‌کنیم که از جمله مهمترین آنها می توان به استفاده هر دو از قانون علیت و فروع آن و نیز ارائه راه حل میانه اشتراک لفظی و اشتراک معنوی به تواطی در خصوص صفات کمالی مشترک بین خلق و حق توسط هر دو فیلسوف اشاره کرد.
قرآن کریم
صدرا شیرازی، محمد بن ابراهیم(1981م)، اسرار الایات،کشور لبنان، استان بیروت، ناشر : دار احياء التراث.
صدرا شیرازی، محمد بن ابراهیم(1981م)، الهدایه اثیریه،کشور لبنان، استان بیروت، ناشر : دار احياء التراث.
صدرا شیرازی، محمد بن ابراهیم(1981م)، حکمت متعالیه،کشور لبنان، استان بیروت، ناشر: دار احياء التراث.
صدرا شیرازی، محمد بن ابراهیم(1981م)، رساله مشاعر،کشور لبنان، استان بیروت، ناشر: دار احياء التراث.
صدرا شیرازی، محمد بن ابراهیم(1981م)، شواهد الربوبیه،کشور لبنان، استان بیروت، ناشر: دار احياء التراث.
صدرا شیرازی، محمد بن ابراهیم (1981م)، مبداومعاد،کشور لبنان، استان بیروت، ناشر : دار احياء التراث.
صدرا شیرازی، محمد بن ابراهیم (1981م)، مفاتیح الغیب،کشور لبنان، استان بیروت، ناشر: دار احياء التراث.
طباطبایی، محمد حسین (1374)، ترجمه تفسیر المیزان،کشور ایران، استان قم، ناشر: انتشارات اسلامی قم.
مطهری، مرتضی (1389)، شناخت، ایران، تهران، ناشر : صدرا.
مطهری، مرتضی(1389)، مجموعه آثار، ایران، تهران، ناشر : صدرا.
رحیمیان، سعید (1391)، آیینه های روبه رو، حکمت، تهران.
رحیمیان سعید (1389)، پیوند خودشناسی و خداشاسی از منظر ابن عربی و بوناونتوره، قبسات، تهران.
حبیب اللهی، اکبر (1388)، فلسفه بوناونتوره، حکمت، تهران.
علی یاری، فرشاد، (1392) الهیات عرفانی از منظر مولوی و بوناونتوره، فراز، تهران.
محمد پور، محمد حسین (1387)، بررسی آراء قدیس بوناونتوره در باب خدا و انسان، دانشگاه تهران.
افشار زاده، مجتبی (1395)، نفس مثل اعلی خداوند از منظر حکمت صداریی و آکویناسی، دانشگاه باقرالعلوم، قم.
کاپلستون، فردریک، دادجو، ابراهیم (1387)، تاریخ فلسفه غرب،علمی فرهنگی، تهران.
Cousins, Ewertt (1978)، Bonaventure: The soul's gurney into God. The tree of life. The life of St. Francis Translation and introduction by Ewert Cousins, Paulist press New York.
Hayes Zachary (1987), “Bonaventure” in: Encyclopedia of religion V 1 Mircea Eliade Macmillan publishing company New York.
Kent Bonnie (1998), “Bonaventure” in: Routledge encyclopedia of philosophy Edward Craig General editor V 1 Routledge London and New York.
Kloyda T. A K (1967), “Bonaventure” in: New Catholic encyclopedia V1 Thomson- Gale The Catholic university of American Washington D. C.
