تأثیر معماری بیوفیلیک در تاب‌آوری کالبدی- محیطی مجتمع‌های مسکونی (نمونه موردی: مجتمع مسکونی برج بین‌المللی تهران)
الموضوعات :
نگین سادات مقدسی
1
,
مرجان خان محمدی
2
,
حمیدرضا صارمی
3
,
مهدی حقیقت بین
4
1 - دانشجوی دکتری معماری، گروه معماری، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران
2 - استادیارگروه معماری، واحدکرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران
3 - دانشیار گروه شهرسازی و طراحی شهری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
4 - دانشیار گروه معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
الکلمات المفتاحية: تاب‌آوری کالبدی- محیطی, مجتمع مسکونی, معماری بیوفیلیک, برج بین‌المللی تهران.,
ملخص المقالة :
در دنیای حاضر، دوری انسان‌ها از محیط‌های طبیعی و همچنین شهر‌نشینی باعث مشکلات فراوانی برای ساکنین شهرها شده به طوری که در طراحی‌های نوین مجتمع‌ها سعی بر آن است که از الگوهای معماری دوستدار طبیعت مانند معماری بیوفیلیک استفاده شود تا بتوان فضای زندگی را مطلوب تر نمود. در این پژوهش هدف اصلی ارتقا تاب‌آوری مجتمع‌های مسکونی با استفاده از الگوهای معماری بیوفیلیک می‌باشد. روش این پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی است که از طریق مطالعات کتابخانه‌ای، شاخص‌های مربوط به این نوع تاب‌آوری استخراج و توسط اساتید و تیم خبرگان اعتبار سنجی شد و از طریق پرسشنامه از ساکنین و کسبه مورد سنجش قرار گرفت. یافته‌ها نشان می‌دهد، مهمترین مولفه‌های تاثیر‌گذار در تاب‌آوری کالبدی –محیطی شامل، «فضاهای باز»، «زمین- بستر و تراکم»، «دسترسی»، «فضاهای سبز»، «امکانات و ساختمان‌ها»، «تناسب کاربری‌ها» و «آسایش حرارتی» می‌باشند. نتایج حاصل از پرسشنامه‌ها با تحلیل پایتون مورد بررسی قرار گرفت و در نتیجه الگوهای طراحی بیوفیلیک و راه حل‌هایی که این رویکرد، مواردی همچون استفاده از فضای سبز، آب، تعادل حرارتی، اصلاح شرایط اقلیمی، توجه به نقش گیاه و طبیعت در ساختمان‌ها و ... جهت بهبود وضع موجود تاب‌آوری کالبدی- محیطی در مجتمع مسکونی برج بین‌المللی تهران پیشنهاد گردید.
اسفندیاری صدق، راضیه و مهرداد کریمی مشاور و گلرخ دانشگر مقدم (1395) ارزیابی احساس جمعی در مجتمع‌های مسکونی (مطالعه موردی: مجموعه مسکونی سعیدیه تهران، نشریه هویت شهر، شماره بیست و هفتم، سال دهم، پاییز 1395، صص 41- 52.
بیطرف، احسان و فرح حبیب و حسین ذبیحی (1397) بومی سازی اصول معماری اکولوژیک و بیوفیلیک در طراحی مجتمع‌های مسکونی ایران در راستای ارتقا کیفیت آنها، نشریه مدیریت شهری، شماره 52، پاییز 1397، صص 205- 218.
دیده بان، محمد و اکبر زند (1395) ارزیابی میزان اثرگذاری فضاهای عمومی ساختمان‌های بلند مسکونی بر ارتقا تعاملات اجتماعی و حس همسایگی ساکنین (نمونه موردی: برج بین‌المللی تهران)، همایش بین‌المللی معماری و شهرسازی هویت گرا، آذر ماه 1395.
ذبیحی، حسین و فرح حبیب و کمال رهبری منش (1390) بررسی رابطه بین میزان رضایت از مجتمع مسکونی و تاثیر مجتمع‌های مسکونی بر روابط انسان (مطالعه موردی چند مجتمع مسکونی در تهران)، مجله هویت شهر، دوره 5، شماره 8، صص 103.
رازقی، علیرضا و نجلا درخشان (1396) تاب‌آوری کالبدی و عملکردی در بازار تاریخی تهران، دو فصلنامه علمی و پژوهشی مرمت و معماری ایران، سال هفتم، شماره سیزدهم، بهار و تابستان.
رضایی، محمدرضا و محمدحسین سرائی و امیر بسطامی نیا (1395) تبیین و تحلیل مفهوم تاب‌آوری و شاخص‌ها و چارچوب‌های آن در سوانح طبیعی، فصلنامه دانش پیشگیری و مدیریت بحران، دورۀ ششم، شمارۀ اول، بهار.
عزیزی، محمدمهدی و صارم ملک محمدنژاد (1386) بررسی تطبیقی دو الگوی مجتمع‌های مسکومی (متعارف و بلندمرتبه)، مطالعه موردی: مجتمع‌های مسکونی نور (سئول) و اسکان تهران، نشریه هنرهای زیبا، شماره 32، زمستان ، صص27- 38.
عینی فر، علیرضا و سیده ندا قاضی زاده (1389) گونه شناسی مجتمع مسکونی تهران با معیار فضای باز، نظریه آرمان شهر، شماره 5، سال 1389، صص 35- 45.
عینی فر، علیرضا (1386) نقش قالب الگوهای عام اولیه در طراحی محله‌های مسکونی معاصر، نشریه هنرهای زیبا، زمستان 1386، شماره 32، صص 39- 50.
قاسمی، مریم و مسعود قرائی (1400) بررسی تاب‌آوری کالبدی مساکن پیراشهری در برابر مخاطرات طبیعی (مطالعه موردی:شهرک باهنر مشهد)، فصلنامه دانش پیشگیری و مدیریت بحران، دورۀ یازدهم، شمارۀ اول، بهار.
قبادی، پریسا و سید علیرضا عالی (1396) ارتقا تاب‌آوری شهرها به کمک شهرسازی بیوفیلیک، نخستین کنفرانس ملی به شهرسازی و معماری دانش بنیان، اردیبهشت.
کشفی، محمدعلی و سیدباقر حسینی و سعید نوروزیان ملکی (1391) نقش فضاهای عمومی ساختمان‌های مسکونی بلندمرتبه در افزایش تعاملات اجتماعی ساکنین، پژوهش موردی: برج بین‌المللی تهران، نشریه مدیریت شهری، شمارۀ 30، پاییز و زمستان.
کریمی، فریبر (1397) بازشناسی جایگاه ساختمان‌های بلند در نسبت با پایداری اجتماعی، دو فصلنامه علمی- پژوهشی اندیشۀ معماری، سال دوم، شمارۀ چهارم، پاییز و زمستان، صص 19-30.
لنگرنشین، ع.
همکاران (1398) سنجش شاخص‌ها و الگوهای اثرگذار در تاب‌آوری بافت‌های شهری (مطالعه موردی محلات تجریش، جنت‌آباد شمالی و فردوسی شهر تهران.
فصلنامه علمی- پژوهشی نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی، سال یازدهم، شماره 3.
مقدسی، نگین سادات و مرجان خان محمدی و حمیدرضا صارمی و مهدی حقیقت‌بین (1401) سنجش و بررسی تاب‌آوری کالبدی- محیطی و اجتماعی در مجتمع‌های مسکونی مطالعه موردی: کوی نوبنیاد (برج‌های asp)، نشریه گفتمان طراحی شهری، دوره 3، شماره 2، تابستان، صص 69- 96.
Browning, Hon. AIAWilliam & Et al. (2014) 14. patterns of biophiliC design Improving Health And Well- Being In The Built environment, Terrapin Bright Green LLC, New York NY | Washington DC.
Browning WD, Ryan CO, Clancy JO (2014) 14 Patterns of biophilic design. New York: Terrapin Bright Green LLC.
Folke, C. (2006).” Resilience: The emergence of a perspective for social ecological systems analyses”, Global Environmental Change, 16. 3.
https://www.borjtehran.ir.
Kellert, Stephen R. & [others] (2008) Biophilic Design: The theory, Science, and practice of Bringing Building.
Minke G (2001) Inclined green roofs- ecological and economical advantages and passive heating and cooling effect. Plea 2001.
Peter, N.; Beatley, T.; Boyer, H. Resilient Cities: Responding to Peak Oil and Climate Change; Island Press: Washington, DC, USA, 2008.
Pollack, J.S., 2006, Biophilic Design For The First Optimum Performance Home, Ultimate Home Design, Issue, July/August 2006.
Wilson EO (1984) Biophilia. Massachusetts: Harvard University Press.
