مقایسه¬ی اثربخشی درمان¬های شناختی-رفتاری و مبتنی بر پذیرش و تعهد بر نشانه¬های افسردگی، افکار غیرمنطقی، بازداری هیجانی و ارزشمندی در زندگی در بیماران مبتلا به اختلال افسردگی اساسی
الموضوعات :
سمیه تریکان
1
,
محمد علی گودرزی
2
,
محمدرضا تقوی
3
,
مهدی ایمانی
4
1 - گروه روان شناسی بالینی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
2 - استاد گروه روان شناسی بالینی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
3 - استاد گروه روان شناسی بالینی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
4 - استاد گروه روان شناسی بالینی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
الکلمات المفتاحية: درمان شناختی- رفتاری, درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش , ارزشمندی, بازداری هیجانی, افکار غیرمنطقی,
ملخص المقالة :
پژوهش های اخیر نشان می دهد که اثر بخشی رویکردهای درمانی را نمی توان تنها برحسب نشانه¬های اختلالات روانی مورد سنجش قرار داد و با توجه به تحولاتی که در رویکردهای فراتشخیصی رخ داده است، بهتر است کارآمدی رویکردهای درمانی بر ابعاد مختلف روان شناختی نیز مورد توجه قرار گیرد.هدف از پژوهش حاضر مقایسه¬ی اثربخشی درمان-های شناختی-رفتاری و مبتنی بر پذیرش و تعهد بر نشانه¬های افسردگی، افکار غیرمنطقی، بازداری هیجانی و ارزشمندی زندگی بیماران مبتلا به اختلال افسردگی اساسی بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی بود. جامعه¬ی آماری شامل کلیه¬ی افرادی بود که به کلینیک های روان شناسی منطقه 5 تهران مراجعه کردند. نمونه گیری به روش هدفمند و پس از مصاحبه پژوهشگر با شرکت کنندگان و احراز ملاک¬های تشخیصی افسردگی اساسی بر اساس DSM-5 به عمل آمد. در مجموع، 60 نفر بیمار مبتلا به افسردگی اساسی انتخاب شدند و به صورت تصادفی در سه گروه 20 نفره جایگذاری شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه باورهاي غیرمنطقی جونز (IBQ-40)، پرسشنامه افسردگی بک(ویرایش دوم)، پرسشنامه ارزشمندي زندگی و پرسشنامه¬ي بازداری هیجانی(ECQ) بود. یافته ها نشان داد که در بهبود نشانه های افسردگی و افکارغیرمنطقی، درمان شناختی-رفتاری مؤثرتر بود؛ ولی در بهبود بازداری هیجانی و ارزشمندی زندگی، درمان پذیرش/تعهد اثربخش¬تر بود. می توان نتیجه گرفت که دو رویکرد درمانی شناختی-رفتاری و پذیرش و تعهد ابعاد متفاوتی از سلامت روانی را مورد هدف قرار می دهند و درمان پذیرش و تعهد حداقل در کوتاه مدت اثرات کمتری بر نشانه¬شناسی افسردگی و افکار غیر منطقی بیماران مبتلا به اختلال افسردگی اساسی دارد.
اسمعیل نژاد، یلدا؛ اسماعیلی ینگجه، سهیلا(1402) . اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر خودمهارگری و بازداری هیجانی دانش¬آموزان پسر دارای رفتارهای پرخطر روانشناسی : نشریه رویش روان شناسی،76. -155 166.
انجمن روان پزشکی آمریکا.(2022). راهنمای تشخیصی و آماری اختلال های روانی. نشر دانژه.
ایزدی، راضیه. (1391). بررسی و مقایسه¬ی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و درمان شناختی رفتاری بر علائم و باورهای وسواسی، کیفیت زندگی، انعطاف پذیری روان¬شناختی، افسردگی و اضطراب بیماران مبتلا به وسواس فکری و عملی مقاوم به درمان. پایان نامه جهت دریافت مدرک دکترا، دانشگاه اصفهان، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی.
بیرامی، منصور. قدیمی باویل علیائی، نگار.(1402). روابط ساختاری سبک¬های دلبستگی و نشانه های افسردگی اساسی نوجوانان با واسطه¬گری تحمل پریشانی و انعطا ف¬پذیری شناختی. مجله روانشناسی.27،،134-143.
دابسون، کیت. محمدخانی، پروانه. مساح چولایی، امید. (1386). مختصات روانسنجی پرسشنامه افسردگی بک-2 در یک نمونه بزرگ مبتلایان به اختلال افسردگی اساسی. مجله توانبخشی، 8 (29)، 80-86.
عزیزی، آرمان. قاسمی، سیمین. (1396). مقایسه اثربخشی سه رویکرد راه حل مدار، شناختی- رفتاری و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر افسردگی و کیفیت زندگی زنان مطلقه. فرهنگ مشاوره و روان درمانی. 8 (29)، 207-236.
فعلهکار، ا.، فعال، م.، زاهدزاده، ف.، اما نی، ا.، و عسکری، م(1398)..تأثیر درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر تنظیم هیجا نی و راهبردهای کنار آمدن مبتلایان به اختلال اضطراب فراگیر. فصلنامه سلامت روان کودک.4 (6)،. 265-253
یالوم، اروین. (1390). نظریه و عمل در رواندرمانی گروهی. ترجمه بهرامعلی قنبری هاشم ابادی. مشهد: به نشر.
Bai, Z., Luo, S., Zhang, L., Wu, S., & Chi, I. (2020). Acceptance and commitment therapy (ACT) to reduce depression: A systematic review and meta-analysis. Journal of Affective Disorders, 260, 728-737
. Butler E. Emotional conversations: Can hiding your feeling make you and your partner sick? Retrieved April 22, 2006, from: http://www. search.ebscohost.com Cao Yi a , Lu Naixin , Timothy Onosahwo Iyendo .(2024). Cognitive behavior, art, and music therapies intervention for treating the depression of children: A randomized control trial. Journal of Psychiatry Research, 333, 115716
. Jones, R. G. (1968). A factored measure of Ellis' irrational belief system with personality and maladjustment correlates (Doctoral dissertation, Texas Tech University)
Fiorillo D, McLean C, Pistorello J, Hayes SC, Follette VM. (2017). Evaluation of a web-based acceptance and commitment therapy program for women with trauma-related problems: A pilot study. Journal of Contextual Behavioral Science;6 :104-13
. Gross SB, Levenson RW.(1997). Hiding feelings: The acute effects of inhibiting negative and positive emotion. Journal of Abnormal Psychology, 106: 95-103
. Juan P. Sanabria-Maz, Francesco D’Amico, Eugenia Cardeñosa.(2024). Economic Evaluation of Videoconference Group Acceptance and Commitment Therapy and Behavioral Activation Therapy for Depression Versus Usual Care Among Adults with Chronic Low Back Pain Plus Comorbid Depressive Symptoms. The Journal of Pain.10-16
Knaus WJ.(2007). The cognitive behavioral workbook for depression: A step-by-step program. New Harbinger Publications. Maria Rueff , Gerhard Reese.(2023).Depression and anxiety: A systematic review on comparing ecotherapy with cognitive behavioral therapy. Journal of Environmental Psychology, 90, 102-97
. Matthew W. Southward PhD, Madeline L. Kushner BA, Douglas R. Terrill MS, Shannon Sauer-Zavala PhD.(2024).A Review of Transdiagnostic Mechanisms in Cognitive Behavior Therapy. Journal of Psychiatric Clinics of North America. Available online 15 March 2024
. Nelson-Jones, R. (2003). Theory and practice of counselling therapy. 3th edition. New York Holt, Rinehart & Winsto. Reilly, E. D. (2019). A systematic review of values measures in acceptance and commitment therapy research. Journal of Contextual Behavioral Science, 12, 290-304
. Ruiz, F.J. (2010). A review of Acceptance and Commitment Therapy (ACT) empirical evidence: correlational, experimental psychopathology, component and outcome studies. International Journal of Psychology and Psychological Therapy, 10, 125-162
. Thompson, E.M., Destree, L., Albertella, L., Fontenelle, L.F., & Behav, T. (2021). Internet-Based Acceptance and Commitment Therapy: A Transdiagnostic Systematic Review and Meta-Analysis for Mental Health Outcomes. Behavior Therapy, 52: 492-507. DOI: 10.1016/j.beth.2020.07.002
