صورت‌بندی مطالعات همگرایی اجتماعی طی سه دهه گذشته

ملخص المقالة :

همگرایی اجتماعی به موقعیت یک فرد در توپوگرافی اجتماعی و توانایی­ها و فرصت­های فرد برای به کارگیری آن قابلیت­ها مرتبط است. همچنین، در نظر گرفتن موقعیت یا موقعیتی که فرد در توپوگرافی اجتماعی به خود نسبت می‌دهد و اینکه چگونه خود را در بافت اجتماعی درک می‌کند، بسیار مهم است. متغیر همگرایی اجتماعی شامل احساس تعلق و حمایت اجتماعی درک شده است. هدف این مقاله شناخت همگرايي اجتماعي و عوامل موثر بر آن است که با وجود حجم کثيري از مقاله‌ها، کتب و نوشته‌ها درباره سياستگذاري و مديريت قومي در ايران، تاکنون تحليل کلي بر اين پژوهش‌ها صورت نگرفته است. بر همین اساس روش مقاله، فراتحلیل-کمی است. هدف این روش، انسجام‌بخشی، مرور نظام‌مند و یکدست‌سازی مطالعات صورت گرفته در یک حوزه معین پژوهشی است. جامعه آماری آن 46 پژوهش که 37 نمونه سند پژوهشی باهدف ترکیب و شناسایی میزان تأثیر آن انتخاب شدند.

تجزیه و تحلیل دادها در قالب شاخص همگرایی اجتماعی و 9 بعد نشان داد، متغیرهای دارای تأثیر معنی‌دار شامل دینداری و انسجام ملی، -مناسبات قومی و امنیت ملی، -عوامل اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و تاریخی، -سرمایه اجتماعی، -واگرایی قومی و مذهبی، -وضعیت گردشگری، -هویت جمعی، وحدت ملی و متغیرهای فاقد تأثیر معنی‌دار شامل وضعیت طرد اجتماعی زنان و موانع همگرایی، -مباحث نظری همگرایی بوده است

المصادر:

1. سلیمانی، زهرا، منتظرالقائم، اصغر، و پیرمرادیان، مصطفی. تبیین تاریخی مولفه های همگرایی از منظر امام جواد(علیه السلام). پژوهش های تاریخی (مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی اصفهان)، پیاپی 49، (1400).
2. صفایی، عزت الله و بهیان، شاهپور و جهانبخش، اسماعیل. بررسی جامعه شناختی نقش عوامل سیاسی و اجتماعی (طرحواره های قومیتی) موثر بر ایجاد همگرایی قومی در میان گروه های قومی ساکن شهر اهواز (1400).
3. خنجرخانی، مسعود. چالش وحدت اجتماعی: تحلیلی بر امکانسنجی آموزش همگرایی در ایام فاصله گذاری، نشریه مطالعات اجتماعی ایران، بهار. دوره پانزدهم - شماره 1 ب، صفحات : از 112 تا 124، (1400).
4. چگینی، محمد، دانیالی،، تهمینه، & اسماعیل پورروشن، علی اصغر. نقش دین اسلام در همگرایی قوم بلوچ و تأثیر بر امنیت اجتماعی استان سیستان و بلوچستان. جغرافیایی سرزمین شماره 72، (1400).
5. جوکار، کیوان، بخشایشی اردستانی، احمد، باقری، فردین، & الله کرم، عبدالحسین. بررسی وضعیت واگرایی و همگرایی اقلیتهای قومی و مذهبی در کشور (مناطق کرد نشین و بلوچ نشین). توسعه پایدار محیط جغرافیایی، 3(5)، (1400).
6. رضائیان، علی، وثوقی، منصور، ساروخانی، باقر. مطالعه جامعه‌شناختی حوزه‌های هم‌گرایی و واگرایی هویت ملی و هویت قومی (مطالعه موردی: قوم لک). تغییرات اجتماعی - فرهنگی، 16(2)، 18-36. (1398).
7. برزگر، نصرت و لطفی، حیدر و حسن آبادی، داود و رضویان، محمد تقی، نقش سیاست های قومی و مذهبی در مشارکت اقوام در امنیت، توسعه همه جانبه و همگرایی با تاکید بر ترکمن های شمال و شمال شرق ایران. (1398).
8. رحمانی ساعد، هادی؛ پورتقی، محمد؛ تنهایی، علیرضا. دین اسلام به عنوان مولفه همگرایی قوم بلوچ با حاکمیت و تاثیر آن بر امنیت اجتماعی استان سیستان و بلوچستان، نشریه دانش امنیتی، پاییز و زمستان ، سال پنجم- شماره 9(ISC) . ص 62-33. (1397).
9. اشتری مهرجردی، اباذر. تبیین عوامل اجتماعی اخلاق کار (مورد مطالعه: اعضای هیات علمی دانشگاه‌های شهر تهران)، نشریه صنعت و دانشگاه. شماره 55-56، (1401).
10. متقی، افشین، حیدری، جهانگیر، و نیکجو، ایرج. (1396). مدل سازی همگرایی قومی بر اساس نیازسنجی مدیران سیاسی و مطالبات شناسی اقوام (مطالعه موردی: استان کردستان). پژوهشهای جغرافیای انسانی (پژوهش های جغرافیایی)49، (1396).
11. گوهری مقدم، ابوذر، بشیری لحاقی، میثم. کاربست نظریات همگرایی در طراحی مدل همگرایی منطقه‌ای در حوزه همسایگی جمهوری اسلامی ایران. دانش سیاسی،(1396).
12. باصری، احمد، عباسیان، شیرزاد، کریمی، بهروز. (1396). رابطه بین سرمایه اجتماعی و همگرایی قومیتی در استان آذربایجان غربی. فصلنامه مدیریت بحران و وضعیت های اضطراری. 9(34). 115-141. (1396).
13. طلوعی، هادی. رابطه مناسبات قومی و امنیت در استان سیستان و بلوچستان. نشریه سیاست(دانشگاه تربیت مدرس)، تابستان– شماره 10(1395).
14. امینی زاده، سینا، بوستانی، داریوش. (1395). همگرایی و واگرایی هویت‌های ملی، مذهبی و جهانی (مطالعه موردی: دانشجویان دانشگاه شهید باهنر کرمان). توسعه اجتماعی، 10(3)، 111-138. (1395).
15. امین صارمی، نوذر و محمدی اطهر، علیرضا و طالبی، رضا. همگرایی قومی-مذهبی مرزنشینان و نقش آن در امنیت پایدار مرز ایران و پاکستان،(1395).
16. لطفی، حیدر؛ شادی، محمدعلی؛ مدینهای بناب، سیدامیر.1395. همگرایی جمعی و خلق وخوی اجتماعی ساکنان حاشیهی خلیج فارس با تاکید بر گردشگری. نشریه مطالعات خلیج فارس، پاییز 1395، شماره 7، ص 22-41، (1395).
17. سیده رویا ،بارسلطان،1394،بررسی عوامل موثر بر همگرایی قومیتها با تاکید بر ساختار امنیت کشور ایران،(1394).
18. میرلطفی، محمودرضا، علوی زاده، سیدامیرمحمد، هدایتی امین، خورشید. بررسی انسجام اجتماعی در حفظ امنیت مرزی با تأکید بر تنوع قومی ـ مذهبی مطالعه موردی: شهرستان زابل. فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای. 5(19).75-70. (1394).
19. نقدی، اسداله، احمدی، امید علی، سلطانی عزت، محمود. بررسی جامعه‌شناختی میزان همگرایی قومیت‌های (فارس، ترک، لر) استان همدان. تحلیل اجتماعی نظم و نابرابری اجتماعی.7(1).131-154. (1394).
20. معنوی، احمد و زمانی، لیلا. جایگاه گردشگری مذهبی در ایجادهمگرایی درمنطقه خلیج فارس. مطالعات فرهنگی و سیاسی خلیج فارس، 2(6)، 127-148، (1394).
21. صابری، فاطمه. همگرایی از منظر تاریخی و بررسی ریشه های این مکتب از دیدگاه متفکرین کلاسیک. نشریه پژوهش ملل. اسفند 1394 ، دوره اول - شماره 3. ص22-17. (1394).
22. سرور، رحیم، موسوی، میرنجف، باقری کشکولی، علی. تحلیل رابطه سرمایه اجتماعی و احساس همگرایی قومی در شهر ارومیه (مطالعة موردی: قوم کرد وترک). فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی.7(1).55-68. (1393).
23. عبدی، عطاءالله، مقصودی، مجتبی. همگرایی در آذربایجان. فصلنامه مطالعات ملی، 14(53)، 51-72. (1392).
24. کاظمی تاری، تقی. عنوان فارسی: تاثیر زمینه های تاریخی، فرهنگی و اجتماعی بر همگرایی پیروان ادیان مختلف در ایران (مطالعه موردی ارمنی¬ها) (عنوان عربی: أثر الأرضیات التاریخیة و الثقافیة و الإجتماعیة علی التعامل بین أتباع الأدیان المختلفة فی إیران (الأرمن کنموذج)). آفاق امنیت، 4(12)، (1390).
25. واعظی، محمود. هویت جمعی و همگرایی اروپایی. نشریه پژوهش¬نامه سیاست خارجی، آبان 1389 - شماره 27، ص48-21. (1389).
26. خادمی، دکتر علی. بررسی میزانو رابطه‌ی امنیت اجتماعی و همگرایی قومیت‌های آذری و کرد در شهر ارومیه. تغییرات اجتماعی - فرهنگی، 5(2)، (1388).
27. کریمی، علی. درآمدی نظری بر کاربرد و نقد نظریه چهارچوب سازی در تحلیل پویش های قومی. مطالعات ملي - دوره: 10 - شماره 4 :33 -52، (1388).
28. خلیلی عراقی، سید منصور؛ مسعودی، ناهید. تئوری همگرایی و جایگاه ایران. نشریه جستارهای اقتصادی ایران، پیاپی 6 (پاییز و زمستان 1385). ص110-81. (1385).
29. توسلی، غلامعباس، قاسمی، یار محمد. هویت های جمعی و جهانی شدن. نامه علوم اجتماعی، 24، (1383).
30. پیتربورک؛ نوذری، حسین علی.1376. ضرورت همگرایی جامعه شناسی و تاریخ؛ نگاهی به رابطه نظریه اجتماعی و تاریخ. نشریه تاریخ معاصر ایران ، تابستان 1376 – شماره2. ص122-93. (1376).
31. آب خضر، اصغر و متفکر، حسین. بررسی تاثیر مراسم و مناسبتهای ملی در تقویت همبستگی و وحدت ملی با تاکید بر تربیت اجتماعی جوانان،(1373).
32. فرهمند، مهناز، سعیدی مدنی، سید محسن، سهندی خیلفه کندی، مهناز. مطالعۀ تطبیقی انسجام اجتماعی بین دو قومیت آذری و کُرد (مورد مطالعه: شهرهای سنندج و تبریز). بررسی مسائل اجتماعی ایران، (1394).
33. نوعی باغبان، سیدمرتضی، آقاحسینی، علیرضا، و امام جمعه زاده، سیدجواد. بررسی تاثیر دینداری درونی و بیرونی بر انسجام ملی (مطالعه موردی: شهروندان شهر مشهد). راهبرد اجتماعی فرهنگی، 4(14)، 163-183، (1394).
34. مرادی حقیقی، فائزه، و موثقی گیلانی، سیداحمد. کارکرد اجتماعی و فرهنگی مذهب در توسعه اقتصادی مالزی. مطالعات روابط بین الملل (پژوهشنامه روابط بین الملل)، (1394).
35. جهانی، داریوش؛ عزتی، عزت الله؛ نامی، محمدحسن. 1396. میزان تاثیر مولفه های فرهیگی اجتماعی و اقتصادی بر همگرایی مردم استان های کردنشین ایران. نشریه مطالعات ملی بهار ص68-53، (1396).
36. قاصد، مهدی، زنجانی، حبیب الله، کلدی، علیرضا. بررسی عوامل سیاسی- اجتماعی مؤثر در همگرایی های‌ قومی (مطالعه ی موردی: قومیت های شهرستان ارومیه). مطالعات جامعه شناختی شهری.9(30)-125-150، (1398).
37. برزگر، نصرت، لطفی، حیدر، حسن آبادی، داود، رضویان، محمد تقی. نقش سیاست‌های قومی و مذهبی در مشارکت اقوام در امنیت، توسعه همه جانبه و همگرایی با تأکید بر ترکمن‌های شمال و شمال شرق ایران. فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای).9(34).433-455. (1398).