تأثیر هوشمندسازی بر کارآمدی هتل‌های پنج‌ستاره جنوب ایران
الموضوعات :
اعظم صفرآبادی
1
,
سینا ظفریان
2
,
معصومه محرر
3
1 - استادیار بخش مدیریت گردشگردی و هتلداری، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
2 - دانشجو کارشناسی ارشد مدیریت گردشگری، گرایش بازاریابی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
3 - هیات علمی
الکلمات المفتاحية: فرایندهای کاری هتل, هتل هوشمند, هوشمندسازی, تحلیل مضمون, SECA ,
ملخص المقالة :
هوشمندسازی به عنوان یک ساختار تحول‌آفرین در صنعت هتلداری، با به‌کارگیری فناوری‌هایی مانند هوش مصنوعی، اینترنت اشیا، رباتیک و سیستم‌های خودكار، هم فرایندهای عملیاتی و هم تجربه مهمانان را دگرگون کرده است. این تحولات منجر به افزایش کارایی، کاهش هزینه‌ها، ارتقای امنیت و ارائه خدمات شخصی‌سازی‌شده شده است. این مطالعه با هدف بررسی تأثیر هوشمندسازی بر فرایندهای کاری هتل‌ها، با روش تحقیق آميخته (کیفی-کمی) و رویکرد اکتشافی انجام شد. در بخش کیفی، با تحلیل مضمون و مطالعات کتابخانه‌ای، شاخص‌های هوشمندسازی در سه حوزه عملیاتی (پذیرش، اقامت، خدمات غذایی و نوشیدنی، نظافت و غیره)، پشتیبانی (مدیریت منابع انسانی، مالی، نگهداری زیرساخت‌ها، فروش و تدارکات) و مدیریتی (برنامه‌ریزی، سازماندهی، رهبری و کنترل) استخراج شد. در بخش کمی، از روش SECA (تصمیم‌گیری چندمعیاره) و یک مدل برنامه‌ریزی غیرخطی چندهدفه برای ارزیابی معیارها استفاده شد. جامعه آماری شامل مدیران هتل‌های پنج‌ستاره جنوب ایران بود که با نمونه‌گیری هدفمند و گلوله‌برفی، ۲۵ نفر انتخاب شدند. یافته‌های پژوهش نشان داد که هوشمندسازی تجربه‌ی مهمانان را با شخصی‌سازی خدمات، افزایش کارایی و کاهش هزینه‌ها بهبود می‌بخشد، که این امر به افزایش رضایت، وفاداری و سودآوری منجر می‌شود. فرایندهای عملیاتی، با استفاده از سیستم‌های هوشمند مهمان‌نوازی، بهینه‌سازی شده‌اند. فرایندهای پشتیبانی، بهبود یافته و به کاهش هزینه‌ها و افزایش رضایت مهمانان منجر شده‌اند. فرایندهای مدیریتی، با استفاده از فناوری‌های هوشمند، عملیات خود را به‌صورت مؤثر هدایت و هماهنگ كرده‌اند. نتایج تحلیل کمی حاکی است که بیشترین تأثیر هوشمندسازی بر فرایندهای مدیریتی و کمترین تأثیر بر فرایندهای عملیاتی هتل‌ها است. بنابراين، هتل‌ها با ادغام فناوری‌های نوین، بهره‌وری و سودآوری را افزایش مي‌دهند.
بلوچ، محمود.، و برفروشان، شازيه. (1397). بررسی کارکردهای هوشمندسازی مقاصد گردشگری در توسعه گردشگری الکترونیکی. چهارمین کنفرانس ملی پژوهش‌های کاربردی در علوم مدیریت، اقتصاد و حسابداری ایران، https://civilica.com/doc/849453
دشت لعلی، زهرا.، علیقلی، ممصوره.، و نوربخش، سيدكامران. (1399). شناسایی و اولویت¬بندی عوامل موثر بر گردشگری هوشمند در کشور ایران (مورد مطالعه: شهر اصفهان)، مجله مدیریت کسب¬وکار، 48 (1399)، 196-212. https://sanad.iau.ir/Journal/bmj/Article/1068561/FullText
ظفریان، سينا. صفرآبادی، اعظم. (2023) بهره‌گیری از سیستم‌های اطلاعاتی در مدیریت هتلداری، کنفرانس بین‌المللی چالش‌ها و راهکارهای مدیریت توسعه با تاکید بر استان اردبیل. . https://isnac.ir/XGBF-KDHAG
Ashfaq, M., Ul Haq, I., Pham, H. C., Ullah Jan, I., & Shahzad, K. (2025). Critical determinants of intentions to revisit smart hotels: an examination of smart service interactional experience, emotions, and technophilia. Journal of Hospitality Marketing & Management, 1-24. https://doi.org/10.1080/19368623.2025.2464029
Burton, M. R., Obel, B., & DeSanctis, G. (2011). Organizational design: A step by step approach, cambridge. Seciond edition.
Çeltek, E. (2024), "Unmanned smart hotel: applications and examples", Worldwide Hospitality and Tourism Themes, Vol. 16 No. 5, pp. 611-626. https://doi.org/10.1108/WHATT-06-2024-0137
Chang, Y. S., Cheah, J. H., Lim, X. J., Morrison, A. M., & Kennell, J. S. (2022). Are unmanned smart hotels du jour or are they here forever? Experiential pathway analysis of antecedents of satisfaction and loyalty. International Journal of Hospitality Management, 104, 103249.https://doi.org/10.1016/j.ijhm.2022.103249
Chung, K. C., & Tan, P. J. B. (2025). Artificial intelligence and internet of things to improve smart hospitality services. Internet of Things, 101544. https://doi.org/10.1016/j.iot.2025.101544
Diwan, S. A. (2025). Optimizing guest experience in smart hospitality: Integrated fuzzy-AHP and machine learning for centralized hotel operations with IoT. Alexandria Engineering Journal, 116, 535-547. https://doi.org/10.1016/j.aej.2024.11.051
Djauhari, T., & Rahmawati, N. (2025). Smart Hotel Security: Integrating AI for Advanced Safety Solutions. IOTA Journal, 5(1), 14-26. https://doi.org/10.31763/iota.v5i1.787
Fang, C.C. and Liou, J. (2024), "Developing an assessment framework of smartized upscale hotel workforce employability from the practitioners' perspective", Journal of Hospitality and Tourism Insights, Vol. 7 No. 3, pp. 1636-1659. https://doi.org/10.1108/JHTI-05-2023-0315
Gretzel, U., Sigala, M., Xiang, Z., & Koo, C. (2015). Smart tourism: foundations and developments. Electronic markets, 25, 179-188. https://doi.org/10.1007/s12525-015-0196-8
Keshavarz-Ghorabaee, M., Amiri, M., Zavadskas, E. K., Turskis, Z., & Antucheviciene, J. (2018). Simultaneous evaluation of criteria and alternatives (SECA) for multi-criteria decision-making. Informatica, 29(2), 265-280. https://content.iospress.com/articles/informatica/inf1182
Kim, J. J., & Han, H. (2020). Hotel of the future: exploring the attributes of a smart hotel adopting a mixed-methods approach. Journal of Travel & Tourism Marketing, 37(7), 804-822. https://doi.org/10.1080/10548408.2020.1835788
Krstić, B., Kahrović, E., & Stanišić, T. (2015). Business Process Management in Hotel Industry: a Proposed Framework for Operating Processes. Ekonomika, 61(4), 21-34. 10.22004/ag.econ.240764
Özdemir, A. İ., Çolak, A., & Shmilli, J. (2019). Business Process Management in Hotels: with a Focus on Delivering Quality Guest Service. Quality & Quantity, 53(5), 2305-2322. https://doi.org/10.1007/s11135-018-0727-4
Pertusa-Ortega, E. M., Tarí, J. J., Molina-Azorín, J. F., & Pereira-Moliner, J. (2025). Agility as a mediator in the relationship between quality management and hotel performance. Service Business, 19(1), 1-30. https://doi.org/10.1016/j.ijhm.2024.103965
Stylos, N., Fotiadis, A. K., Shin, D. D., & Huan, T.-C. T. (2021). Beyond Smart Systems Adoption: Enabling Diffusion and Assimilation of Smartness in Hospitality. International Journal of Hospitality Management, 98, 103042. https://doi.org/10.1016/j.ijhm.2021.103042
Yadav & Raju (2025). Smart Hotel Technologies Redefining Guest Convenience and Operational Efficiency. In Marketing Technology-Infused Hospitality: Upskilling Frontline Employees for Competitiveness (pp. 25-56). IGI Global Scientific Publishing. DOI: 10.4018/979-8-3693-7127-5.ch002
Yağmur, Y., Demirel, A. and Kılıç, G.D. (2024), "Top quality hotel managers' perspectives on smart technologies: an exploratory study", Journal of Hospitality and Tourism Insights, Vol. 7 No. 3, pp. 1501-1531. https://doi.org/10.1108/JHTI-09-2022-0457
Ye, B. H., Ye, H., & Law, R. (2020). Systematic review of smart tourism research. Sustainability, 12, 3401. https://doi.org/10.3390/su12083401
