بررسی و تحلیل فرهنگ عامه در غزلیات «حامد عسگری» با تکیه بر جلوه‌های تاریخ و فرهنگ کرمان
الموضوعات :حجت اله امیدعلی 1 , فاطمه سلطانی 2 , زهرا السادات سبط‌النبی 3
1 - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه اراک، ایران
2 - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه اراک، ایران
3 - دانش‌آموخته کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه اراک، ایران
الکلمات المفتاحية: غزل معاصر فارسی, حامد عسگری, جلوه های زبانی- فرهنگی, کرمان,
ملخص المقالة :
هر اثر ادبی علاوه بر اینکه برآمده از قدرت هنری و ذهنی شاعر/ نویسنده است از آگاهی جمعی و طبقه اجتماعی خالق اثر هم تاثیر پذیرفته است و نشانه‌های مختلف جامعه و فرهنگ او را در خود دارد و با مطالعه آن می‌توان به رابطه فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و ایدئولوژی های پیدا و پنهان اثر ادبی با جامعه پی برد. غزلیات حامد عسگری – شاعر معاصر کرمان- به عنوان یکی از نمایشگاه‌های زبانی-فرهنگی مردم کرمان محسوب می‌شود که نشانه‌های هویتی و بومی در زبان شعر او بیانگر دلبستگی¬های شاعر به کرمان و آداب و رسوم مردمانش است. این پژوهش با بررسی نشانه‌های بومی و هویتی در غزلیات این شاعر خوش‌ذوق معاصر در پی پاسخ به این سوال است: نشانه‌های هویتی و بومی در غزلیات حامد عسگری چه تاثیری بر زبان شعر و تصویرپردازی‌های شاعرانه او داشته است؟ روش تحقیق توصیفی تحلیلی است که دو مجموعه شعر حامد عسگری مورد بررسی قرار گرفته است. تحلیل تصویرسازی‌های زیبا و مضمون‌آفرینی‌های جذاب و بدیع این شاعر غزلسرای معاصر با محور قراردادن عناصر و جلوه‌های طبیعت کرمان، حوادث و بلالای تاریخی، استفاده از ضرب‌المثل‌های کرمانی و اشاره به آداب و رسوم کرمانی‌ها و ... از مهم‌ترین نتایج این پژوهش است.
اسحاقی، زهرا و هانیه اهرابی عرقچین (1400) «نقد بلاغی اشعار کتاب سرمه‌ای از حامد عسگری»، نخستین همایش ملی بلاغت و نظریه پردازی ادبی.
اسکویی، نرگس (1394الف) «تأثیر فرهنگ عامه بر شعر رسمی»، فصلنامه علمی- پژوهشی پژوهش زبان و ادبیات فارسی، شماره 39، صص 1-22.
------------ (1394ب) «شیوه‌های تعلیلی شاعران سبک خراسانی»، مجله شعرپژوهی، شماره 23، صص 29-48.
اسماعیلی، علی (1394) «بررسی مردم¬شناختی عقاید و باورها و فرهنگ عامه در استان کرمان»، مجموعه مقالات کنفرانس بین¬المللی پژوهش در علوم رفتاری و اجتماعی، ترکیه، صص 321-360.
افراشی، آزیتا (1390) «روندهای جدید پژوهش در معنی¬شناسی شناختی»، مجله پژوهشگران، شماره 23، صص 127- 129.
اكبري، عباس و علي صادقي طاهري (1393) «بررسي تطبيقي سفال¬هاي كرمان و مشهد در دوره صفوي و ميزان تأثير آن از هنر چيني»، فصلنامه علمي- پژوهشي نگره، شماره 29، صص 75- 87.
الطایی، علی (1378) بحران هویت قومی در ایران، تهران، شادگان.
امیدعلی، حجت‌اله8 و فاطمه سلطانی (1402) «روزه و رمضان در نگاه رمانتیک برخی از شاعران زبان فارسی»، پژوهش‌نامه مکتب‌های ادبی، شماره 21، صص 135-165.
پورنامداریان، تقی (1381) سفر در مه، تهران، نگاه.
پیرنیا، حسن و عباس اقبال آشتیانی (1388) تاریخ ایران، تهران، بهزاد.
تمیم‌داری، احمد (1393) فرهنگ عامه، تهران، مهکامه.
جعفری جزی، مسعود (1378) سیر رمانتیسم در اروپا، تهران، مرکز.
حسيني، هاشم و منصوره چابكسوار (1399) «تحليل ريخت و تزيين در كوزه قليان‌هاي عصر صفوي»، دوفصلنامه نگارينه هنر اسلامي، پاييز و زمستان، شماره 20، صص 169-187.
ذوالفقاری، حسن (1386) «هویت ایرانی و دینی در ضرب‌المثل‌های فارسی»، فصلنامه مطالعات ملی، شماره 30، صص 27-52.
رحیمی، منصور و سید احمد پارسا (1400) «بازتاب مؤلفه‌های بررسی زمینه‌های فرهنگی و گفتمانی شکل‌گیری هویت در شعر عقاب خانلری»، مجلۀ شعرپژوهی، شمارۀ 49، صص 157-174.
روحانی، مسعود و محمد عنایتی (1389) «هویت ملی مقالۀ مؤلفه‌های هویت ملی در شعر معاصر (مطالعۀ موردی: شعر محمدرضا شفیعی کدکنی)»، فصل‌نامۀ مطالعات ملی، سال یازدهم، شمارۀ 2، صص 42-66.
سبط‌النبی، زهرا سادات (1401) سبک‌شناسی غزلیات حامد عسگری، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، به راهنمایی حجت¬الهر امیدعلی و فاطمه سلطانی، رشته زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و زبان‌ها، دانشگاه اراک.
شفیعی کدکنی، محمدرضا (1391) صور خیال در شعر فارسی، تهران، آگه.
صادقی‌گیوی، مریم و بهاره پرهیزکاری (1390) «تبیین مؤلفه‌های هویت سنتی و مدرن زن در شعر پروین اعتصامی»، فصلنامه علمی- پژوهشی پژوهش زبان و ادبیات فارسی، شمارۀ 20، صص 207-227.
عسکری، حامد (1395) خانمی که شما باشید، کرج، شانی.
----------- (1399) سرمه¬ای، تهران، نیماژ.
----------- (1401) گٌدار (خاطرات یک دهه شصتی)، تهران، مهرستان.
گودرزی، حسین (1383) «هویت ملی در شعر پژمان بختیاری»، فصلنامه مطالعات ملی، سال پنجم، شمارۀ 4، صص 20-44.
محجوب، محمدجعفر (1382) ادبیات عامیانه ایران، به کوشش حسن ذوالفقاری، دو جلد، تهران، چشمه.
موسی‌آبادی، رضا و بتول فخر اسلام (1398) «بازتاب هویت ملی و مؤلفه‌های آن در شعر شاعران برجستۀ عصر مشروطه»، فصلنامه مطالعات ملی، سال بیستم، شمارۀ 1، صص 39-61.
نوبل، ويليام (1387) تعليق و كنش داستاني، ترجمه مهرنوش طلايي، اهواز، رسش.
وارینگ، فلیپا (1371) فرهنگ خرافات، ترجمه احمد حجاران، جلد 1، تهران، موافق.
ولك، رنه و آستين وارن (1373) نظريه ادبيات، ترجمه ضياء موحد و پرويز مهاجر، تهران، علمي- فرهنگي.
