چارچوب¬های تصمیم‌گیری نخبگان سیاسی زن در حوزه کمیسیون‌های مجلس (مورد مطالعاتی: زنان نماینده مجلس)
الموضوعات :زهرا حیدری 1 , زینب حیدری 2 , ناهید حیدری 3
1 - استادیار گروه معارف دانشگاه فرهنگیان شهید باهنر شیراز، ایران.
2 - مدرس گروه معارف استان فارس، دبیر رسمی آموزش‌وپرورش استان فارس، ایران.
3 - کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث، دانشکده علوم انسانی دانشگاه کاشان، کاشان – ایران.
الکلمات المفتاحية: مجلس شورای اسلامی, نخبگان سیاسی, تصمیم¬گیری¬, کمیسیون, زنان نماینده.,
ملخص المقالة :
مشارکت سیاسی زنان در عرصه¬های کلان تصمیم‌گیری‌های سیاسی و مدیریتی از مؤلفه¬های اساسی توسعه پایدار است؛ مقاله حاضر به دنبال پاسخ به این پرسش است که چارچوب¬های تصمیم‌گیری نخبگان سیاسی زن در حوزه کمیسیون‌های مجلس چیست؟ در این پژوهش نمونه آماری شامل 20 نفر از زنان نماینده در ده دوره مجلس شورای اسلامی است. روش پژوهش بر اساس تکنیک تحلیل محتوای کیفی و کمی، تکنیک مصاحبه نیمه-ساخت‌یافته در مرحله جمع¬آوری داده¬ها و متن مصاحبه¬ است. برای تحلیل داده¬ها از برنامه Excel و نرم¬افزار ویزیو، در چارچوب نمودارها و مدل-های¬ مختلف استفاده شده است. یافته¬های پژوهش در رابطه با مقولات مختلفی چون: چارچوب تصمیم¬گیری نشان داد که بیشترین فراوانی تصمیم-گیری در حوزه کمیسیون¬ها بر اساس علاقه و تخصص است؛ در مقوله چارچوب ترجیحات کمیسیونی بیشترین فراوانی کمیسیون فرهنگی است که ناشی از سابقه فرهنگی، تخصص و علاقه نخبگان سیاسی زن در این حوزه است؛ فراواني موافقان و مخالفان تشکیل کمیسیون زنان تقریباً به هم نزدیک است؛ هرچند به‌طور نسبی تعداد موافقان تشکیل کمیسیون زنان بیشتر است، اکثر موافقان از جناح اصولگرا هستند. در رابطه با مقوله چارچوب علی موافقت با تشکیل کمیسیون زنان، بیشترین فراوانی، عدم‌کفایت فراکسیون و سپس بحث ضرورت تشکیل و کارکرد مؤثر فراکسیون زنان درگذشته است؛ بیشترین فراوانی در رابطه با چارچوب علی مخالفت با این کمیسیون، عدم ضرورت و سپس کفایت فراکسیون و کمیسیون برای بررسی مسائل زنان ذکرشده است. پژوهشگر در مجموع 3 مقوله اصلی، 6 مقولۀ فرعی اول و 60 مقولۀ فرعی دوم؛ تعداد 221 عبارت معنايي شناسايي شده و به شکل نمودار¬ ترسیم و تحلیل‌شده است.
1- آکوچکیان، احمد؛ و عر¬ب¬نژاد، مریم(1389). اصول دین شناختی مشارکت زنان در فرایند توسعه‌ی سیاسی (با رویکرد قرآنی - روایی). مطالعات راهبردی زنان، 13(29)، 235-295. 20.1001.1.20082827.1389.13.49.7.8dor:
2- انصاری، محمدمهدی(1386). نخبه پروری سیاسی. تهران: نشر دادگستر.
3- ایروانی غفاری، راضیه(1385). دیدگاه عالمان شیعه ایران معاصر: امام خمینی (س) و استاد مطهری (ره) در مورد حقوق سیاسی زنان. پایان¬نامه کارشناسی ارشد علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی تهران، واحد علوم تحقیقات.
4- ترابی، یوسف(1392). تعارض نخبگان سیاسی و راهبردهای مدیریت آن. فصلنامه مجلس و راهبرد، 19(72)، 39-76.
5- تسلیمی، سعید؛ صفری، حسین؛ و سید دانش، سید یحیی(1383). بررسی الگوی سه نوع تصمیم‌گیری حضرت امام خمینی (ره) با استفاده از مدل تصمیم‌گیری حکیمانه - رویکرد فازی. دانش و رفتار، 2(8)، 31-40.
6- حاجی¬پور ساردویی، سیمین(1398). زنان و مشارکت سیاسی (واکاوی سیاست حضور زنان در مجلس شورای اسلامی). تهران: ذهن¬آویز.
7- حسینی، موسی(1380). دیدگاه قرآن دربارۀ مشارکت سیاسی زنان. فصلنامۀ پژوهش‌های قرآنی، 7(26-25)، 173-183.
8- حیدری، زهرا؛ کشاورز شکری، عباس؛ غفاری هشجین، زاهد؛ و مرشدی¬زاد، علی(1397). موانع مشارکت نخبگان سیاسی زن در عرصه تصمیم¬گیری های سیاسی و مدیریتی. پژوهشنامه علوم سیاسی، 14(1)، 63-94. 20.1001.1.1735790.1397.14.1.3.8dor:
9- خانیکی، هادی؛ پناهی، محمدحسین؛ قانعی¬راد، محمدامین؛ و زردار، زرین(1393). چارچوب‌بندی بیوتکنولوژی در محتوای نمایشی سیمای ج.ا.ا. مطالعات میان‌رشته‌ای در علوم انسانی، 6(3)، 23-52. doi:10.7508/isih.2014.23.002
10- خسروی، محمدعلی؛ دهشیار، حسین؛ و ابطحی، نازالسادات(1391). چگونگی توانمندسازی زنان در عرصه تصمیم‌گیری سیاسی در ساختار تصمیم‌گیری ملی و بین‌المللی. مطالعات روابط بین¬الملل، 5(20)، 99-132.
11- خلیلی، محسن(1386). آسیب¬شناسی مشارکت سیاسی زنان. پژوهش زنان، 5(2)، 186-165.
12- خمینی، روح¬الله(1371). صحیفه نور. جلد 4. تهران: مؤسسه تنظیم و نـشر آثـار امـام خمینی.
13- دلاور، علی(1382). روش¬های پژوهش در روانشناسی و علوم تربیتی. تهران: روان ویرایش، ارسباران.
14- دهقان، سعید(1395). جایگاه کانون وکلا در نظام قانون‌گذاری کشور. کانون وکلا، 68(235)، 9-14.
15- رحیمی، جلال(1392). سازمان و مدیریت موفق. تهران: انتشارات سپهر دانش.
16- ساروخانی، باقر(1382). روش‌های پژوهش در علوم اجتماعي. جلد 2. تهران: انتشارات پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي.
17- سجادی، سید ابراهیم(1380). قرآن و مشارکت اجتماعی زنان. پژوهش¬های قرآنی، 27 و 28. 50-83.
18- سریع¬القلم، محمود(1384). عقلانیت و آینده توسعه‌یافتگی ایران. تهران: مرکز پژوهش¬های علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه.
19- سید امامی، کاووس(1394). روش‌های مصاحبه برای پژوهش¬های سیاسی. تهران: دانشگاه امام صادق.
20- شفیعی¬نیا، محمد؛ لطفی، صفرعلی؛ و توکلی جبلی، مهدی(1391). شاخص‌های تحکیم امنیت ملی و ارتقای اخلاق سیاسی نخبگان سیاسی از دیدگاه مقام معظم رهبری. مطالعات دفاعی استراتژیک، 47، 41-60.
21- شمس¬الدین، محمدمهدی(1376). حدود مشارکت سیاسی زنان در اسلام. ترجمه محسن عابدی. تهران: انتشارات بـعثت.
22- عرب¬نژاد، مرضیه(1384). مبانی حاکمیت زن در اندیشه فقهی - تفسیری شیعه. مباحث بانوان شیعه، 2(6)، 129-180.
23- قادری، ریحانه(1397). تأثیر فرهنگ سیاسی بر مشارکت زنان با تأکید بر نقش انقلاب اسلامی ایران. پژوهشنامه تاریخ، سیاست و رسانه، 1(2)، 223-245.
24- کوشش، پریسا(1386). حقوق سیاسی – اجتماعی زن در گفتمان اسلام سنتی و نواندیشی دینی در ایران معاصر. پایان¬نامه کارشناسی ارشد دانشگاه مفید قم.
25- مدرس¬زاده، شیوا؛ نوابخش، مهرداد؛ و نوذری، حسینعلی(1397). عوامل مؤثر بر توانمندشدن زنان نخبه¬ی سیاسی (مورد مطالعاتی: زنان نماینده در مجلس شورای اسلامی). پژوهش¬نامه زنان، 9(2)، 101-127.
26- مطهری، مرتضی(1391). زن و مسائل قضایی و سیاسی (شهادت، قضاوت، افتاء، سیاست). تهران: صدرا.
27- مهدی¬پور، فرامرز؛ و زیناتون، سیتی(1395). شخصیت و حقوق زن در تفسیر المیزان. پایان¬نامه کارشناسی ارشد دانشگاه جامعه المصطفی العالمیه.
28- مهدی¬زاده، سید محمد(1391). نظریه رسانه: اندیشه¬های رایج و دیدگاه¬های انتقادی. تهران: نشر همشهری.
29- هولستی، ال رادولف(1373). تحليل محتوا در علوم اجتماعي و انساني. ترجمه نادر سالارزاده اميري. تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبايي.
30- یزدان¬پناه درو، کیومرث؛ و عسگری، ندا(1398). بررسی روند مشارکت زنان در انتخابات مجلس شورای اسلامی (دوره های ۸، ۹ و ۱۰) (مطالعه موردی: شهر تهران). فصلنامه زن در فرهنگ و هنر، 11(2)، 287-307. doi:10.22059/jwica.2019.281225.1279
31- Baxter, S., & Lansing, M. (1980). Women and politics: The invisible majority. Michigan: University of Michigan Press.
32- Entman, R. M. (1993). Framing: Toward clarification of a fractured paradigm. Journal of communication, 43(4), 51-58.
33- Freud, S. (1923). Introduction à la psychanalyse. Payot.
34- Furber, C. (2010). Framework analysis: a method for analysing qualitative data. African Journal of Midwifery and Women's health, 4(2), 97-100. doi:10.12968/ajmw.2010.4.2.47612
35- Goffman, E. (1974). Frame analysis: An essay on the organization of experience. Harvard University Press.
36- Ritzer, G. (1988). Contemporary Sociological Theory, NY Alfred A.
37- Scheufele, D. A., & Tewksbury, D. (2007). Framing, agenda setting, and priming: The evolution of three media effects models. Journal of communication, 57(1), 9-20. doi:10.1111/j.1460-2466.2006.00326_5.x
38- Smith, J., & Firth, J. (2011). Qualitative data analysis: the framework approach. Nurse researcher, 18(2). 52-62. doi:10.7748/nr2011.01.18.2.52.c8284
39- Snow, D. A. (2004). Framing processes, ideology, and discursive fields. The Blackwell companion to social movements, 380-412.
