ارائه مدلی برای توسعه ابزارهای سیاستی در حمایت از فناوریهای خط و زبان در فضای مجازی
الموضوعات :
حبیب الله اصغری
1
,
فاطمه مستاجر خیرخواه
2
1 - پژوهشکده فناوری اطلاعات و ارتباطات جهاد دانشگاهی، تهران، ایران
2 - پژوهشکده فناوری اطلاعات و ارتباطات جهاد دانشگاهی، تهران، ایران
الکلمات المفتاحية: پردازش زبان طبیعی, فناوریهای زبانی, توسعه خط و زبان فارسی, ابزارهاي سياستي حمایت از خط و زبان,
ملخص المقالة :
فناوریهای زبانی یکی از مؤلفه‌های اقتدار ملی در فضای مجازی است که حفظ و ارتقاء آن از وظايف اصلي دولتهاست. در چشم انداز رو به توسعه و تحول فضای مجازی، نقش سیاستهای حمایتی دولتها در این حوزه، ضرورتی انکارناپذیر مینماید. کشورهای مختلف برنامه‌های متعددی با هدف صیانت از خط و زبان خود تدوین نموده‌اند. این سیاستگذاریهای حمایتی، غالبا با هدف توسعه ابزارهای کاربردی در زمینه‌های مختلف مانند گردشگری، سلامت، آموزش و یا دیگر حوزه‌های عمومی تبیین و تدوين شده‌اند. در این مقاله به بررسی رویکردهای نوآورانه اتخاذ شده توسط دولتها جهت حمایت از فناوریهای زبانی در فضای مجازی مي پردازيم. در این راستا ابتدا نقشه راه و اسناد منتشر شده و شیوههای توسعه ابزارهای زیرساختی و محصولات کاربردی در حوزه حمایت از خط و زبان در کشورهای هند، ایالات متحده آمریکا، ولز ، اسپانیا و اتحادیه اروپا از جوانب مختلف در يك مطالعه محك زني مورد بررسی قرار گرفته اند. در نهایت از دستاوردهای حاصل از اين مطالعه، با بررسی نقاط مشترک و مواردی که قابلیت اجرا در مورد زبان فارسی را دارند جهت ارائه راهکارهای مناسب برای تدوین یک سند راهبردی ملی در حمایت از خط و زبان فارسی استفاده گردیده است
1. Cazden, C. B. (2003). Sustaining indigenous languages in cyberspace. Nurturing Native Languages, 2002(1). https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED482034.pdf .
2. Cohen, J. (2007). The GALE project: A description and an update. Automatic Speech Recognition & Understanding. https://doi.org/10.1109/asru.2007.4430115.
3. COMM. (2013). LT2013 - status and potential of the European language technology markets - digital single market - European Commission. Retrieved June 4, 2016, https://economie.fgov.be/en/themes/online/strategy-european-digital/connecting-europe-facility-cef.
4. Diki-Kidiri M (2007), Securing a place for a language in cyberspace. Paris: UNESCO. Retrieved 4 June 2016, http://unesdoc.unesco.org/images/0014/001497/149786E.pdf.
5. European Commission. (2014). Horizon 2020 work programme for 2014-2015. European Commission Decision C (2015)2453 of 17 April 2015. Retrieved June 4, 2016, https://ec.europa.eu/research/participants/data/ref/h2020/wp/2014_2015/main/h2020-wp1415-security_en.pdf.
6. European Commission. (2015). Horizon 2020 work programme for 2016-2017. European Commission Decision C (2015)6776 of 13 October 2015. Retrieved June 4, 2016, https://ec.europa.eu/research/participants/data/ref/h2020/wp/2016_2017/main/h2020-wp1617-intro_en.pdf.
7. Kumar A., Goyal V. (2010) TDIL Programme: A Government Initiative, an International Journal of Engineering Sciences, 2010. https://ijoes.vidyapublications.com/paper/JSI/1.pdf
8. Olive, J. P., Christianson, C., & McCary, J. (2011). Handbook of Natural Language Processing and Machine Translation: DARPA Global Autonomous Language Exploitation. http://ci.nii.ac.jp/ncid/BB05333792
9. Ong, T. W. S., & Said, S. B. (2021). Selective language maintenance in multilingual Malaysia. In Advances in religious and cultural studies (ARCS) book series (pp. 207–228). https://doi.org/10.4018/978-1-7998-2959-1.ch009
10. Pedtke, T. R. (1997). U.S. Government Support and Use of Machine Translation: Current Status. ACL Anthology. https://aclanthology.org/1997.mtsummit-plenaries.1
11. United Nations. (n.d.). Protecting languages, preserving cultures | United Nations. https://www.un.org/en/desa/protecting-languages-preserving-cultures-0
12. Rehm, G., Berger, M., Elsholz, E., Hegele, S., Kintzel, F., Marheinecke, K., Piperidis, S., Deligiannis, M., Galanis, D., Gkirtzou, K., Labropoulou, P., Bontcheva, K., Jones, D. L., Roberts, I., Hajič, J., Hamrlová, J., Kačena, L., Choukri, K., Arranz, V., . . . Klejch, O. (2020). European Language Grid: An Overview. arXiv (Cornell University). http://arxiv.org/pdf/2003.13551.pdf
13. Sepln, (2015) Plan de Impulso de las Tecnologías del Lenguaje, Retrieved June 4, 2016, http://www.sepln.org/news/plan-de-impulso-de-las-tecnologias-del-lenguaje/
14. St. Clair, R. N. (2010, November 17). Review of Reyhner & Lockard (2009): Indigenous Language Revitalization: Encouragement, Guidance & Lessons Learned. Language Problems and Language Planning, 34(3), 267–269. https://doi.org/10.1075/lplp.34.3.05stc. Stiles, D. B. (1997). Four Successful Indigenous Language Programs. Teaching Indigenous Languages. https://eric.ed.gov/?id=ED415079
15. The Government of Spain promotes language as a factor for modernization and economic development, 2022, https://www.lamoncloa.gob.es/lang/en/gobierno/councilministers/Paginas/2022/20220301_council.aspx
16. Vikas, O. (2001). Language Technology Development in India. Ministry of Information Technology, New Delhi, India. http://www.emille.lancs.ac.uk/lesal/omvikas.pdf
17. Warschauer, M. (1998). Technology and Indigenous Language Revitalization: Analyzing the experience of Hawai’i. Canadian Modern Language Review-revue Canadienne Des Langues Vivantes, 55(1), 139–159. https://doi.org/10.3138/cmlr.55.1.139
18. Welsh language technology action plan, October 2018, https://www.gov.wales/sites/default/files/publications/2018-12/welsh-language-technology-and-digital-media-action-plan.pdf
19. Welsh language | GOV.WALES. (2024, February 20). GOV.WALES. http://gov.wales/topics/welshlanguage/?lang=en
20. White, R. M. (1993). Machine Translation Technology: A Potential Key to the Information Age. Report of the FCCSET Committee on Industry and Technology, PB-93-134336, Office of Science and Technology Policy, Washington, DC (January 1993).
21. اصغری، حبیب اله و محتاج، سالار، «سند ارتقاء خط و زبان فارسی در فضای مجازی»، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، ستاد توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات، فروردین ماه 1395.
