بررسی ارتباط شاخص‌های ریخت زمین ساختی با شتاب زمین‌لرزه در پهنه‌های گسلي ايندس،ايپک، آوج و کوشک نصرت(شمال باختر ساوه)
الموضوعات :
بهار رضایی نهال
1
(دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال)
محسن پورکرمانی
2
(دانشگاه آزاد واحد تهران شمال)
مهدی زارع
3
(پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله)
مريم ده بزرگي
4
(دانشگاه خوارزمي)
رضا نوزعيم
5
(دانشگاه تهران)
الکلمات المفتاحية: ايران مركزي , تكتونيك فعال, شاخص‌های مورفومتري, گسل کوشک نصرت, گسل ایندس , گسل آوج , گسل ایپک. ,
ملخص المقالة :
گستره شمال غرب شهرستان ساوه در پهنه گسلي ایندس ، کوشک نصرت ، آوج و ایپک قرار دارد. گسل‌های ایندس ، کوشک نصرت ، آوج و ایپک از گسل¬هاي مهـم ايران مركزي به شمار می‌روند و در كواترنري نيز فعال می‌باشند . آخرين حركـات ايـن گسل‌ها را بـه عهد حاضر نسبت داده‌اند، بنابراين برآورد شـاخص‌هـاي مورفـومتري به‌منظور شناسـايي تـأثير تكتونيك فعال آن بر تكامل تكتونيكي حوضه‌های زهكشي ضروري به نظـر می‌رسد. لـذا در ايـن مطالعه به تجزیه‌وتحلیل شش شاخص مورفوتكتونيكي مهم نظير گراديان طولي رودخانه، نبود تقـارن حوضه زهكشي، انتگرال هيپسومتريك، شكل حوضه زهكشي، نسبت عـرض كـف بـه ارتفـاع دره و پيشاني كوهستان پرداخته شده است. براي تشكيل حوضه‌ها بر روي پهنه موردمطالعه از نرم‌افزار ) Arc Hydroاز افزونه‌های نرم‌افزار (Arc GIS بر پايه داده‌های حاصل از مدل رقـومي ارتفـاعي استفاده شده است، سپس شش شاخص مورفوتكتونيكي بر روي هر يك از حوضه‌ها موردمحاسـبه و رده‌بندی قرارگرفته است. درنهايت، شاخص تكتونيك فعال) (Iatمحاسبه گرديده كه بر اساس آن پهنه به چهار رده فعاليت تكتونيكي بسيار بالا، بالا، متوسط و پـايين رده‌بندی گرديـده اسـت. بـر اساس شاخص IAT ، پنج درصد از محدوده موردمطالعه، فعاليت تكتونيكي بسـيار بـالا نشـان می‌دهند، 25درصد از پهنه موردمطالعه فعاليت تكتونيكي بالا، 65 درصد فعاليت تكتونيكي متوسط و حدود پنج درصد هم فعاليت تكتونيكي پايين را نشان می‌دهند. در گستره مطالعاتي بيشترين سطح فعاليت تكتونيكي در بخش شمال شرق پهنه می‌باشد. در اکثر بخش‌ها میزان سطح فعاليت بالا و متوسط می‌باشد و مرتبط با فعالیت گسل‌های کوشک نصرت ، ایپک ، آوج در نظر گرفته شده است.
نبوی، م. ح.، 1355 ، دیباچه ای بر زمین شناسی ایران ، 109 .
- Alavi, M., 1991. Sedimentay and Structural characteristics of the Paleo-Tethys remnants in northeastern Iran. Geological Society of America Bulletin, 103, 983.
- Alavi, M., 1994. Tectonics of the Zagros orogenic belt of Iran: new data and interpretations: Tectonophysics, 229, 211-238.
- Alavi, M., 1996. Tectonostratigraphic synthesis and structural style of the Alborz mountain system in northern Iran. journal Geodyn., 21, 1- 33.
- Nowroozi,A.A and Mohajer-Ashjai,A.,1985. Fault movements and tectonics of Eastern Iran:boundaries of the Lut plate Geophys.J.R.astr. Soc.,83, 215-237.
- Babaahmadi, A. and Safaei, H. and Yassaghi, A. and Vafa, H. and Naeimi, A. and Madanipour, S., 2010. A study of Quaternary structures in the Qom region, west central Iran, Journal of Geodynamics, 50 (5), 355-367.
- Altin, T.B. and Altin, B.N., 2011. Development and morphometry of drainage network in volcanic terrain, Central Anatolia, Turkey, Geomorphology 125, 485–503.
- Reddy, G.P.O. and Maji, A.K. and Gajbhiye, K.S., 2004. Drainage morphometry and its influence on landform characteristics in a basaltic terrain, Central India — a remote sensing and GIS approach, International Journal of Applied Earth Observation and Geo information 6, 1–16.
- Keller‚E.and pinter‚N.‚1996. Active tectonics‚Earth quakes‚uplift and ‚Earth sciencesseries‚prentice-Hall‚Newjersey.
- Keller, E.A. and Pinter, N., 2002. Active Tectonics: Earthquakes, Uplift, and Landscape (2ndEd.) Prentice Hall, New Jersey.
- Molin, P. and Pazzaglia, F.J. and Dramis, F., 2004. Geomorphic expression of active tectonics in a rapidly-deforming forearc, sila massif, Calabria, southern Italy, American Journal of Science 304, 559–589.
- Silva, P.G., Goy and J.L., Zazo, C. and Bardajm, T., 2003, Fault generated mountain fronts in Southeast Spain: geomorphologic assessment of tectonic and earthquake activity, Geomorphology 250, 203–226.
- Hack, J.T., 1973, Stream-profiles analysis and stream-gradient index, Journal of Research of the U.S. Geological Survey 1, 421–429.
- Hack, J.T., 1982. Physiographic division and differential uplift in the piedmont and Blue Ridge. U.S. Geological Survey Professional Paper 1265, 1–49.
- Troiani, F. and Della Seta, M., 2008. The use of the stream length–gradient index in morphotectonic analysis of small catchments: a case study from Central Italy, Geomorphology 102, 159–168.
- Hack, J.T., 1957, Studies of longitudinal stream-profiles in Virginia and Maryland: U.S.Geological Survey Professional Paper 294B, 45–97.
- Hack, J.T., 1973. Stream-profiles analysis and stream-gradient index, Journal of Research of the U.S. Geological Survey 1, 421–429.
- Hack, J.T., 1982, Physiographic division and differential uplift in the piedmont and Blue Ridge. U.S. Geological Survey Professional Paper 1265, 1–49.
- Bull, W.B., 2007. Tectonic geomorphology of mountains: a newapproach to paleoseismology, Blackwell, Malden.
- El Hamdouni, R., Irigaray, C., Fernandez, T., Chacón, J. and Keller, E.A., 2007. Assessment of relative active tectonics, southwest border of Sierra Nevada (southern Spain), Geomorphology, 96, 150–173.
- Hare, P.W. and Gardner, T.W., 1985. Geomorphic indicators of vertical neotectonism along converging plate margins, Nicoya Peninsula, Costa Rica. In: Morisawa, M., Hack, J.T.
- Keller, E.A. and Pinter, N., 2002. Active Tectonics: Earthquakes, Uplift, and Landscape (2ndEd.) Prentice Hall, New Jersey.
- Dehbozorgi, M. and Pourkermani, M. and Arian, M.and Matkan, A. A. and Motamedi, H. andHosseiniasl, A., 2010, Quantitative analysis of relative tectonic activity in the Sarvestan area, central Zagros, Iran,Geomorphology, 121(3), 329-341.
- Strahler, A.N., 1952, Hypsometric (area–altitude) analysis of erosional topography, Geological Society of America Bulletin 63, 1117–1142.
-Mayer, L., 1990. Introduction to Quantitative Geomorphology, Prentice Hall, Englewood, Cliffs, NJ.
- Ramírez-Herrera, M.T., 1998. Geomorphic assessment of active tectonics in the Acambay Graben, Mexican volcanic belt, Earth Surface Processes and Landforms 23, 317–332.
- Cannon, P.J., 1976. Generation of explicit parameters for a quantitative geomorphic study of Mill Creek drainage basin, Oklahoma Geology Notes 36 (1), 3–16.
-Bull, W.B. and McFadden, L.D., 1977. Tectonic geomorphology north and south of the Garlock fault, California, In: Doehring, D.O. (Ed.), Geomorphology in Arid Regions,Proceedings of the Eighth Annual Geomorphology Symposium, State University of NewYork, Binghamton, 115–138.
- Keller, E.A., 1986. Investigation of active tectonics: use of surficial Earth processes. In:Wallace, R.E. (Ed.), Active tectonics Studies in Geophysics, National Academy Press,Washington DC, 136–147.
- Rockwell, T.K.and Keller, E.A. and Johnson, D.L., 1985, Tectonic geomorphology of alluvial fans and mountain fronts near Ventura, California. In: Morisawa, M. (Ed.), Tectonic Geomorphology, Proceedings of the 15th Annual Geomorphology Symposium. Allen and Unwin Publishers, Boston, 183–207.
- Azor, A., Keller, E.A. and Yeats, R.S., 2002. Geomorphic indicators of active fold growth:South Mountain–Oak Ridge Ventura basin, Southern California, Geological Society of America Bulletin 114, 745–753.
- Molin, P., Pazzaglia, F.J. and Dramis, F., 2004. Geomorphic expression of active tectonics in a rapidly-deforming forearc, sila massif, Calabria, southern Italy, American Journal of Science 304, 559–589.
