بررسی اقتصادی صنعت سیمان ایران و جهان
الموضوعات :
عاطفه احمدی
1
,
احمد صلاحمنش
2
,
حسن فرزامند
3
,
ابراهیم انواری
4
1 - دانشکده کسب و کار و اقتصاد، دانشگاه خلیج فارس بوشهر
2 - استادیار اقتصاد دانشگاه شهید چمران اهواز
3 - دانشگاه شهید چمران اهواز
4 - دانشیار اقتصاد دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
الکلمات المفتاحية: واژه¬هاي کليدي: سیمان, تولید, صادرات, قیمت, حمل و نقل و ساختار بازار,
ملخص المقالة :
صنعت سیمان یکی از صنایع بسیار مهم، پرشتاب و تأثیرگذار در توسعه و رشد صنعتی هر کشور محسوب می‌شود. در پژوهش حاضر با هدف شناخت دقیق¬تر بازار سیمان ایران در راستای رسیدن به اهداف اصل 44 قانون اساسی ایران با استفاده از روش تحلیلی و کمی به بررسی وضعیت اقتصادی سیمان در حوزه¬های مختلف از جمله ساختار بازار آن در ایران و جهان در دوره زمانی 1399-1382 پرداخته شده است. نتایج حاصل شده در ایران نشان داده است ظرفیت تولید سیمان دارای روند رو به رشد و مازاد عرضه نسبت به تقاضا است. کشورهای عراق، افغانستان، کویت مهم¬ترین بازارهای هدف صادراتی سیمان ایران تاکنون بوده¬اند. تعیین قیمت سیمان از طریق بورس کالا موجب حذف چالش¬های موجود شده است. صنعت سيمان از جمله صنايع انرژي¬بر است که از میان انرژی¬های مختلف بیشترین سهم مصرف مازوت دارد. بنگاه¬های تولیدی جهت مدیریت هزینه عمدتاً در نقاط مرزی و نزدیک به مواد اولیه تولیدی استقرار یافته¬اند و محصول خود را به نزدیک¬ترین بازار هدف خود صادر می¬کنند. نتایج محاسبات شاخص تمرکز هرفیندال – هیرشمن با استفاده از اطلاعات 36 بنگاه فعال و عضو بورس در ایران در ایران نشان داد این صنعت بدون لحاظ اثر مالکیت دارای ساختار رقابت انحصاری و با لحاظ اثر مالکیت دارای ساختار انحصار چند جانبه است. ساختار طرف صادرات و واردات این صنعت در بازارهای جهاني نیز دارای ساختار رقابت انحصاری است.
- احمدی، رضا و کریمی، ادیبه (1394). تحلیل آماری میزان تولید، مصرف و تجارت جهانی صنعت سیمان ایران در مقایسه با کشورهای صاحب این صنعت در جهان. مجله¬ي بررسي¬هاي آمار رسمي ايران، 1، 118-107.
- اسد بیگی، سارا (1389). تنظيم بازار سيمان خاكستري در سال 1389. فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، 6، 185-212.
- اسماعیلی پور ماسوله، الهام (1394). اثر ركود اقتصادي بر صنعت سيمان و راه¬هاي برون¬رفت از آن. ماهنامه علمی تخصصی فن آوری سیمان، 90، 47-41.
- اصل روستا، حامد و آزاد، ناصر (1398). عوامل مؤثر بر قيمت گذاري در صنعت سيمان. فصلنامه پژوهش¬هاي جديد در مديريت و حسابداري، 27، 132-119.
- بخشي، لطفعلي (1382). اندازه گيري تمركز در صنعت سيمان ايران. فصلنامه پژوهش¬نامه بازرگاني، (26)7، 96-75.
- بیدآباد، بیژن (1384). اقتصاد سیمان ایران و جهان. تهران: موسسه فرهنگی هنري گیتی.
- تمجیدی، مارال (1395). مروری بر روش¬های توزیع سیمان. ماهنامه فن¬آوری سیمان، 94، 67-57.
- چهرگانی، حسین (1397). تولید، توزیع و قیمت سیمان. ماهنامه فن¬آوری سیمان، 120، 123-98.
- حسینی، سید شمس الدین و دودانگه، سمیه (1389). بررسی ساختار و هزینه‌های اجتماعی در صنعت سیمان؛ مورد اقتصاد ایران. فصلنامه اقتصاد کاربردی، (1)1، 110-81.
- سهیلی، کیومرث (1388). برآورد تقاضاي نهايي انرژي در صنعت سيمان با بكارگيري مدل ارزيابي تقاضاي انرژي. نشريه انرژي ايران، (3)12، 58-47.
- عباسی، محسن. (1393). گزارش جامع صنعت سیمان. طرح پژوهشی انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان. تهران.
- مرکز پژوهش¬های مجلس شورای اسلامی ایران (1397). آسیب شناسی مشکلات ساختاری صنعت سیمان کشور. دفتر مطالعات اقتصادی، تهران.
- مرکز پژوهش¬های مجلس شورای اسلامی ایران (1400). بررسی مشکلات ساختاری صنعت سیمان و دلايل آشفتگی بازار در هفته¬های اخیر. دفتر مطالعات اقتصادی، تهران.
- وزارت صنعت، معدن و تجارت (1396). گزارش ادواری محصولات منتخب شماره 5: سیمان. معاونت طرح و برنامه، دفتر آمار فراوری داده¬ها، تهران.
- International Cement Review. (2022). The Global Cement Report, 14th Edition, Retrieved from
https://www.cemnet.com
- Lim, C., Jung, E., Lee, S., Jang, C., & Shin, K.N. (2020). Global Trend of Cement Production and Utilization of Circular Resource, Energy Engineering, 29(3), 57-63.
- Maddala, G.S, Dobson. S., Miller, E. (1995). Microeconomics, The Regulation of Monopoly, 189-195,
- Sharma, M.K. (2020). The Changing Structure of the Cement Industry of India, American International Journal of Contemporary Research, 10(1). 76-90.
- Shephard, W.G. (1990). The Economics of Industrial, Organization. Prentice HALL.
- Tsekouras, K., & Skuras, D. (2005). Productive efficiency and exports: an examination of alternative hypotheses for the Greek cement industry, Applied Economics, 37(3), 279-291.
- Vasquez, B., & Corrales, S. (2017). The Cement Industry in Mexico: An Analysis of its Determinants, Problemas del desarrollo, 48(188), 113-138.
- www.tccim.ir.
- www.statista.com.
- www.cementassociation.ir.
- www.trademap.org
