ارزیابی تحقق‌پذیری شاخصه‌های شهر هوشمند (نمونه موردی شهر تبریز)
الموضوعات :سحر جمشیدی 1 , نفیسه زارع 2 , اکبر عبدالله زاده طرف 3
1 - واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی ،تبریز، ایران.
2 - واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی ،تبریز، ایران.
3 - واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی ،تبریز، ایران.
الکلمات المفتاحية: شهر هوشمند, شاخصه‌های شهر هوشمند, تحقق‌پذیری, تبریز.,
ملخص المقالة :
هوشمند سازی شهرها، فقط به معنی رشد تکنولوژی و مکانیزه شدن شهرها نیست، بلکه زمانی شهری هوشمند است که در همه زمینه‌های اجتماعی و فرهنگی، اقتصادی، زیست‌محیطی و حکمروایی نیز هوشمند و بهینه باشد. استفاده از منابع انرژی کمتر و ایجاد بیشترین بازدهی از ضرورت‌های هوشمندسازی شهرها می¬باشد. در سال¬های اخیر استفاده از تکنولوژی در جهت تسریع روند کارهای روزمره و ارتقاء کیفیت زندگی اهمیت یافته است؛ اما به‌صورت جامع و یکپارچه شکل نگرفته است. این پژوهش با هدف بررسی میزان تحقق‌پذیری شاخصه‌های شهر هوشمند در شهر تبریز شکل گرفته است. در مقاله پیش رو، تحقق‌پذیری ۶ مؤلفه اساسی شهر هوشمند در زمینه‌های اجتماعی، سیاسی، زیست‌محیطی و... موردبررسی قرار گرفته است. روش پژوهش حاضر، کتابخانه‌ای و پرسشنامه‌ای می¬باشد. با توجه به تخصصی بودن بحث هوشمندی و الزامات تحقق‌پذیری آن، پرسشنامه مستخرج با همکاری اساتید و متخصصان این حوزه تکمیل شده است. نتایج حاصل از این پرسشنامه، در نرم‌افزار spss مورد تحلیل قرار گرفته است. بر اساس اعداد کرونباخ به‌دست‌آمده می‌توان گفت شهر تبریز ازلحاظ تحقق شاخصه‌های شهر هوشمند در وضعیت نسبتاً مطلوبی قرار داشته است اما به‌طورکلی نمی¬توان این شهر را هوشمند نامید.
1- ابراهیمی، مازیار؛ و معرف، مریم(۱۳۹۷). توسعه پایدار شهری بر مبنای رشد هوشمند شهری تحلیلی بر مؤلفه‌ها، ویژگی‌ها و مزایای شهر هوشمند. پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، ۴(۴)، ۳۹-۴۷.
2- استانداری آذربایجان شرقی(1395). سالنامه آماری استان. برگرفته از: https://old.ostan-as.ir
3- پوراحمد، احمد؛ زیاری، کرامت¬اله؛ حاتمی¬نژاد، حسین؛ و پارسا، شهرام(۱۳۹7). شهر هوشمند: تبیین ضرورت‌ها و الزامات شهر تهران برای هوشمندی. نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی تهران، ۱۰(۲)، ۲۲-۱.
4- پوراحمد، احمد؛ زیاری، کرامت¬اله؛ حاتمی¬نژاد، حسین؛ و پارسا، شهرام(۱۳۹7). تبیین مفهوم و ویژگی¬های شهر هوشمند. مجله علمی-پژوهشی پژوهشکده هنر، معماری و شهرسازی نظر. 15(58). 5-26.
5- جوادزاداقدم، هادی؛ علی¬زاده، غفور؛ و جهان¬بین، رضا(1393). تحلیلی بر مفهوم شهر هوشمند با تأکید بر شاخص های توسعه پایدار شهری. کنفرانس ملی معماری و منظر شهری پایدار.
6- حاتمی، افشار؛ ساسان¬پور، فرزانه؛ زیبارو، آلبرتو؛ سلیمانی، محمد(1400). شهر هوشمند پایدار: مفاهیم، ابعاد و شاخص¬ها. تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، 60(21)، 315-339. doi:10.52547/jgs.21.60.315
7- حقیقی، هانیه(۱۳۹۸). هوشمندسازی شهرها: هوشمندترین شهرهای دنیا را بشناسید. برگرفته از https://www.alibaba.ir/mag/news/smart-cities/
8- رضائی¬زاده مهابادی، کامران؛ محمدی، حسین؛ و سرور، رحیم(۱۳۹۸). امکان‌سنجی ایجاد شهرهای پایدار و هوشمند در ایران. جغرافیا و برنامه‌ریزی منطقه‌ای، 10(1-2)، 643-658. doi:20.1001.1.22286462.1398.10.37.36.5
9- روستایی، شهریور؛ پورمحمدی، محمدرضا؛ و قنبری، حکیمه(1397). تئوری شهر هوشمند و ارزیابی مولفه¬های زیرساختی آن در مدیریت شهری مورد شناسی: شهرداری تبریز. جغرافیا و آمایش شهری، 8(26)، 197- 216. doi:10.22111/gaij.2018.3634
10- ضرابی، اصغر؛ صابری، حمید؛ محمدی، جمال؛ و وارثی، حمید(1390). تحلیل فضایی شاخص¬های رشد هوشمند شهری(مطالعه موردی: مناطق شهر اصفهان). پژوهش¬های جغرافیای انسانی، 43(77)، 1-17.
11- فارق¬زاده، ندا؛ و جمشیدی، حسینعلی(1396). شهر هوشمند با رویکرد توسعه پایدار. کنفرانس سالانه پژوهش های معماری، شهرسازی و مدیریت شهری، 3، 1-9.
12- فرجی، امین؛ یوسفی، زهرا؛ و علیان، مهدی(1397). تحلیل الگوهای رشد شهری با تاکید بر نظریه رشد هوشمند مطالعه موردی، منطقه 22 کلان¬شهر تهران. معماری و شهرسازی پایدار، 6(1)، 23-38.
13- قربانی، رسول؛ و نوشاد، سمیه(1387). راهبرد رشد هوشمند در توسعه شهری اصول و راهکارها. جغرافیا و توسعه، 6(12)، 163-180. doi:10.22111/gdij.2008.1248
14- کیانی، اکبر(1390). شهر هوشمند ضرورت هزاره سوم در تعاملات یکپارچه شهرداری الکترونیک(ارائه مدل مفهومی-اجرایی با تاکید بر شهرهای ایران). فصلنامه جغرافیایی آمایش محیط، 4(14)، 39-64.
15- گاهنامه رصد(1396). نگاهی نو به معماری و شهرسازی ایران و جهان: شهر هوشمند. معاونت شهرسازی و معماری شهرداری اصفهان، ۳4(۳)، 1-12.
16- مرادی، شیما(1398). بررسی سیر موضوعی مطالعات حوزه شهر هوشمند. دوفصلنامه علمی دانشگاه شاهد، 5(1)، 139-160.
17- معاونت برنامه¬¬ریزی و نظارت راهبردی مرکز آمار ایران(1390). گزیده نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن. مرکز آمار ایران.
18- مهدی¬زاده، مهدی(1398). بررسی رابطه بین شهر هوشمند و توسعه پایدار و چالش¬های دستیابی به شهر هوشمند پایدار. فصلنامه علمی تخصصی معماری سبز، 5(1)، 37-46.
19- نظم¬فر، حسین؛ عشقی چهاربرج، علی؛ و اسمعیلی، احمد(1397). تحلیل شاخص¬های رشد هوشمند شهری در مناطق شهر ارومیه. پژوهش¬های بوم¬شناسی شهری، 9(1)، 35-48.
20- هادی، الهام؛ و هادی، الناز(1394). ارزیابی نقش هوشمندسازی در تحقق توسعه پایدار شهری. اولین کنگره بین المللی زمین، فضا و انرژی پاک.
21- Alvarez, Y., Astudillo, O., Jensen, L., Reynolds, A. L., Waghorne, N., Brazil, D. P., ... & Kennedy, B. N. (2009). Selective inhibition of retinal angiogenesis by targeting PI3 kinase. PloS one, 4(11), e7867. doi:10.1371/journal.pone.0007867
22- Caragliu, A. & Nijkamp, P. (2011). Smart cities in Europe. Amsterdam: VU University of Amsterdam, Vol. 48, PP. 1-12
23- Chen, S., Cerin, E., Stimson, R., & Lai, P. C. (2016). An objective measure to assessing urban quality of life based on land use characteristics. Procedia Environmental Sciences, 36, 50-53. doi:10.1016/j.proenv.2016.09.009
24- Chourabi, H., Nam, T., Walker, S., Gil-Garcia, J. R., Mellouli, S., Nahon, K., ... & Scholl, H. J. (2012, January). Understanding smart cities: An integrative framework. In 2012 45th Hawaii international conference on system sciences (pp. 2289-2297). IEEE. doi:10.1109/HICSS.2012.615
25- Ferraro, S. (2013). Smart cities, analysis of a strategic plan (Doctoral dissertation).
26- Harrison, C., & Donnelly, I. A. (2011, September). A theory of smart cities. In Proceedings of the 55th Annual Meeting of the ISSS-2011, Hull, UK.
27- Lazaroiu, G. C., & Roscia, M. (2012). Definition methodology for the smart cities model. Energy, 47(1), 326-332. doi:10.1016/j.energy.2012.09.028
28- Nam, T., & Pardo, T. A. (2011, September). Smart city as urban innovation: Focusing on management, policy, and context. In Proceedings of the 5th international conference on theory and practice of electronic governance (pp. 185-194). doi:10.1145/2072069.2072100
29- UN-Habitat Global Activities report. (2015). Retrived from www.unhabitat.org
30- Washburn, D., Sindhu, U., Balaouras, S., Dines, R. A., Hayes, N., & Nelson, L. E. (2009). Helping CIOs understand “smart city” initiatives. Growth, 17(2), 1-17.
31- Yigitcanlar, T., & Lee, S. H. (2014). Korean ubiquitous-eco-city: A smart-sustainable urban form or a branding hoax?. Technological Forecasting and Social Change, 89, 100-114. doi:10.1016/j.techfore.2013.08.034
32- Yigitcanlar, T., Kamruzzaman, M., Foth, M., Sabatini-Marques, J., Da Costa, E., & Ioppolo, G. (2019). Can cities become smart without being sustainable? A systematic review of the literature. Sustainable cities and society, 45, 348-365. doi:10.1016/j.scs.2018.11.033
