مروری بر روشهای تعیین تعداد نمونه، نمونهگیری آماری و گردآوری دادهها در پژوهشهای دامپزشکی
الموضوعات :داریوش سعادتی 1 , سمیرا سعادت جو 2 , علی انوشا 3
1 - گروه بهداشت مواد غذایی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه زابل، زابل، ایران
2 - دانشآموخته دکتری عمومی دامپزشکی، دانشکده دامپزشکی تهران و کلینیسین دامپزشکی در زابل، زابل، ایران
3 - دانشجوی دکتری ژنتیک و اصلاح دام و طیور، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، زابل، ایران
الکلمات المفتاحية: تعیین تعداد نمونه, روش نمونهگیری آماری, روش جمعآوری دادهها,
ملخص المقالة :
در شروع هر مطالعهای، معمولاً این سؤالها به ذهن پژوهشگر میرسد؛ چه تعداد نمونه برای انجام این مطالعه باید اخذ شود؟، این نمونهها با چه روشی از بین اعضای جامعه هدف انتخاب میشوند؟، دادههای مورد نیاز برای انجام این پژوهش با چه روشی باید جمعآوری شوند؟ در این مقاله تلاش میشود به این سؤالها پاسخ داده شود. برای انتخاب تعداد نمونه مناسب باید به روش آماری که قرار است دادهها با آن تجزیه و تحلیل شوند، توجه شود. در بررسیها پژوهشگر قصد دارد با توجه به میانگین یا شیوعی که در نمونه آماری به دست آمده، میانگین یا شیوع مورد نظر را در جامعه با حدود اطمینان 95 درصد برآورد نماید. دو فرمول برای تعیین حجم نمونه در بررسیها وجود دارد که به آنها اشاره میشود. در مطالعهها هدف مقایسه میانگین یا شیوع بین گروههای مختلف است. در هر مطالعه با توجه به اینکه از کدام آزمون آماری برای آنالیز دادهها استفاده شود، فرمول خاصی برای تعیین تعداد نمونه وجود دارد که به برخی از آنها در این مقاله اشاره میشود. برای انتخاب روش نمونهگیری از لحاظ آماری باید به نوع پژوهش توجه شود، در بررسیها و مطالعهها مشاهدهای مقطعی نمونه آماری باید به صورت تصادفی از بین اعضای جامعه انتخاب شود. در غیر این صورت نمونه معرف جامعه هدف نخواهد بود. اما در مطالعههای مداخلهای، بحث روش نمونهگیری آماری مطرح نیست، بلکه ضوابطی برای ورود به مطالعه وجود دارد و هر فرد یا حیوانی (در مطالعههای دامپزشکی) که این ضوابط را داشته باشد؛ میتواند وارد مطالعه شود. پس از ورود اعضاء به مطالعه مداخلهای، باید این اعضا به صورت تصادفی به تیمارهای مختلف تخصیص داده شوند. دادههای مورد نیاز برای انجام پژوهش را میتوان از طریق معاینه، مشاهده، انجام آزمایشها یا مصاحبه جمعآوری کرد. برای انجام مصاحبه باید پرسشنامهای طراحی شود. در طراحی پرسشنامه باید به پایایی و روایی سؤالها توجه شود.
1. Cochran WG. Sampling techniques: : 3th edition. John Wiley & Sons; New york, 1977. #
2. Narouei M-R, Saadati D, Najimi M, Gangali H, Shah Karami F. Prevalence and risk factors of Brucella infection in sheep and goats in the Sistan region by PCR method. Journal of Zoonotic Diseases. 2022. https://doi.org/10.22034/jzd.2022.15111. #
3. Mohammad K, Malekafzali H. Statistical Methods and Health Indices. 19th edition. Jafari Novin; Tehran, 2021. 360 p. #
4. Michael T, Robert C, Helen B, Peter J, Diggle, Nigel F, Keith H, Louise K, Annette O, Jan S, Hannah W. Veterinary Epidemiology: 4th edition. John Wiley & Sons; 2018. https://doi.org/10.1002/9781118280249.#
5. Haghdoost A. Do You Want to Gain a Profound Insight into Sample Size and Statistical Power. Iranian Journal of Epidemiology, 2009;5(1):57-63.#
6. Charan J, Biswas T. How to calculate sample size for different study designs in medical research? Indian Journal of Psychological Medicine. 2013;35(2):121-6. https://doi.org/10.4103/0253-7176.116232.#
7. Chow S-C, Shao J, Wang H, Lokhnygina Y. Sample size calculations in clinical research: CRC press; 2017. https://doi.org/10.1201/9780203911341.#
8. Stevenson MA. Sample size estimation in veterinary epidemiologic research. Frontiers in Veterinary Science. 2021;7:539573. https://doi.org/10.3389/fvets.2020.539573.#
9. Anvari D, Saadati D, Nabavi R, Eskandani MA. Epidemiology and molecular prevalence of toxoplasma gondii in cattle slaughtered in Zahedan and Zabol Districts, South East of Iran. Iranian Journal of Parasitology. 2018;13(1):114. PMID: 29963093.#
10. Jahantigh M, Kalantari H, Ayda Davari S, Saadati D. Effects of dietary vinegar on performance, immune response and small intestine histomorphology in 1‐to 28‐day broiler chickens. Veterinary Medicine and Science. 2021;7(3):766-72. https://doi.org/10.1002/vms3.408.#
11. Sibbald B, Roberts C. Understanding controlled trials crossover trials. BMJ. 1998;316(7146):1719-20. https://doi.org/10.1136/bmj.316.7146.1719.#
12. Nanjundeswaraswamy T, Divakar S. Determination of sample size and sampling methods in applied research. Proceedings on Engineering Sciences. 2021;3(1):25-32. https://doi.org/10.24874/PES03.01.003.#
13. Sharma G. Pros and cons of different sampling techniques. International Journal of Applied Research. 2017;3(7):749-52.#
14. Nabavi R, Eslami A, Shokrani H, Bokaie S, Shayan P, Saadati D. Study on the prevalence, intensity and seasonal dynamics of abomasal helminths in sheep from different climatic zones of Iran. World Appl Sci J. 2011;12(4):441-5.#
15. Rashki-ghalehnoo Z, Saadati D, Tajrobe-kar O. comparison of intensive and non-intensive microbiology courses on the learning of pharmacy students. studies in Development of Medical Education. 2015;12(3):545-9.#