الگوی تحلیلی رفتار از کنش اجتماعی- سیاسی
الموضوعات :
رحیم ابوالحسنی
1
(دانشیار گروه علوم سیاسی، دانشگاه تهران)
الکلمات المفتاحية: الگوی تحلیلی, رفتار یا کنش, تمایلات و گرایش‌ها, نگرش‌ها و طرز تلقّی‌ها, محرک‌ها و عوامل محیطی و ساختاری. ,
ملخص المقالة :
برای درک علل مشارکت مردم در عرصه‌های اجتماعی و سیاسی از الگوهای تحلیلی مختلفی میتوان بهره جست. هدف این مقاله، ارائه الگوی تحلیلی مناسب برای فهم و تبیین علل و زمینه‌های رفتار و کنش اجتماعی- سیاسی افراد برای پژوهش‌های آتی است. در این پژوهش سعی شده است تا به این پرسش پاسخ دهد که چگونه میتوان با یک الگو به تحلیل مشارکت سیاسی پرداخت و با روشی تحلیلی- توصیفی با بهرهگیری از نظریۀ تلفیقی مبتنی بر رفتار اجتماعی- سیاسی، امکان مدلی تحلیلی را برای مشارکت سیاسی فراهم کند. در این راستا بر آن بوده‌ایم تا ضمن ادغام دو سطح تحلیل خرد و کلان، متغیرهای اصلی توضیحدهنده رفتار را در تعامل با یکدیگر مورد مدّاقه قرار دهیم. متغیرهای مؤثر بر انگیزه‌های کنش اجتماعی افراد به دو دستۀ درونی فرد (ارزشی، اعتقادی و احساسی) و بیرون از فرد (عقلانیت معطوف به هدف) تقسیم می‌شود.
آرون، ریمون (1363) مراحل اساسی اندیشه در جامعه‌شناسی، ترجمه باقر پرهام، تهران، سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی.
ابن خلدون (1362) مقدمه، ج 1، ترجمه محمد پروین گنابادی، تهران، علمی و فرهنگی.
احمدی، حبیب (1382) روانشناسی اجتماعی، شیراز، دانشگاه شیراز، مرکز نشر.
افریت، اندرو (1389) نگرش‌ها در جامعه‌شناسی سیاسی، ترجمه سید رحیم ابوالحسنی، تهران، میزان.
امام¬جمعه¬زاده، جواد و جواد کرمی راد (1391) «تجزیه و تحلیل عوامل مؤثر بر رفتار انتخاباتی با نگاهی به ایران»، پژوهش‌های سیاسی، سال سوم، شماره 1، صص 10-36.
امینی، پرویز و محسن محمدی خانقاهی (1399) «مروری بر رفتار رأی‌دهی شهروندان ایرانی در انتخابات (با تمرکز بر سال‌های 1388-1398)»، جستار‌های انقلاب اسلامی، سال چهارم، شماره 2، صص 1-19.
تاجدوزیان، حمید و زهرا پیشگاهی فرد (1390) «منشأ رفتارهای انتخاباتی ایرانیان»، جغرافیا، سال پنجم، شماره 16.
دوورژه، موریس (1376) اصول علم سیاست، ترجمه ابوالفضل قاضی، تهران، دادگستر.
------------ (1377) بایسته¬های جامعه‌شناسی سیاسی، ترجمه ابوالفضل قاضی، تهران، دادگستر.
رابینز، استیون (1385) مدیریت رفتار سازمانی، ترجمه فرزاد امیدواران و دیگران، تهران، کتاب مهربان نشر.
رضاییان، محسن (1385) اپیدمولوژی خودکشی، تهران، ارجمند.
سبکتکین ریزی، قربانعلی و دیگران (1395) «رضایتمندی و مشارکت سیاسی- اجتماعی؛ مطالعه موردی: شهروندان شهر کرج»، جامعه‌شناسی کاربردی، سال بیست¬وهفتم، شماره 3 (پیاپی 63)، صص 97-116.
سریع القلم، محمود (1371) اصول ثابت توسعه سیاسی: اطلاعات سیاسی و اقتصادی، شماره 55 و 56.
صادقی جقه، سعید (1394) «بررسی عوامل اجتماعی مؤثر در رفتار انتخاباتی ایرانیان»، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال هجدهم، شماره 3 (پیاپی 69)، صص 90-118.
فارابی، ابونصر محمد (1358) سیاست مدینه، ترجمه سید جعفر سجادی، تهران، انجمن فلسفه ایران.
کلمن، جیمز (1377) بنیادهای نظریه اجتماعی، ترجمه منوچهر صبوری، تهران، نشرنی.
گنجی، حمزه (1386) روان¬شناسی عمومی، تهران، ساوالان.
لفرانسوا، گی آر (2000) نظریه‌های یادگیری انسان، ترجمه عیسی سید محمدی، تهران، روان.
لیتل، دانیل (1373) تبیین در علوم اجتماعی، ترجمه عبدالکریم سروش، تهران، مؤسسه فرهنگی صراط.
مک¬آیور، ر.
م (1354) جامعه و حکومت، ترجمه ابراهیم علی¬کنی، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
منتسکیو (1362) روح¬القوانین، ترجمه و نگارش علی¬اکبر مهتدی، تهران، امیرکبیر.
منوچهری، عباس (1387) رهیافت و روش در علوم سیاسی، تهران، سمت.
میلبرث، لستر و لیل گوئل (1386) مشارکت سیاسی، ترجمه سید رحیم ابوالحسنی، تهران، میزان.
وبر، ماکس (1374) اقتصاد و جامعه، ترجمه عباس منوچهری، تهران، سمت.
ویتن، وین (2002) روان¬شناسی عمومی، ترجمه عیسی سید محمدی، تهران، روان.
Durkheim, Emile (1968) The elementary Forms of Religious life, Trn.
By joseph ward Swain.
NY: The free press.
Geertz, C.
(1973) Interpretation of culture, Selected essays, newyork, basic Books.
