اعتباریابی متقاطع الگوی صفات 9 گانه تاریک شخصیت: 9 گانه‌های شوم
الموضوعات :
رحیم یوسفی
1
(گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران)
الهام فرزانه
2
(گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران)
بهزاد شالچی
3
(گروه روانپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران )
الکلمات المفتاحية: صفات تاریک, خودخواهی, نفع شخصی, بی‌قیدی اخلاقی, استحقاق روان‌شناختی,
ملخص المقالة :
الگوی صفات 9 گانه تاریک، مدل گسترش یافته صفات پنج‌گانه تاریک است که صفات خودخواهی، نفع شخصی، بی‌قیدی اخلاقی و استحقاق روان‌شناختی را به این مجموعه افزوده است. هدف پژوهش حاضر اعتباریابی متقاطع مدل صفات نه¬گانه تاریک شخصیت بود. نوع پژوهش توصیفی-همبستگی بود. جامعه پژوهش دانشجویان دانشگاه شهید مدنی آذربایجان (6761 نفر شامل 4141 زن و 2620 مرد) و تعداد نمونه 400 نفر (شامل 229 زن و 171 مرد) بود که به روش داوطلبانه انتخاب شدند. ابزارها شامل مقیاس صفات پنج‌گانه تاریک، مقیاس خودخواهی، پرسشنامه نفع شخصی، مقیاس بی‌قیدی اخلاقی و مقیاس استحقاق روان‌شناختی بود. داده‌ها به وسیله روش تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی با استفاده از spss22 و LISREL8 تحلیل شد. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی، کینه‌توزی، نفع شخصی، دیگرآزاری، خودشیفتگی، استحقاق روان‌شناختی، خودخواهی، بی‌قیدی اخلاقی، جامعه‌ستیزی و ماکیاولیسم را آشکار کرد که 58 درصد واریانس را تبیین نمود. تحلیل عاملی تأییدی نشانگر تائید ساختار نه عاملی مدل بود؛ شاخص‌های برازش بالاتر از 9/0 بودند. همسانی درونی از طریق آلفای کرونباخ برای مؤلفه‌ها بین 68/0 تا 81/0 و کل مقیاس 88/0 و از طریق دونیمه‌سازی برای مؤلفه‌ها بین 64/0 تا 79/0 و کل مقیاس 81/0 بود. مقیاس صفات 9 گانه تاریک شخصیت یک ابزار روا و معتبر برای موقعیت‌های بالینی و پژوهشی است.
آربزی، محسن.، فولادچنگ، محبوبه. (1401). خصوصیات روانسنجی نسخه فارسی پرسشنامه مدل شش عاملی اهداف پیشرفت دانش‌آموزان دوره اوّل و دوّم متوسطه. مجله روانشناسی، 104(4): 310-325.
-ابراهیمی قوام، صغری. (1399). ویژگی¬های روانسنجی پرسشنامه ویژگی¬های نه¬گانه تاریک شخصیت موشاگن ، هیلبیگ و زتلر، 2018. فصلنامه علمی روش‌ها و مدل‌های روان‌شناختی، 11 (41): 141-158.
-بشرپور سجاد.، میری، میر نادر. (1397). نقش واسطه¬ای بی اشتیاقی اخلاقی در رابطه بین صفات تاریک شخصیت و استعداد خیانت زناشویی. مجله روانشناسی، 87 (3): 271-286.
-عطادخت، اکبر.، زردی گیکلو، بهمن.، لاله، حدیثه. (1398). بررسی ویژگی‌های روانسنجی مقیاس جدید صفات چهارگانه تاریک شخصیت. مجله روانشناسی،91 (3): 303-319.
-محسنین، شهریار.، اسفیدانی، محمدرحیم. (1392). مدل‌سازی معادلات ساختاری به کمک نرم‌افزار لیزرل. تهران: مهربان نشر.
-میرزا زاده، افسانه. (1398). اعتباریابی مدل صفات پنج‌گانه تاریک شخصیت. پایان¬نامه کارشناسی ارشد روان¬شناسی. دانشکده علوم تربیتی و روان-شناسی. دانشگاه شهید مدنی آذربایجان.
-هومن، حیدر علی. (1391). مدل‌یابی معادلات ساختاری با کاربرد نرم‌افزار لیزرل، تهران: انتشارات سمت.
-یوسفی، رحیم.، پیری، فائزه. (1395). ویژگی¬های روانسنجی نسخه فارسی پرسشنامه دوجین کثیف. مجله روانپزشکی و روان¬شناسی بالینی، 22 (1):67-76.
-یوسفی، رحیم.، ایمان¬زاد، آیسان. (1397). اعتباریابی مدل صفات چهارگانه تاریک شخصیت. مجله روانپزشکی و روان¬شناسی بالینی، 24 (2): 190-201.
-یوسفی، رحیم.، احمدی، عزت‌الله.، میرزا زاده، افسانه. (1400). اعتباریابی مدل صفات پنج‌گانه تاریک شخصیت. مجله پژوهش‌های نوین روان‌شناختی، 16(61): 95-110.
American Psychiatric Association. (2022). Desk Reference to the Diagnostic Criteria from DSM-5-Text Revised (TR). American Psychiatric Association Publishing.
Bandura, A. (2002). Selective moral disengagement in the exercise of moral agency. Journal of moral education. 31(2), 101-119.
Bandura, A., Barbaranelli, C., Caprara, G. V., & Pastorelli, C. (1996). Mechanisms of moral disengagement in the exercise of moral agency. Journal of personality and social psychology. 71(2), 364-374.
Bereczkei, T. (2018). MACHIAVELLIANISM: The Psychology of Manipulation. New York: Routledge.
Buckels, E. E., Jones, D. N., & Paulhus, D. L. (2013). Behavioral confirmation of everyday sadism. Psychological Science. 24, 2201–2209.
Campbell, W. K., Bonacci, A. M., Shelton, J., Exline, J. J., & Bushman, B. J. (2004). Psychological entitlement: Interpersonal consequences and validation of a self-report measure. Journal of Personality Assessment. 83, 29–45.
Chabrol, H., Van Leeuwen, N., Rodgers, R., & Séjourné, N. (2009). Contributions of psychopathic, narcissistic, Machiavellian, and sadistic personality traits to juvenile delinquency. Personality and Individual Differences. 47, 734–739.
De Vries, R. E., & van Kampen, D. (2010). The HEXACO and 5DPT models of personality: A comparison and their relationships with psychopathy, egoism, pretentiousness, immorality, and Machiavellianism. Journal of Personality Disorders. 24(2), 244-257.
Ferreiros, L., & Clemente, M. (2022). Dark personality and intimate partner relationships in young adults. Acta psychologica. 225, 103549.
Furnham, A., Richards, S.C., & Paulhus, D.L. (2013). The dark triad of personality: A 10-year review. Social and Personality Psychology Compass. 7(3), 199-216.
Gerbasi, M. E., & Prentice, D. A. (2013). The self- and other-interest inventory. Journal of Personality and Social Psychology. 105, 495–514.
Gini, G., Pozzoli, T., & Hymel, S. (2014). Moral disengagement among children and youth: A meta‐analytic review of links to aggressive behavior. Aggressive behavior. 40(1), 56-68.
Grubbs, J. B., Exline, J. J., & Campbell, W. K. (2013). I deserve better and god knows it! Psychological entitlement as a robust predictor of anger at God. Psychology of religion and spirituality. 5(3), 192-200.
Kline, P. (2011). An Easy Guide to Factor Analysis.New York, USA: Routledge.
Jones, D. N., & Paulhus, D. L. (2014). Introducing the short Dark Triad (SD3): A brief measure of dark personality traits. Assessment, 21, 28–41.
Marcus, D. K., Zeigler-Hill, V., Mercer, S. H., Norris, A. L. (2014). The psychology of spite and the measurement of spitefulness. Psychological Assessment. 26, 563–574.
Méndez, I., Liccardi, G., & Ruiz-Esteban, C. (2020). Mechanisms of moral disengagement used to justify school violence in Sicilian primary school. European journal of investigation in health, psychology and education. 10(3), 682-690.
Moore, C., Detert, J. R., Treviño, L., Baker, V. L., & Mayer, D. M. (2012). Why Employees Do Bad Things: Moral Disengagement and Unethical Organizational Behavior. Personnel Psychology. 65, 1–48.
Moshagen, M., Hilbig, B. E., & Zettler, I. (2018). The dark core of personality. Psychological review. 125(5), 656.
O’Meara, A., Davies, J., Hammond, S. (2011). The psychometric properties and utility of the Short Sadistic Impulse Scale (SSIS). Psychological Assessment. 23(2), 523–31.
Paulhus, D. L., Williams, K. M. (2002). The Dark Triad of personality: Narcissism, Machiavellianism, and psychopathy. Journal of Research in Personality. 36,556–563.
Pinker, S. (2011). The better angels of our nature: Why violence has declined. New York, NY: Viking.
Plouffe, R.A., Saklofske, D.H., & Smith, M.M. (2017). The Assessment of Sadistic Personality: Preliminary psychometric evidence for a new measure. Personality and Individual Differences. 104, 166-171.
Weigel, R. H., Hessing, D. J., & Elffers, H. (1999). Egoism: Concept, measurement and implications for deviance. Psychology, Crime & Law. 5, 349–378.
Weiß, M., Iotzov, V., Zhou, Y., & Hein, G. (2022). The bright and dark sides of egoism. Frontiers in Psychiatry. 13, 1054065.
VandenBos, G. R. (2015). APA dictionary of psychology. American Psychological Association.
Zamora, J., Ungson, N. D., & Seidman, G. (2022). The end justifies the me: Self-interest moderates the relationship between Dark Triad traits and utilitarian moral decisions. Personality and Individual Differences. 184, 111134.
Zeigler-Hill. V., Marcus, D.K. (2016). The dark side of personality: Science and practice in social, personality, and clinical psychology. Washington D.C: American Psychological Association.
Żemojtel-Piotrowska, M., Baran, T., Clinton, A., Piotrowski, J., Baltatescu, S., & Van Hiel, A. (2013). Materialism, subjective well-being, and entitlement. Journal of Social Research and Policy. 4(2), 79-91.
