سلامت روان دانشجویان و نقش آموزش عالی: گردآوری تحلیل برنامه ها و مداخلات موجود
الموضوعات :
1 - استادیار پژوهشگاه مطالعات فرهنگی، اجتماعی و تمدنی، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، تهران، ایران
الکلمات المفتاحية: سلامت روان, داغ ننگ, افسردگی, دانشگاه, پیشگیری, آموزش عالی,
ملخص المقالة :
از جمله مسائل مهم در جامعه، اختلالات سلامت روان و داغ ننگ پیرامون آن است؛ وجود این مشکل منجر به عدم پیگیری درمان و نیز انزوای بیشتر افراد می شود و روابط آن ها در جامعه به خطر می اندازد. پیامدهای ناگواری از قبیل خشونت، افسردگی، خودکشی، رفتارهای آسیب¬زننده به خود و دیگران و مواردی از این قبیل، نتایج محتمل این مسئله اجتماعی هستند. این مقاله بر اساس پژوهشی است که تلاش کرده تا با بررسی برنامه های دانشگاه های پیشگام در جهان، سازوکارها و الگوهای مورد استفاده توسط آن ها در بحث سلامت روان دانشجویان را گردآوری و تحلیل نماید. نظریات فناوری اجتماعی، پیوند اجتماعی و یادگیری اجتماعی مورد استفاده قرار گرفتند. این مطالعه توصیفی-تحلیلی با روش تحلیل محتوا به بررسی اسناد از پیش موجود می پردازد. جامعه آماری، تمامی برنامه ها و راهبردهایی است که در دانشگاه های کشورهای آمریکا، کانادا، انگلستان و استرالیا در ارتباط با پیشگیری و مواجهه صحیح با داغ ننگ اختلالات سلامت روان بکار بسته شده است. بر این اساس، حدود 127 ایده مرتبط یافت شد که بعد از پالایش آن‌ها، نهایتاً 53 برنامه انتخاب شدند. یافته¬ها نشان داد که متغیرهای اصلی در پیشگیری و مواجهه با داغ ننگ اختلالات سلامت روان عبارت‌اند از آگاهی بخشی، تغییر رفتار، شبکه حمایتی، مشارکت دانشجویی، راه‌حل‌های تشخیص سلامت روان و نرم‌افزارها.
ارسیا، تقوا، آتشی، افسانه، فارسی، زهرا، جوانمرد، یاور (1395). ارزیابی موانع و راهکارهای مقابله با انگ بیماری های روانی در ایران، مطالعه کیفی. در سی و سومین کنگره انجمن علمی روان پزشکان، تهران، ایران.
بخشی، سیف اله و جانقربانی، محسن (1394). شیوع افکار خودکشی و عوامل مرتبط با آن در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در سال تحصیلی 93- 94. مجله دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد، 17(5): 1- 12.
جباری، مهسا، شهیدی، شهریار، و موتابی، فرشته. (1393). اثربخشی مداخله مثبت نگر گروهی درکاهش نشانه های افسردگی و اضطراب و افزایش میزان رضایت از زندگی دختران نوجوان. مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران (اندیشه و رفتار)، 20(4 )، 287-296.
حیدری، عباس (1394). انگ در نظام سلامت: مقاله مروری. نشریه دانشگاه علوم پزشکی ایلام، 4(1).
حیدری، عباس، مشکین یزد، علی، سودمند، پروانه (1393). تحلیل مفهوم انگ (استیگما) بیماری روانی. مراقبت های نوین، 11(3): 218-227.
خانجانی، مهدی. (1396). اثربخشی روان درمانی مثبت نگر بر رضایت از زندگی, خوش بینی و عواطف مثبت در دانشجویان. مطالعات روانشناسی بالینی، 7(27 )، 137-159.
رابرتسون، یان (1374). درآمدی بر جامعه (با تأکید بر نظریه های کارکردگرایی، ستیز و کنش متقابل نمادی)، ترجمه حسین بهروان. مشهد: مؤسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی.
رابینگتون، ارل، واینبرگ، مارتین (1393). روی‍ک‍رده‍ای ن‍ظری ه‍ف‍ت‍گ‍ان‍ه در بررسی مسائل اجتماعی. تهران: دانشگاه تهران.
رضائیان، محسن و همکاران (1395). بررسی افکار و برنامه‌ریزی جهت اقدام به خودکشی در دانشجویان پزشکی ورودی سال‌های 1386 تا 1392 دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان. مجله بهداشت و توسعه، سال پنجم. شماره 3.
سلاجقه، صادق و رقیبی، مهوش (1392). بررسی رابطه بین منبع کنترل و افکار زندگی و مرگ در دانشجویان دانشگاه سیستان و بلوچستان. فصلنامه روانشناسی تربیتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تنکابن، سال چهارم، شماره چهارم، پیاپی 16، صص 79- 91.
سلیمی، علی و داوری، محمد (1386). جامعه شناسی کجروی. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
صدیق سروستانی، رحمت الله (1389). آسیب شناسی اجتماعی (جامعه¬شناسی انحرافات اجتماعی). تهران: انتشارات سمت.
صدیقیان بیدگلی، آمنه، لشگری، مجتبی (1396). مرور نظام مند مسائل اجتماعی زندگی دانشجویی. تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری.
علیوردی نیا و همکاران (1394). بررسی نقش یادگیری اجتماعی در تقلب دانشگاهی. مسائل اجتماعی ایران، سال 6، شماره 2: 103-71.
علیوردی نیا، اکبر (1392). مطالعه رفتارهای پرخطر دانشجویان از دیدگاه جامعه‌شناختی. فصلنامه توسعه اجتماعی (توسعه انسانی سابق)، دوره 7، شماره 3.
قادرزاده، امید، درویش منش، میدیا (1396). مطالعه کیفی دلایل و پیامدهای بیماری روانی. مسائل اجتماعی ایران، سال 8، شماره 1: 49-72.
گافمن، اروینگ (1392). داغ ننگ: چاره اندیشی برای هویت ضایع شده، ترجمه مسعود کیانپور. تهران: مرکز.
لشگری، مجتبی (1396). رفتارهای پرخطر دانشجویان در مقایسه با دیگر گروه‌های جمعیت در ایران: مرور نظام‌مند پژوهش‌های کمّی موجود (1396-1370). تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری.
ملکشاهی، فریده (1386). بررسي ميزان پرخاشگری و ارتباط آن با برخي عوامل فردي و خانوادگي در دانشجويان دانشگاه علوم پزشكي لرستان. دومین کنگره سراسری رفتارهای پرخطر، زاهدان:8-10 آبان 1386.
مهمدی، ارمغان (1396). شناسایی راهبردها، الگوها و برنامه-های مرتبط با پیشگیری از ناهنجاری¬های اجتماعی و فرهنگی در دانشگاه ها و نظام های آموزش عالی. تهران. پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری.
ودادهیر، ابوعلی، ذلولی، حسین، بنی فاطمه، حسین، نبیلی، فریده (1394). داغ ننگ سازی و پزشکی شدن مسائل روانی: مطالعه ای برساخت گرایانه درباره مسئله افسردگی در شهر تبریز. بررسی مسائل اجتماعی ایران، دوره 6، شماره 1: 27-50.
Akers, R. L., & Jensen, G. F. (2006). The empirical status of social learning theory of crime and deviance: The past, present, and future. In F. T. Cullen, J. Agnew, & C. S. Wilcox (Eds.), Crime and justice. Volume 34: Advances in criminological theory (pp. 377-444). Oxford University Press.
Arboleda-Flórez, J., & Sartorius, N. (2008). Understanding the stigma of mental illness: Theory and interventions. Chichester, England; Hoboken, NJ: John Wiley & Sons.
Bernoff, J. (2008). Why Social Technology Will Be Universal… Or Not. Marketing News, 11(18).
Giamos, Dimitris, Younf see lee, Alex, Suleiman, Amanda, Stuart, Heather, Chen, Shu-Ping (2017). Understanding Campus Culture and Student Coping Strategies for Mental Health Issues in Five Canadian Colleges and Universities. Canadian Journal of Higher Education, Vol. 47 (3): 120-135.
Goffman, E. (1963). Stigma: Notes on the management of spoiled identity. New York: Simon & Schuster.
Griffiths, K. M., Nakane, Y., Christensen, H., Yoshioka, K., Jorm, A. F., & Nakane, H. (2006). Stigma in response to mental disorders: a comparison of Australia and Japan. BMC Psychiatry, 6(1), 21.
Gureje, O., Lasebikan, V. O., Ephraim-Oluwanuqa, O., Olley, B. O., & Kola, L. (2005). Community study of knowledge of and attitude to mental illness in Nigeria. British Journal of Psychiatry, 186(5), 436-441.
Henderson, C. R. (1895). Review. Journal of Political Economy, 3(2), 236-238.
Horton, Paul. B & Hunt, Chester l. (1968). Sociology and Society. Published by McGraw- Hill Companies. 635 pages.
Kondracki, N. L., & Wellman, N. S. (2002). Content analysis: Review of methods and their applications in nutrition education. Journal of Nutrition Education and Behavior, 34(4), 224-230.
Krone, Megan (2016). Campus Mental Health Practices and the Stigma of Mental Illness: A Quantitative Analysis of Student Affairs Professionals. PhD Dissertation, San Diego University.
Leibetseder, Bettina (2011). A Critical Review on the Concept of Social Technology. Socialines Technologijos, 1(1), 7-24.
Lemert, Charles, Branaman, Ann (1997). The Goffman Reader. Blackwell Publishing Ltd.
Link, B. G., Phelan, J. C., Bresnahan, M., Stueve, A., & Pescosolido, B. A. (1999). Public conceptions of mental illness: Labels, causes, dangerousness, and social distance. American Journal of Public Health, 89(9), 1328-1333.
Moreno-Gómez, A., Luna, P., García-Diego, C., Rodríguez-Donaire, A., & Cejudo, J. (2023). Exploring the effects of a mindfulness-based intervention in university students: MindKinder adult version program (MK-A). Evaluation and Program Planning, 97, 102252.
Osborn, T. G., Li, S., Saunders, R., & Fonagy, P. (2022). University students' use of mental health services: A systematic review and meta-analysis. International Journal of Mental Health Systems, 16(57).
Popper, K. R. (1966). The Open Society and Its Enemies. Volume I, The Spell of Plato. Fifth revised edition, Princeton and New Jersey: Princeton University Press.
Rodríguez-Almagro, Julián (2019). Level of Stigma among Spanish Nursing Students toward Mental Illness and Associated Factors: A Mixed-Methods Study. International journal of environment research and public health, 16(16), 4870.
Rose, N., & Miller, P. (1992). Political Power Beyond the State: Problematics of Government. The British Journal of Sociology, 43(2), 173-205.
Rüsch, N., Angermeyer, M. C., & Corrigan, P. W. (2005). Mental illness stigma: Concepts, consequences, and initiatives to reduce stigma. European Psychiatry, 20(8), 529-539.
Takeuchi, Jiro, Sakagami, Yu (2018). Stigma among international students is associated with knowledge of mental illness. Nagoya J. Med. Sci. 80. 367–378.
Trittle, Charles, R; Logan, Charles H. (1973). "Sanctions and Deviance: Evidence and Remaining Questions". Law and Society Review, 7 (371).
Vannoy, S. A., & Palvia, P. (2010). The Social Influence Model of Technology Adoption. Communication of the ACM, 53(8), 149-153.
Vito, G. F., Maahs, J. R., & Holmes, R. M. (2005). Criminology: Theory, Research, and Policy. Jones & Bartlett Learning.
Weiss, M. G., Ramakrishna, J., & Somma, D. (2006). Health-related stigma: Rethinking concepts and interventions. Psychology, Health & Medicine, 11(3), 277-287.
