تحلیل حقوقی- جامعه شناختی جرم شناختی بزه کاری کودکان خیابانی (از خانواده تا جامعه و صنعت)
الموضوعات :زهرا آقابابا 1 , فهیم مصطفی زاده 2 , علیرضا محمدبیکی 3
1 - دانشجوی دکتری جزا و جرم شناسی، دانشگاه عدالت، تهران، ایران
2 - استادیار گروه جزا و جرم شناسی، دانشگاه عدالت، تهران، ایران
3 - استادیار گروه فقه و مبانی اسلامی، دانشگاه آزاد واحد تهران مرکز ، تهران، ایران
الکلمات المفتاحية: کودکان خیابانی, بزهکاری, جرم, خانواده,
ملخص المقالة :
مسأله بزهکاری و بزهدیدگی کودکان و نوجوانان از جمله مسائل مهم اجتماعی است که دنیای امروز را شدیداً به خود مشغول داشته است. بیش از یک قرن پیش یعنی از اواخر قرن نوزدهم ارتکاب جرم و جنایت از ناحیه کودکان و نوجوانان در کشورهای بزرگ صنعتی جلب توجه نموده است. از آن هنگام تاکنون در کشورهای مدرن جهان اکثریت محققین، جامعه شناسان، جرم شناسان، روانشناسان، روانپزشکان و متخصصین تعلیم و تربیت برای یافتن راه حلی برای جلوگیری از بروز تبهکاری در میان کودکان و نوجوانان در تکاپو بوده اند. درباره علت افزایش بزهکاری و بزهدیدگی در روزگار ما عقاید مختلفی ابراز شده است. پاره ای از محققین ازدیاد جرم را در جهان امروز از اختصاصات جوامع متمدن کنونی دانسته و معتقدند به همان نسبتی که بشر با تمام توان به سوی ترقی و تکامل صنعتی و مادی پیش تاخته به همان نسبت نیز قانون شکنی، بزهکاری و ارتکاب اعمال ضد اجتماعی در جوامع صنعتی گسترش یافته و از سکون و آرامش معنوی در این گونه اجتماعات کم می¬گردد. بر همین اساس در این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی و تحلیل محتوا به بررسی این مهم در مجموعه قوانین مجازات اسلامی، کار، آئین دادرسی کیفری و حمایت از اطفال و نوجوانان پرداخته و مهمترین نتیجه این مطالعه، آنکه بررسی مواد مختلف قوانین چهارگانه فوق نشان از وجود قوانین و ضوابط کامل و مترقی درحوزه کودک و نوجوان در نظام حقوقی ایران داشته اما مهمترین مانع در فرایند اجرایی و ضمانتهای آن است. مهمترین پیشنهاد عدم ورود این گروه، به دادرسی کیفری_تنبیهی است.
1. ایروانیان، امیر، (1391) «بررسی تطبیقی حقوق کودک در اسناد و مقاوله نامه¬های بین¬المللی و مقررات داخلی»، ماهنامه دادرسی، شماره 91.
2. طاهری، حبیب الله، (1376)، حقوق مدنی، ص 124؛ ج 1، چاپ دوم ، دفتر انتشارات اسلامی قم.
3. صادق، سلیمی، (1382)، جنایات سازمان یافته فراملی، تهران، انتشارات صدرا.
4. پیوندی، غلام¬رضا، (1382). حقوق کودک، تهران، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، چاپ اول.
5. گلدوزیان، ایرج .1384، حقوق جزاي اختصاصی .جرایم علیه تمامیت جسمانی، شخصیت معنوي، اموال و مالکیت، امنیت و آسایش عمومی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ یازدهم.
6. لنگرودی، محمد جعفر، (1381)، مبسوط در ترمینولوژی حقوق، ج 3، چاپ دوم ، نشر گنج دانش.
7. مدنی، سید جلال¬الدین(1394) آیین دادرسی کیفری1-2-3، چاپ ششم، تهران، انتشارات پایدار.
8. فرخي، سعيد، زينالي، اميرحمزه،(1390)، آسيب¬شناسي حقوق کودک در ايران، تهران، انتشارات نشر ميزان، چاپ
9. عباچی، مریم (1380)، حمایت از اطفال در مقابل اعتیاد و قاچاق در ماده 33 کنوانسیون حقوق کودک، چاپ روزنامه رسمی کشور، تهران، ج 3.
10. مصدق، محمد، (1394)، آیین دادرسی کیفری بر مبنای قانون جدید، چاپ پنجم، تهران، انتشارات جنگل جاودانه.
11. معظمی، شهلا و دیگران، (1392)، نقش کلینیک¬های حقوقی در تامین عدالت برای کودکان مجموعه مقالات همایش عدالت کیفری کودکان و نوجوانان در نظام حقوقی ایران و اسناد بین¬المللی، تهران انتشارات دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری.
12. معین، محمد .1386، فرهنگ فارسی، تهران، انشارات سرایش، چاپ نهم.
13. موسوی، عافیه سادات (1390) بزهکاری اطفال و نوجوانان، تهران، انتشارات امجد.
14. نقدي نژاد، مجتبي، (1390)، پيشگيري از بزه ديدگي اطفال در سياست جنايي ايران و اسناد بين¬المللي، تهران، انتشارات جاودانه جنگل، چاپ دوم.
15. شامبياتي، هوشنگ (1383)، بزهكاري اطفال و نوجوانان، چاپ 12، تهران: انتشارات مجد.