مقایسۀ صمیمیت زناشویی زوجین دارای عزت نفس شکننده، آسیب‌دیده و ایمن
الموضوعات :
ریحانه صبوری
1
(گروه روانشناسی عمومی و بالینی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران)
زهره رافضی
2
(گروه روانشناسی عمومی و بالینی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران)
فرامرز سهرابی اسمرود
3
(گروه روانشناسی عمومی و بالینی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران)
الکلمات المفتاحية: صمیمیت زناشویی, عزت نفس آسیب‌دیده, عزت نفس ایمن, عزت نفس شکننده,
ملخص المقالة :
عزت نفس به عنوان نگرشی درونی نسبت به خود و عامل تعیین¬کننده رفتار انسان در زمینه فردی و اجتماعی از جمله روابط زناشویی و صمیمیت به شمار می¬آید. هدف از این مطالعه، مقایسۀ صمیمیت زناشویی زوجین دارای عزت نفس شکننده، آسیب‌دیده و ایمن بود. روش این پژوهش علی-مقایسه¬ای بود. به منظور انجام این پژوهش 176نفر از مردان و زنان متاهل شهر تهران با استفاده از نمونه¬گیری در دسترس انتخاب شدند و به پرسشنامه‌های صمیمیت زناشویی واکر و تامپسون(1983)، مقیاس عزت نفس روزنبرگ (1965) و مقیاس ترجیح حروف الفبای نام نوتین (1985) پاسخ دادند. سپس باتوجه به نمرات عزت نفس صریح و ضمنی آنها در یکی از سه¬گروه پژوهش یعنی عزت نفس شکننده، آسیب‌دیده و ایمن قرارداده شدند. در نهایت داده¬ها با استفاده از روش آماری تحلیل واریانس یک‌طرفه تحلیل شد. نتایج مقایسۀ اختلاف میانگین صمیمیت زناشویی در سه¬گروه عزت نفس نشان داد که اختلاف معناداری بین گروه عزت نفس شکننده و دو گروه عزت نفس آسیب¬دیده و عزت نفس ایمن با سطح معناداری کمتر از 0/01 وجود دارد. به طورکلی نتایج این پژوهش نشان داد که در افراد متأهل دارای عزت نفس شکننده نسبت به دوگروه دیگر صمیمیت زناشوییِ بیشتری مشاهده می¬شود. پیشنهاد می¬شود جهت تأیید و تبیین دقیق¬تر این یافته پژوهش¬های بیشتری انجام شود.
اژه¬ای، جواد؛ محمدی، پروین؛ غلامعلی لواسانی، مسعود؛ و حاج¬حسینی، منصوره. (1399). طراحي بستة آموزشي مبتني بر ذهن¬آگاهي و اثربخشي بهزيستي روان¬شناختي و حرمت خود در نوجوانان افغانستاني مقيم ايران. مجله روانشناسی، 24(3)، 25-264.
اعتمادی، احمد؛ ابراهیمی، لقمان. (1392). تعیین اثربخشی آموزش گروهی خودارزشمندی براساس الگوی مبتنی بر اعتباریابی انسان بر افزایش میزان رضایت زناشویی. مجله روانشناسی، 17(4)، 435-450.
امانی، احمد. (1394). اثربخشی واقعیت¬درمانی گروهی بر عزت¬نفس و تعهد زناشویی زوجین. فصلنامه مشاوره و رواندرمانی خانواده، 5(2)، 1-23.
بارون، رابرت؛ بیرن، دان؛ و برنسکامب، نایلا. (2006). روان¬شناسی اجتماعی. مترجم: کریمی، یوسف. (1394). چاپ نهم، تهران: نشر روان.
باقری، فاطمه؛ کیمیایی، سیدعلی؛ و کارشکی، حسین. (1399). صمیمت‌زناشویی: نقش تعیین‌کننده تمایزیافتگی خود و نیاز به امنیت در زنان متأهل غیربالینی. فرهنگ مشاوره و رواندرمانی. 11(42)، 261-280.
پاک‌نیت، معصومه؛ روشن چسلی، رسول. (1397). پیش‌بینی رضایت زناشویی براساس هیجان‌خواهی، صمیمیت، عملکرد جنسی و ویژگی‌های شخصیتی در پرستاران. روانشناسی بالینی و شخصیت، 16(1)، 159-178.
تقوایی، داود؛ آبکار، نرگس. (1396). مقایسه نگرش صمیمانه نسبت به همسر در زنان متأهل کاربر و غیر کاربر شبکه‌های مجازی اجتماعی. پژوهشنامه اسلامی زنان و خانواده، 5(1)، 129-143.
حسین¬پور لاکانی، شهربانو؛ خواجوند، افسانه؛ و دامغانی، معصومه. (1394). بررسی رابطه کیفیت زندگی و عزت¬نفس با رضایت زناشویی دانشجویان دانشگاه گیلان. کنگره ملی خانواده سالم. دوره اول.
خطیبی، اعظم. (1394). بررسی نگرش زنان نسبت به عوامل مؤثر بر تحکیم خانواده (پژوهشی در بین کارکنان زن دانشگاه‌های پیام نور استان همدان). مطالعات زن و خانواده، 3(1)، 59-92.
رجبی، غلامرضا؛ بهلول، نسرین. (1386). سنجش پایایی و روایی مقیاس عزت¬نفس روزنبرگ دانشجویان سال اول دانشگاه شهید چمران. پژوهشهای تربیتی و روان شناختی، 3(2 (پیاپی 8))، 33-48.
ریو، جان مارشال. (2015). انگیزش و هیجان. مترجم: سیدمحمدی، یحیی. (1395). ویراست ششم، تهران: انتشارات ویرایش.
سقزی، ایوب؛ یزدانی اسفیدواجانی، حمیده؛ فضلعلی، ندا؛ و گل¬محمدیان، محسن. (1400). نقش واسطه¬اي عملکرد خانواده در رابطه تاب¬آوري با احساس حقارت. مجله روانشناسی، 25(2)، 290-308.
عزیزپور، پریوش؛ صفرزاده، سحر. (1395). نقش تعدیل¬کننده ادراک انصاف و رفتارهای فداکارانه در رابطه صمیمیت با همسر و کیفیت زناشویی. فصلنامه خانواده‌پژوهی، 12(3)، 391-411.
لری‌پور، مرضیه؛ عزیززاده فروزی، منصوره؛ کاظمی، مجید؛ حیدرزاده، اعظم؛ و صرافی‌زاده، شیما. (1400). نگرش نسبت به تقلب تحصیلی و ارتباط آن با انگیزه پیشرفت تحصیلی و عزت¬نفس دانشجویان. راهبردهاي آموزش (راهبردهاي آموزش در علوم پزشكي)، 14(3)، 103-111.
محمدی، بهناز؛ حیدرنیا، احمد؛ و عباسی، هادی. (1395). پیش‌بینی تعهد زناشویی براساس صمیمیت زناشویی و بخشودگی. رویش روان شناسی، ۵ (۳)،۳۱-۵۰.
مک‌کی، متیو؛ فانینگ، پاتریک. (2016). تکنیک‌های شناختی برای افزایش عزت نفس. مترجم: ارجمندی نسب، سیدمرتضی.(1400). تهران: انتشارات ارجمند.
ملکی، بهرام. (1394). دستکاری عزت¬نفس ناآشکار با استفاده از ارائه محرک‌های زیرآستانه‌ای. مجله روانشناسی و روانپزشکی شناخت، 2(3)، 67-80.
ملکی، بهرام. (1400). نقش ناهمخوانی بین عزت نفس آشکار و ناآشکار در پیش¬بینی نشانه¬های افسردگی در دانشجویان دانشگاه. مجله دانش و پژوهش در روان¬شناسی کاربردی، 22(3(85)، 163-173.
ملکی، بهرام؛ علی‌پور، احمد؛ زارع، حسین؛ و شقاقی، فرهاد. (1393). بررسی مقدماتی ویژگی‌های روان‌سنجی مقیاس ترجیح حروف الفبای نام (آی‌پی‌تی) برای سنجش عزت نفس ناآشکار. فصلنامه اندازه‌گیری تربیتی، 5(17)، 101-123.
Abdel-Khalek, A. M. (2016). Introduction to the psychology of self-esteem. Self-esteem: perspectives, influences, and improvement strategies, 1-23
. Bagarozzi, D. A. (1997). Marital intimacy needs questionnaire: Preliminary report. American Journal of Family Therapy, 25(3), 285-290
.
Bagarozzi, D. A. (2014). Enhancing intimacy in marriage: A clinician's guide: routledge. Bosson, J. K., Brown, R. P., Zeigler-Hill, V., & Swann, W. B. (2003). Self-enhancement tendencies among people with high explicit self-esteem: The moderating role of implicit self-esteem. Self and identity. 2(3), 169-187
. Cameranesi, M., & Piotrowski, C. C. (2018). Self-esteem in children exposed to intimate partner violence: a critical review of the role of sibling relationships and agenda for future research. Journal of Child & Adolescent Trauma, 11(3), 339-351
. Clark, M. S., & Reis, H. T. (1988). Interpersonal processes in close relationships. Annual review of psychology. 39(1), 609-672
. Creemers, D. H., Scholte, R. H., Engels, R. C., Prinstein, M. J., & Wiers, R. W. (2012). Implicit and explicit self-esteem as concurrent predictors of suicidal ideation, depressive symptoms, and loneliness. Journal of behavior therapy and experimental psychiatry, 43(1), 638-646
. Creemers, D., Scholte, R., Engels, R., Prinstein, M., & Wiers, R. W. (2013). Damaged self-esteem is associated with internalizing problems. Frontiers in psychology, 4, 152
. Epstein, S., & Morling, B. (1995). Is the self motivated to do more than enhance and/or verify itself?. Efficacy, agency, and self-esteem, 9-29
. Erol, R. Y., & Orth, U. (2013). Actor and partner effects of self-esteem on relationship satisfaction and the mediating role of secure attachment between the partners. Journal of research in Personality. 47(1), 26-35
. Eromo, T. L., & Levy, D. A. (2017). The Rise, Fall, and Resurgence of" Self-Esteem": A Critique, Reconceptualization, and Recommendations. North American Journal of Psychology, 19(2).
Franck, E., De Raedt, R., Dereu, M., & Van den Abbeele, D. (2007). Implicit and explicit self-esteem in currently depressed individuals with and without suicidal ideation. Journal of behavior therapy and experimental psychiatry, 38(1), 75-85
. Gómez-Lugo, M., Espada, J. P., Morales, A., Marchal-Bertrand, L., Soler, F., & Vallejo-Medina, P. (2016). Adaptation, validation, reliability and factorial equivalence of the Rosenberg Self-Esteem Scale in Colombian and Spanish population. The Spanish Journal of Psychology, 19, 1-12
. Greenwald, A. G., & Banaji, M. R. (1995). Implicit social cognition: attitudes, self-esteem, and stereotypes. Psychological review. 102(1), 4-27
. Greenwald, A. G., & Lai, C. K. (2020). Implicit social cognition. Annual Review of Psychology, 71, 419-445
. Hu, Y., Jin, Y., Hu, C., & He, H. (2013). Loneliness and their relationship to explicit and implicit self-esteem. Psychology, 4(5), 455-458
. Johnson, M. D., & Galambos, N. L. (2014). Paths to intimate relationship quality from parent–adolescent relations and mental health. Journal of Marriage and Family, 76(1), 145-160
. Johnson, M. M. (1986). The Initial Letter Effect: Ego-Attachment or Mere Exposure? (Alphabet, Letter Preferences). The Ohio State University.
Jordan, C. H., Spencer, S. J., Zanna, M. P., Hoshino-Browne, E., & Correll, J. (2003). Secure and defensive high self-esteem. Journal of personality and social psychology, 85(5), 969
. Kernis, M. H. (2003). Toward a conceptualization of optimal self-esteem. Psychological inquiry, 14(1), 1-26
. Kernis, M. H., Abend, T. A., Goldman, B. M., Shrira, I., Paradise, A. N., & Hampton, C. (2005). Self-serving responses arising from discrepancies between explicit and implicit self-esteem. Self and Identity, 4(4), 311-330
. Kim, H. S., & Moore, M. T. (2019). Symptoms of depression and the discrepancy between implicit and explicit self-esteem. Journal of behavior therapy and experimental psychiatry. 63, 1-5
. Kitayama, S., & Karasawa, M. (1997). Implicit self-esteem in Japan: Name letters and birthday numbers. Personality and social psychology bulletin. 23(7), 736-742
. Koole, S. L., Govorun, O., Cheng, C. M., & Gallucci, M. (2009). Pulling yourself together: Meditation promotes congruence between implicit and explicit self-esteem. Journal of Experimental Social Psychology. 45(6), 1220-1226
. Lakey, C. E., Hirsch, J. K., Nelson, L. A., & Nsamenang, S. A. (2014). Effects of contingent self-esteem on depressive symptoms and suicidal behavior. Death studies, 38(9), 563-570
. Leeuwis, F. H., Koot, H. M., Creemers, D. H., & van Lier, P. A. (2015). Implicit and explicit self-esteem discrepancies, victimization and the development of late childhood internalizing problems. Journal of Abnormal Child Psychology, 43(5), 909-919
. Monsour, M. (1992). Meanings of intimacy in cross-and same-sex friendships. Journal of Social and Personal Relationships. 9(2). 277-295
. Nuttin Jr, J. M. (1985). Narcissism beyond Gestalt and awareness: The name letter effect. European Journal of Social Psychology. 15(3), 353-361
. Nuttin, J.M. (1987). Affective consequences of mere ownership: The name letter effect in twelve European languages. European Journal of Social Psychology, 17, 381-402
. Paradise, A. W., & Kernis, M. H. (2002). Self-esteem and psychological well-being: Implications of fragile self-esteem. Journal of social and clinical psychology, 21(4), 345-361
. Park, Y. J., Park, J. Y., Chung, K. M., Song, Y. M., & Jhung, K. (2019). Discrepancies of Implicit and Explicit self-esteem as Predictors of Attributional Bias and Paranoia. Psychiatry Investigation, 16(3), 185
. Patrick, S., Sells, J. N., Giordano, F. G., & Tollerud, T. R. (2007). Intimacy, differentiation, and personality variables as predictors of marital satisfaction. The family journal. 15(4), 359-367
. Pepping, C. A., Davis, P. J., & O’Donovan, A. (2016). Mindfulness for cultivating self-esteem. In Mindfulness and buddhist-derived approaches in mental health and addiction (pp. 259-275). Springer, Cham.
Rosenberg, M. (1965). Rosenberg self-esteem scale. Journal of Religion and Health.
Rosenberg, M. (1965). Society and the Adolescent Self-Image: Princeton University Press.
Rosenberg, M. (1989). Society and the adolescent self-image (Rev. Ed.). Middeltown, CT: Wesleyan University Press.
Schröder‐Abé, M., Rudolph, A., Wiesner, A., & Schütz, A. (2007). Self‐esteem discrepancies and defensive reactions to social feedback. International Journal of Psychology, 42(3), 174-183
. Spencer, S. J., Jordan, C. H., Logel, C. E., & Zanna, M. P. (2005). Nagging doubts and a glimmer of hope: The role of implicit self-esteem in self-image maintenance. In A. Tesser, J. V. Wood, & D. A. Stapel (Eds.). On building, defending and regulating the self: A psychological perspective (pp. 153–170). New York: Psychology Press.
Sternberg, R. J. (1986). A triangular theory of love. Psychological review. 93(2), 119-135
. Stieger, S., Preyss, A. V., & Voracek, M. (2012). Romantic jealousy and implicit and explicit self-esteem. Personality and Individual Differences, 52(1), 51-55
. Tracy, J. L., Cheng, J. T., Robins, R. W., & Trzesniewski, K. H. (2009). Authentic and hubristic pride: The affective core of self-esteem and narcissism. Self and identity, 8(2-3), 196-213
. Van den Broucke, S., Vandereycken, W., & Vertommen, H. (1995). Marital intimacy: Conceptualization and assessment. Clinical Psychology Review. 15(3), 217-233
. Walker, A. J., & Thompson, L. (1983). Intimacy and intergenerational aid and contact among mothers and daughters. Journal of Marriage and the Family. 45(4), 841-849
. Yildiz, M. A., & Baytemir, K. (2016). A mediation role of self-esteem in the relationship between marital satisfaction and life satisfaction in married individuals. Journal of the Faculty of Education. 17(1), 67-80
. Zeigler-Hill, V., & Terry, C. (2007). Perfectionism and explicit self-esteem: The moderating role of implicit self-esteem. Self and Identity, 6(2-3), 137-153
. Zeigler-Hill, V., Britton, M., Holden, C. J., & Besser, A. (2015). How will I love you? Self-esteem instability moderates the association between self-esteem level and romantic love styles. Self and Identity, 14(1), 118-134
. Zeigler-Hill, V., Fulton, J. J., & McLemore, C. (2011). The role of unstable self-esteem in the appraisal of romantic relationships. Personality and individual differences, 51(1), 51-56
.
