طراحی و اعتباریابی ابزار سنجش شایستگی های حرفه ای دانشجومعلمان بر اساس رویکرد شایستگی محور
الموضوعات :
1 - استادیار، گروه آموزش علوم تربیتی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران
الکلمات المفتاحية: طراحی و اعتباریابی, ابزار سنجش, شایستگی های حرفه ای, دانشجومعلمان, رویکرد شایستگی محور ,
ملخص المقالة :
چکیده: این پژوهش به شیوه ترکیبی و با هدف طراحی و اعتباریابی ابزاری جهت سنجش شایستگی های حرفه ای دانشجو معلمان انجام گرفت. ابزار مورد نظر شامل سه بعد دانش، مهارت و نگرش بود که بعد دانش، دارای خرده آزمون های دانش محتوایی (6 گویه)، دانش تربیتی (19 گویه) و دانش فناورانه (9 گویه) بود و بعد مهارت نیز دارای خرده آزمون دانش محتوایی تربیتی در عمل (19 گویه) و دانش محتوایی تربیتی فناورانه در عمل (19گویه) بود. همچنین در بعد نگرش، نگرش دانشجو معلمان و معلمان نسبت به تدریس، یادگیری و یادگیرنده با 56 گویه ارزیابی می شود. در این ابزار، به منظور ارزیابی دانش از آزمون؛ به منظور ارزیابی مهارت از چک لیست و به منظور ارزیابی نگرش از پرسشنامه نگرش سنج استفاده می شود. در بخش دانش، دانش محتوایی، دانش تربیتی و دانش فناورانه از طریق آزمون ارزیابی می شود. در بخش مهارت، بعد از مشاهده تدریس عملی دانشجومعلم، چک لیست توسط ارزیاب، تکمیل می شود؛ در بخش نگرش، جهت سنجش نگرش، پرسشنامه نگرش سنج توسط دانشجو معلم تکمیل می شود. جهت سنجش روایی ابزار شایستگی های حرفه ای از نظر متخصصان و ضریب روایی CVR استفاده شد. ضریب روایی (0.82) محاسبه شد و نشان داد ابزار مورد نظر از ضریب روایی بالایی برخوردار است. جهت سنجش پایایی ابزار نیز از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. ضریب پایایی 0.90 به دست آمد که نشان دهنده پایایی بالای ابزار سنجش شایستگی های حرفه ای دانشجومعلمان بود.
اساسنامه دانشگاه فرهنگیان (1390). معاونت آموزشی و پژوهشی دانشگاه فرهنگیان. قابل دسترس در https://sccr.ir
بازرگان، زهرا. (1376). آموزش مدرسه محور روشي مؤثر براي آماده سازي معلمان. فصلنامه تعليم و تربيت، 51، 22-7.
برنامه راهبردی دانشگاه فرهنگیان در افق چشم انداز 1404. (1395). تهران: دانشگاه فرهنگیان.
جليلي، مهسا؛ و نيک فرجام، حسین. ( 1391). بررسي وضع موجود توانايي و صلاحيتهاي معلمان از
ديدگاه دانشآموزان و مقايسه با وضع مطلوب از ديدگاه صاحبنظران در درس فيزيک سال چهارم
دبيرستانهاي شهرستان قدس، سيزدهمين كنفرانس آموزش فيزيک ايران و سومين كنفرانس فيزيک و آزمايشگاه، دانشگاه زنجان، 3-1 شهريور.
حاجیزاده، ابراهیم؛ و اصغری، محمد. (1390). روشهای و تحلیل های آماری با نگاه به روش تحقیق در علوم زیستی و بهداشتی. تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی.
خروشی، پوران؛ نصر اصفهانی، احمدرضا؛ و میرشاه جعفری، ابراهیم. (1397). مدل مفهومی ارزشیابی از شایستگیهای مورد انتظار از دانشجومعلمان در برنامه درسی تربیت معلم شایسته محور. نشریه مطالعات برنامه درسی، 13(50)، 5-44.
دانشپژوه، زهرا. (1382). سنجش مهارتهای حرفه‌ای معلمان دوره راهنمایی (علوم و ریاضی). فصلنامه نوآوریهای آموزشی، 2(6)، 94-69.
دانشپژوه، زهرا؛ و فرزاد، ولی اله. (1385). ارزشیابی مهارتهای حرفه‌ای معلمان دوره ابتدایی. فصلنامه نوآوریهای آموزشی، 5(18)، 170-135.
سبحانی نژاد، مهدی؛ و تژدان، امیررضا. (1394). ارزیابی صلاحیت مربیان و استادکاران در آموزش همراه با تولید در خارج از مرکز کاردانش. نشریه پژوهش‌های تربیتی، ۲(۳۰) :۶۵-۲۴.
سلیمی، جمال؛ و محمدیان شریف، کویستان. (1389). رابطه ویژگی‌های روان‌شناختی (شخصیت وظیفه‌شناسی) و مؤلفه‌های صلاحیت‌های حرفه‌ای با اثربخشی معلمان: رویکرد معادلات ساختاری. روان شناسی مدرسه و آموزشگاه، 7(2)، 94-72.
سند تحول بنیادین آموزش و پرورش (1390). تهران: دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی .
عابدي، لطفعلی. ( 1382). تاملي بر سطوح سه گانه (آرماني، رسمي، تجربه شده) برنامه درسي دوره کاردانی تربيت معلم. فصلنامه تعليم و تربيت، شماره72-73، 88-45.
عسکری متین سجاد، کیانی غلامرضا. (1397). الگوی معیار صلاحیت حرفه‌ای معلمی در تراز جمهوری اسلامی ایران. فصلنامه علمی پژوهشی تعلیم و تربیت، ۳۴ (۲)،۳۰-۹
کریمی، فریبا. (1387). مطالعه صلاحیت‌های حرفه‌ای معلمان دوره ابتدایی. فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار، 2(4)، 166-151.
مطهری‌نژاد، حسین؛ و جهانگرد، حمیده. (1397). ساخت و اعتباریابی ابزار سنجش شایستگی حرفه‌ای معلمان. پژوهش‌های آموزش و یادگیری، 15(1)، 53-43. doi: 10.22070/tlr.2020.2519
ملایی نژاد، اعظم. (1391). صلاحیت‌های حرفه‌ای مطلوب دانشجو معلمان دورة آموزش ابتدایی. نوآوری های آموزشی، 11(4)، 33-62.
ملايي نژاد، اعظم؛ ذكاوتي. علی. (1386). بررسي تطبيقي نظام برنامه درسي تربيت معلم در كشورهاي انگلستان، ژاپن، فرانسه، مالزي و ايران. نوآوري هاي آموزشي، 26، 62-35.
Ackerman, T., Heafner, T., & Bartz, D. (2006). Teacher Effect Model for Impacting Student Achievement. Paper presented at the 2006 annual meeting of the American Educational Research Association, San Francisco, California
Bolam, R., McMahon. A., Stoll. L., Thomas. S., Wallace. M., Greenwood. A., … & Smith. M. )2005(. Creating and Sustaining Effective Professional Learning Communities. Nottingham: Dfes Publications.
Buczynski, S., & Hansen, C. B. (2010). Impact of professional development on teacher practice: Uncovering connections. Teaching and Teacher Education, 26 (3), 599-607.
Darling-Hammond, L., Wei, R. C., Andree, A., Richardson, N., and Orphanos, S. (2009). Professional learning in the learning profession: A status report on teacher development in the United States and abroad. Dallas, TX: National Staff Development Council.
De-Juanas Oliva, Á., Martín del Pozo, R., & Pesquero Franco, E. (2016). Teaching competences necessary for developing key competences of primary education students in Spain: teacher assessments. Teacher Development, 20(1), 123-145.
Diaz-Maggioli, G. H. (2003). Professional development for language teachers. Eric Digest. Retrieved from http:// www.cal.org/resources/digest/0303diaz.html.
Elbaz, F. (1981). The teacher’s “practical knowledge”: Report of a case study. Curriculum
Inquiry, 11(1), 43-71.
Elmore, R. (2002). Bridging the Gap between Standards and Achievement: The Imperative for Professional Development in Education. Washington, DC: Albert Shanker Institute.
Eraut, M. (2003). Developing professional knowledge and competence. London: Falmer Press.
Fullan, M., & Steigelbauer, S. (1991). The new meaning of educational change (2nd ed.). New York: Teachers College Press.
Grudnoff, L. (2011). Rethinking the practicum: Limitations and possibilities. Asia Pacific Journal of Education, 39(3), 223-234.
Guskey, T. (2002). Professional development and teacher change. Teachers and Teaching: Theory and Practice, 8(3), 381–391.
Hernández Abenza, L., and C. Hernández Torres. 2011. “Hacia un modelo dinámico y eficiente de formación del profesorado” [Towards a Dynamic and Efficient Teacher Training Model]. Revista Interuniversitaria de Formación del Profesorado 14 (1): 53–66
Ji, Z., & Cao, Y. (2016). A Prospective Study on the Application of MOOC in Teacher Professional Development in China. Universal Journal of Educational Research, 4(9), 2061-2067.
Kennedy, A. (2016). Professional learning in and communities. Seeking Alternatives Discourses. Professional Development in Education, 42(5), 667–670. doi:10.1080/19415257.2016.1220541.
Koehler, M. J., & Mishra, P. (2005). What happens when teachers design educational technology? The development of technological pedagogical content knowledge. Journal of Educational Computing Research, 32(2), 131-152.
Koehler, M., & Mishra, P. (2009). What is technological pedagogical content knowledge? Contemporary Issues in Technology and Teacher Education, 9(1), 60-70.
Koster, B., Brekelmans, M., Korthagen, F. A. J., & Wubbels, T. (2005). Quality requirements for teacher educators. Teaching and Teacher Education, 21(2), 157- 176.
Krátká, J. (2015). Tacit Knowledge in Stories of Expert Teachers. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 171, 837-846.
Lawshe, C. H. (1975). A quantitative approach to content validity. Personnel psychology, 28(4), 563-575.
Le Boterf, G. 2001. La ingeniería de las competencias [Competence Engineering]. Barcelona: Ediciones Gestión.
Lobanova, T., Shunin, Yu. (2008). Competence- Based Education – A Common European Strategy. Computer Modelling and New Technologies, 12 (2), 45-6.
Minyurova, S. A., & Leonova, O. I. (2016). Professional Exam: Assessing Teachers’ Qualifications According to Requirements of Professional Standard. Psychological Science and Education, 21(2), 66-75.
Mishra, P., & Koehler, M. (2006). Technological Pedagogical Content Knowledge: A frame work for teacher knowledge. Teachers College Record, 108(6), 1017–1054.
Pérez García, M. P. 2008. “Competencias adquiridas por los futuros docentes desde la formación inicial” [Competencies Acquired by Future Teachers from the Beginning of their Training]. Revista de Educación, 347: 343–367.
Shawer, S. (2010). Classroom Level Teacher Professional Development and Satisfaction: Teachers Learn in the Context of Classroom Level Curriculum Development. Professional Development in Education ,36 (4), 597–620.
Shulman, L. S. (1986). Those who understand: Knowledge growth in teaching. Educational researcher, 15(2), 4-14.
Sparks, D., & Loucks-Horsley, S. (1990). Models of staff development. In W. R. Houston, M. Habermand, & J. Sikula (Eds.), Handbook of research and teacher education: A project of the association of teacher educators (pp. 234-250). New York, NY: MacMillan Publishing Company.
