مقایسه سلامت معنوی و درماندگی روان‌شناختی در دختران نوجوان خانواده‌های طلاق و عادی شهر شیراز
الموضوعات :
زهرا قائدیان
1
,
سوده دشتیانه
2
,
نصیر داستان
3
1 - دانشجوی کارشناس مشاوره، گروه مشاوره، موسسه آموزش عالی فاطمیه (س) شیراز، شیراز، ایران
2 - دانشجوی دکترای تخصصی روانشناسی، گروه روانشناسی، واحد مرودشت، دانشگاه آزاد اسلامی، مرودشت، ایران. (نویسنده مسئول)
3 - دکترای تخصصی مشاوره، دانشگاه شهید چمران اهواز.
الکلمات المفتاحية: سلامت معنوی, درماندگی روان‌شناختی, نوجوان, طلاق.,
ملخص المقالة :
هدف از پژوهش حاضر مقایسه سلامت معنوی و درماندگی روان‌شناختی در دختران نوجوان خانواده‌هاي طلاق و عادي مي‌باشد. روش پژوهش توصیفی از نوع علي مقايسه‌اي بوده است. جامعه آماري این پژوهش شامل تمامي دختران نوجوان مقطع متوسطه اول شهر شيراز مي‌باشد. نمونه آماري شامل 80 نفر، 40 دختر نوجوان كه والدين آن‌ها طلاق گرفته و 40 دختر نوجوان كه والدين آن‌ها طلاق نگرفته‌اند مي‌باشد و برای تعیین حجم نمونه از روش نمونه‌گيري خوشه‌ای استفاده شد. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه‌های سلامت معنوی پالوتزین و اليسون و پرسشنامه افسردگی، استرس، اضطراب (21-DASS) بهره گرفته شده است. داده‌های گردآوری‌شده در دو سطح مورد تجزیه و تحلیل (آمار توصیفی و آمار استنباطی) قرار گرفت. در سطح آمار توصیفی از میانگین و انحراف معیار و در سطح آمار استنباطی از تحلیل واریانس تک متغیره استفاده شد. نتایج حاصله نشان داد که بین سلامت معنوی و درماندگی روان‌شناختی در دختران نوجوان خانواده‌های طلاق و عادی تفاوت معناداری وجود دارد؛ سلامت معنوی در میان نوجوانانی که والدین آن‌ها طلاق نگرفته اند بالاتر است. همچنین درماندگی روان‌شناختی در میان نوجوانانی که والدین آن‌ها طلاق گرفته اند بیش‌تر می‌باشد.
1- اميني، م. (1399). مقايسه دل‌بستگی و راهبردهاي مقابله با استرس در فرزندان طلاق ناشي از اعتياد و فرزندان با والدين معتاد. روان¬شناسي و علوم رفتاري ايران، 23(4)، 120-133.
2- انصافداران، ف.، محمدي‌زاده سروستاني، م.، و خرم‌دل، ك. (1401). مقايسه باورهاي غیرمنطقی، خودپنداره و بهزيستي معنوي در زنان باسابقه طلاق و عادي. پژوهش‌هاي میان‌رشته‌ای زنان، 4(3)، 47-59.
3- ایران‌دوست، ر.، سهرابی، ف.، ملیح الذاکرینی، س.، و آهی، ق. (1397). مدل علی بین ناگویی هیجانی با عملکرد جنسی زنان با میانجی‌گری درماندگی روان‌شناختی و صمیمیت زناشویی. خانواده پژوهی، 14(4)، 515-531.
4- ايران‌دوست، ر.، مليح الذاكريني، س.، سهرابي، ف.، و آهي، ق. (1397). الگوي علي روابط بين عملكرد جنسي برپايه باورهاي بدكاركردي جنسي با ميانجي درماندگي روان‌شناختی و ابعاد صميميت زناشويي، مجله فرهنگي-آموزشي زنان و خانواده. 13(45)، 135-52.
5- آتش‌زاده شوريده، ف.، كرم‌خاني، م.، شكري خوبستاني، م.، فاني، م. و عبدالجباري، م. (1395). جستجوي مفهوم بهزيستي معنوي و شاخص‌هاي افراد سالم در اديان و مذاهب مختلف. مجله تحقيقات دين و سلامت، 2(4)، 63-71.
6- تهرانی مقدم، م.، و پورعباسی، ع. (1397). ارزیابی چالش‌های بلوغ نوجوانان دختر و مقایسه آن‌ها با نگرانی‌های مادرانشان در مورد بلوغ. مجله پزشکی و تزکیه، 27(1)، 61-52.
7- خادم، ح.، مظفری، م.، یوسفی، ا.، و قنبری هاشم‌آبادی، ب. (1394). ارتباط سلامت معنوی با سلامت روان دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد. نشریه تاریخ پزشکی، 7(25)، 33-50.
8- درامامی، ا. (1400). افزایش سازگاری اجتماعی در نوجوانان طلاق. دومین کنگره ملی مشاوره توانبخشی ایران. 1(1)، 7-15.
9- رحیمی، ز.، امامی مقدم، ز.، رزاقی، ن. و بهنام وشانی،. (1401). تأثیر آموزش سلامت معنوی با مشارکت خانواده بر کیفیت زندگی مرتبط با سلامت در نوجوانان دختر. مجله دانشگاه علوم پزشکی تربت‌حیدریه، 10(1)، 64-74.
10- رضایی، ا. (1400). اثربخشی معنویت درمانی اسلامی بر شادکامی دختران نوجوان خانواده‌های ازهم‌گسیخته. مطالعات راهبردی بسیج، 25(95)، 123-151.
11- سیدفاطمی، ن.، رضایی، م.، گیوری، ا.، و حسینی، ف. (1385). اثر دعا بر سلامت معنوی بیماران مبتلا به سرطان، فصلنامه پایش، 5(4)، 304-295.
12- شعباني، ج. و تات، م. (1396). مقايسه نيمرخ رواني ميان دانش‌آموزان دختر خانواده‌های طلاق و عادی دبیرستان‌های شهرستان گرگان. خانواده و پژوهش، 36(2)، 91-106.
13- صیادي، گ.، گل محمدیان، م. و رشیدي، ع. (1396). اثربخشی طرحواره درمانی بر احساس حقارت دختران نوجوان خانواده‌هاي طلاق. پژوهش‌هاي روانشناسی بالینی و مشاوره (مطالعات تربیتی و روانشناسی)، 7(1)، 89-100.
14- طبيبي، م.، احمري طهران، ه.، سلطاني عربشاهي، ك.، حيدري، س.، عبدي، ز.، و صفايي‌پور، ر. (1392). ارتباط سلامت معنوي و پيشرفت تحصيلي دانشجويان پزشكي دانشگاه علوم پزشكي قم. مجله دانشگاه علوم پزکشی قم، 7(1)، 72-8.
15- عباسی‌آبرزگه، م.، سهرابی، م.، و بوربور، و. (1398). مقایسه استرس ادراک شده، افسردگی و اضطراب در نوجوانان دختر خانواده‌های طلاق و دارای تجربه مرگ والدین. آفاق علوم انسانی، 27(3)، 81-99.
16- عباسي آبرزگه، م.، مشايخ، ف.، و شاهوردي، م. (1398). مقايسه مشكلات رفتاري (اختلال سلوك، مشكلات توجه، پرخاشگري اجتماعي، اضطراب و گوشه‌گیری) در كودكان طلاق و عادي. دستاوردهاي نوين در مطالعات علوم اجتماعي، 20(2)، 123-131.
17- عزیزی، ف. (1397). دانش‌نامه سلامت معنوی اسلامی. دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شهید بهشتی. تهران.
18- عقیلی، س.، اصغری، آ.، کریمیان، ن. و نمازی، م. (1400). اثربخشی طرحواره درمانی بر افزایش خودکارآمدی و امید به زندگی زنان مطلقه و تأثیر آن بر کاهش الگوهای ناسازگار اولیه فرزندان دختر آنان. پژوهش‌های میان‌رشته‌ای زنان، 3(2)، 19-7.
19- عقیلی، م. و نودهی، م. (1402). مقایسه انواع کمال‌گرایی با ویژگی‌های شخصیتی در دانش آموزان خانواده‌های طلاق و سایر دانش آموزان. مطالعات زن و خانواده. 11(1)، 133-98.
20- قمري گيوي، ح.، و خشنودنياي چماچايي، ب. (1395). مقايسه مهارت‌هاي اجتماعي، سلامت رواني و عملكرد تحصيلي در فرزندان با والدين مطلقه، متقاضي طلاق و عادي. فصلنامه خانواده پژوهشي، 45(12)، 69-92.
21- قنبری افرا، ل.، و ظاهری، آ. (1396). ارتباط اضطراب، استرس و افسردگی با سلامت معنوی در بیماران سندرم حاد عروق کرونری. آموزش و سلامت جامعه، 4(2)، 28-34.
22- مولایی، ف.، برهانی، ف.، عباس‌زاده، ع. و خبازخوب، م. (1397). بررسی همبستگی سلامت معنوی و بار مراقبتی در مراقبان خانوادگی بیماران مبتلا به سرطان. مجله حیات، 24(4)، 296-309.
23- نظام‌زاده، ب.، طیبی، ص.، مالکی رستم‌آبادی، م.، اکبری، ح.، و نامجو، ف. (1400). پیش‌بینی گرایش به رفتارهای پرخطر بر اساس درماندگی روان‌شناختی و تحمل پریشانی در نوجوانان بزهکار. فصلنامه مطالعات و تازه‌های روان‌شناختی نوجوانان و جوانان، 2(1)، 23-13.
24- نیک آذین، ا.، نایینیان، م. و شعیری، م. (1391). روایی و پایایی پرسشنامه کیفیت زندگی مرتبط با سلامت کیداسکرین 27 گویه‌ای در نمونه‌ای از دانش‌آموزان ایرانی. روان‌پزشکی و روانشناسی بالینی ایران، 18(4)، 4-56.
25- ورعی، ح. (1392). بررسی مقایسه‌ای رابطه بهزیستی معنوی با شادکامی و سلامت عمومی در دانشجویان دانشگاه شهید باهنر و حوزه‌های علمیه شهر کرمان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی، دانشگاه شهید باهنر کرمان.
26- يوسفي، ن.، و كريمي پور، ب. (1397). اثربخشي آموزش برنامه كاهش استرس مبتني بر ذهن‌آگاهي بر خودكارآمدي و تحمل ناكامي والدين كودكان معلول جسمي- حركتي. روان‌شناسي افراد استثنايي، 8(30)، 113-32.
27- Arkes, J. (2015). The temporal effects of divorces and separations on children’s academic achievement and problem behavior. Journal of divorce & remarriage, 56(1), 25-42.
28- Brewer, M. M. (2010). The effects of child gender and child age at the time of parental divorce on the development of adult depression (Doctoral dissertation, Walden University).
29- Bullock, M., Nadeau, L., & Renaud, J. (2012). Spirituality and religion in youth suicide attempters’ trajectories of mental health service utilization: the year before a suicide attempt. Journal of the Canadian Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 21(3), 186.
30- Emery, R. E. (2011). Renegotiating family relationships: Divorce, child custody, and mediation. Guilford Press.
31- Haimi, M., & Lerner, A. (2016). The impact of parental separation and divorce on the health status of children, and the ways to improve it. Journal of Clinical & Medical Genomics, 4(1), 1-7.
32- Haraldstad, K., Christophersen, K. A., & Helseth, S. (2017). Health-related quality of life and pain in children and adolescents: a school survey. BMC pediatrics, 17(1), 1-8.
33- Juškienė, V. (2016). Spiritual health as an integral component of human wellbeing. Applied research in health and social sciences: interface and interaction, 13, 3-13.
34- LaBrenz, C. A., Childress, S., Robinson, E. D., Sieger, M. L., & Ontiberos, J. (2022). Reasonable efforts to preserve families? An examination of service utilization and child removal. Child abuse & neglect, 128, 105631.
35- Liang, B., & West, J. (2011). Relational health, alexithymia, and psychological distress in college women: Testing a mediator model. American Journal of Orthopsychiatry, 81(2), 246.
36- Lovibond, S. H. (1995). Manual for the depression anxiety stress scales. Sydney psychology foundation.
37- Paloutzian, R. F., & Ellison, C. W. (1982). Loneliness, spiritual well-being and the quality of life. Loneliness: A sourcebook of current theory, research and therapy, 1(1), 224-37.
38- Slack, K. S., Berger, L. M., Reilly, A., Reynders, R., & Cai, J. Y. (2022). Preventing child protective services system involvement by asking families what they need: findings from a multi-site RCT of the community response program (CRP). Children and youth services review, 141, 106569.
39- Statistical Center Of Iran. 1395. Available from: https://www.amar.org.ir/english. Accessed January 3, 2023.
40- World Health Organization. Adolescent department [2014/7/7]. Available from: http://www.who.int/maternal_child_adolescent/topics/adolescence/dev/en/. Accessed January 3, 2023.
