تدوین و اعتباریابی بسته زوج درمانی مبتنی بر بهبود گسستگی رابطه زناشویی
الموضوعات :فائزه صلایانی 1 , محمدجواد اصغری ابراهیم آباد 2 , محمدعلی بشارت 3 , بهروز مهرام 4 , سکینه سلطانی کوهبنانی 5
1 - دانشجوی دکتری مشاوره، گروه روانشناسی مشاوره و تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.
2 - گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.
3 - گروه روانشناسی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
4 - گروه مطالعات برنامه درسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
5 - گروه روانشناسی مشاوره و تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.
الکلمات المفتاحية: بسته زوج درمانی, زوجین, گسستگی رابطه, نارضایتی,
ملخص المقالة :
گسستگی رابطه زناشویی یکی از از رایج ترین مشکلاتی است که توسط زوجین مطرح می شود و به فرآیند جدایی عاطفی اشاره دارد که معمولاً به عنوان جدا شدن از شریک زندگی یا احساس بی تفاوتی نسبت به او شناخته می شود. هدف از انجام پژوهش حاضر، تدوین و اعتباریابی بسته زوج درمانی مبتنی بر بهبود گسستگی رابطه زناشویی بود. روش پژوهش، در بخش اول مرور نظامند مقالات مختلف مرتبط با درمان های موجود در حوزه زوج درمانی در پایگاه های اطلاعاتی داخلی و خارجی در بازه زمانی 2003 تا 2022 بود. داده های بدست آمده از این منابع با روش کیفی تحلیل مضمون مورد تحلیل قرار گرفت، عناصر مشترک شناسایی و کدگذاری شدند و براساس آن، بسته زوج درمانی تدوین گردید. پس از تدوین بسته زوج درمانی با بهره گیری از نظر پنج صاحب نظر در حوزه زوج درمانی و مشاوره برای تعیین روایی محتوایی بسته فوق اقدام شد. نمونه گیری به صورت هدفمند بود. ابزار پژوهش اسناد و مدارک مکتوب موجود در پایگاه های اطلاعاتی داخلی و خارجی بود. نتایج نشان داد که ارزیابی و مصاحبه اولیه، افزایش درگیری هیجانی، بازسازی و بهبود تعاملات زوج، بازسازی شناختی و تغییر طرحواره ها، تغییر رفتار/ افزایش تبادلات مثبت زوجین، آموزش مهارت ها و افزایش پذیرش و تحمل، عناصر اصلی بسته زوج درمانی مبتنی بر گسستگی رابطه را تشکیل می دهند. محتوای جلسات بسته زوج درمانی در چهارده جلسه هفتگی تنظیم شده است. براساس یافته های پژوهش، بسته زوج درمانی مبتنی بر گسستگی رابطه می تواند در بهبود الگوهای ارتباطی زوجین، حل تعارض ها و تغییر رفتارهای منفی زوجین کمککننده باشد.
محمدیاری، انسیه؛ رضایی شریف، علی؛ کیانی، احمدرضا؛ و صدری دمیرچی، اسماعیل. (1401). واکاوی باورهای ارتباطی ناکارامد زنان دارای تعارض زناشویی براساس تجربه زیسته. علوم روان¬شناختی، 21(119)، 2198-2183.
محمدی فرشی، اشرف؛ شاه¬نظری، مهدی؛ بهرامی هیدجی، مریم؛ پیوندی، پریسا؛ و محمدی شیرمحله، فاطمه. (1401). اثربخشی درمان شناختی مبتنی بر پذیرش و تعهد با تمرکز بر شفقت به خود بر طرحوارههای هیجانی و همدلی زوجین. علوم روان-شناختی،21(120)، 2467-2449.
Barry, R. A., Lawrence, E., & Langer, A. (2008). Conceptualization and assessment of disengagement in romantic relationships. Personal Relationships, 15, 297–315. https://doi.org/10.1111/j.1475-6811.2008.00200.x
Barry, R. A., & Lawrence, E. (2013). “Don’t stand so close to me”: An attachment perspective of disengagement and avoidance in marriage. Journal of Family Psychology, 27(3), 484. https://doi.org/10.1037/a0032867
Barton, A. W., & Bryant, C. M. (2016). Financial strain, trajectories of marital processes, and African American newlyweds’ marital instability. Journal of Family Psychology, 30(6), 657. https://doi.org/10.1037/fam0000190
Boisvert, M.-M., Wright, J., Tremblay, N., & McDuff, P. (2011). Couples’ reports of relationship problems in a naturalistic therapy setting. The Family Journal: Counseling and Therapy for Couple and Families, 19, 362–368. https://doi.org/10.1177/1066480711420044
Callaci, M., Péloquin, K., Barry, R. A., & Tremblay, N. (2020). A dyadic analysis of attachment insecurities and romantic disengagement among couples seeking relationship therapy. Journal of marital and family therapy, 46(3), 399-412. https://doi.org/10.1111/jmft.12422
Callaci, M., Vaillancourt-Morel, M. P., Labonté, T., Brassard, A., Tremblay, N., & Péloquin, K. (2021). Attachment insecurities predicting romantic disengagement over the course of couple therapy in a naturalistic setting. Couple and Family Psychology: Research and Practice, 10(1), 54-69. https://doi.org/10.1037/cfp0000158
Chorpita, B. F., Daleiden, E. L., & Weisz, J. R. (2005). Identifying and selecting the common elements of evidence based interventions: A distillation and matching model. Mental health services research, 7(1), 5-20. https://doi.org/10.1007/s11020-005-1962-6
Chorpita, B. F., Becker, K. D., & Daleiden, E. L. (2007). Understanding the common elements of evidence-based practice: Misconceptions and clinical examples. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 46(5), 647-652. https://doi.org/10.1097/chi.0b013e318033ff71
Doss, B. D., Simpson, L. E., & Christensen, A. (2004). Why do couples seek marital therapy? Professional Psychology, Research and Practice, 35, 608–614. https://doi.org/10.1037/0735-7028.35.6.608
Epstein, N. and Baucom, D. H. (2002) Enhanced Cognitive-Behavioral Therapy for Couples: a Contextual Approach. Washington, DC: American Psychological Association. https://doi.org/10.1037/10481-000
Faircloth, W. B., Schermerhorn, A. C., Mitchell, P. M., Cummings, J. S., & Cummings, E. M. (2011). Testing the long-term efficacy of a prevention program for improving marital conflict in community families. Journal of Applied Developmental Psychology, 32(4), 189-197. https://doi.org/10.1016/j.appdev.2011.05.004
Fincham, F. D., & Linfield, K. J. (1997). A new look at marital quality: Can spouses feel positive and negative about their marriage?. Journal of Family Psychology, 11(4), 489-502. https://doi.org/10.1037/0893-3200.11.4.489-502
Gingrich, F. (2003). Complementary delusions in premarital counseling. American Journal of Pastoral Counseling, 6(4), 51-71. https://doi.org/10.1300/j062v06n04_05
Gifford, W., Davies, B., Edwards, N., Griffin, P., & Lybanon, V. (2007). Managerial leadership for nurses' use of research evidence: an integrative review of the literature. Worldviews on Evidence‐Based Nursing, 4(3), 126-145. https://doi.org/10.1111/j.1741-6787.2007.00095.x
Guilbert, D. E., Vacc, N. A., & Pasley, K. (2000). The relationship of gender role beliefs, negativity, distancing, and marital instability. The Family Journal, 8(2), 124-132. https://doi.org/10.1177/1066480700082003
Gottman, J. M. (1999). The marriage clinic: A scientifically-based marital therapy. NY: Norton.
Halford, W. K., & Snyder, D. K. (2012). Universal processes and common factors in couple therapy and relationship education. Behavior Therapy, 43, 1–12. https://doi.org/10.1016/j.beth.2011 .01.007
Hess, J. A. (2002). Distance regulation in personal relationships: The development of a conceptual model and a test of representational validity. Journal of Social and Personal Relationships, 19(5), 663-683. https://doi.org/10.1177/0265407502195007
Hess, J. A. (2003). Measuring distance in personal relationships: The relational distance index. Personal Relationships, 10(2), 197-216. https://doi.org/10.1111/1475-6811.00046
Johnson, S. M. (2008). Emotionally focused couple therapy. In A. S. Gurman (Ed.), Clinical handbook of couple therapy (4th ed., pp. 107–137). New York: Guilford Press.
Jacobson, N. S., & Christensen, A. (1996). Acceptance and change in couple therapy: A therapist's guide to transforming relationships. New York: Norton. https://cir.nii.ac.jp/crid/1130282269536044160
Kayser, K. (1993). When love dies: The process of marital disaffection. NY: Guilford.
Leonhardt, N. D., Willoughby, B. J., Dyer, W. J., & Carroll, J. S. (2020). Longitudinal influence of shared marital power on marital quality and attachment security. Journal of Family Psychology, 34(1), 1-11. https://doi.org/10.1037/fam0000566
McNulty, J. K., Maxwell, J. A., Meltzer, A. L., & Baumeister, R. F. (2019). Sex-differentiated changes in sexual desire predict marital dissatisfaction. Archives of Sexual Behavior, 48, 2473-2489. https://doi.org/10.1007/s10508-019-01471-6
Snyder, D. K., Heyman, R. E., & Haynes, S. N. (2005). Evidence-based approaches to assessing couple distress. Psychological assessment, 17(3), 288-307. https://doi.org/10.1037/1040-3590.17.3.288
Shadish, W. R., & Baldwin, S. A. (2005). Effects of behavioral marital therapy: A meta-analysis of randomized controlled trials. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 73, 6–14. https://doi.org/10.1037/0022-006x.73.1.6
Shadish, W. R., & Baldwin, S. A. (2003). Meta‐analysis of MFT interventions. Journal of Marital and Family therapy, 29(4), 547-570. https://doi.org/10.1111/j.1752-0606.2003.tb01694.x
Saeed Abbasi, I. (2018). The link between romantic disengagement and Facebook addiction: Where does relationship commitment fit in?. The american journal of family therapy, 46(4), 375-389. https://doi.org/10.1080/01926187.2018.1540283
Smedslund, G., Dalsbø, T. K., Steiro, A. K., Winsvold, A., & Clench‐Aas, J. (2011). Cognitive behavioural therapy for men who physically abuse their female partner. Campbell Systematic Reviews, 7(1), 1-25. https://doi.org/10.1002/14651858.cd006048.pub2
Whisman, M. A., & Robustelli, B. L. (2016). Intimate relationship functioning and psychopathology. The Oxford handbook of relationship science and couple interventions, 69-82. https://doi.org/10.1093/oxfordhb/9780199783267.013.13
Whisman, M. A. (2019). Psychopathology and couple and family functioning. In APA handbook of contemporary family psychology: Applications and broad impact of family psychology, Vol. 2 (pp. 3-20). American Psychological Association. https://doi.org/10.1037/0000100-001
