توانمندسازی یادگیری ریاضی دانش آموزان با رویکرد تحلیل شبکه ای مبتنی بر دیمتل
الموضوعات :
محمد علی پور فتحکوهی
1
(دانشجوی دکتری دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران)
محمدحسن بهزادی
2
(دانشیار گروه آمار، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران )
حمید رسولی
3
(دانشیار گروه ریاضی محض، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
احمد شاهورانی سمنانی
4
(دانشیار گروه ریاضی کاربردی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
الکلمات المفتاحية: روابط عوامل موثر بر یادگیری , وزن عوامل یادگیری , یادگیری , DANP,
ملخص المقالة :
شورای ملی معلمان آمریکا همواره بر اهمیت یادگیری ریاضی در فرایند مدرسه تأکید ویژه‌ای داشته است. در این مقاله با هدف شناسایی عوامل موثر بر یادگیری ریاضی، 17 زیر معیار برای توانمندسازی یادگیری ریاضی دانش آموزان به کمک بررسی پیشینه تحقیقات، تحلیل محتوای متنی و مرور نظام مند 61 مقاله و کتب تخصصی و مصاحبه‌های تخصصی با 13 نفر از خبرگان آموزش ریاضی احصا شده است که در 6 گروه اصلی دسته بندی شد. سپس به کمک تکنیک DANP و انجام مقایسات زوجی، این متغیرها وزن دهی و روابط میان آنها کشف شد. جهت جمع آوری داده ها از پرسش نام های محقق ساخته زوجی استفاده‌شده است که روایی و پایایی آن نیز به کمک نرخ ناسازگاری و شاخص کاپا تأیید گردید. نتایج تحلیل نشان می‌دهد مهم ترین توانمندسازها اصلی به لحاظ اثر به ترتیب عبارتند از: عوامل هیجانی، روانشناختی، فیزیولوژیکی، جامعه شناختی، محتوایی و عوامل محیطی. همچنین مهمترین زیر معیار های به ترتیب وزن عبارتند از: محتوی و مفاهیم کتاب درسی، انگیزش، خودپنداره و خود تنظیمی، همکاری و ارتباط مناسب با معلم. به لحاظ تعامل مهم ترین عوامل اصلی به ترتیب عبارتند از: توانمندسازهای محیطی، توانمندسازهای فیزیولوژیکی، توانمندسازهای جامعه شناختی، توانمندسازهای هیجان، توانمندسازهای روانشناختی و توانمندسازهای محتوایی. با شناسایی و دسته بندی این متغیرها مدرسان و معلمان حوزه ریاضی می توانند به شکل موثرتری در آموزش و تدریس خود از این مولفه ها استفاده کرده تا دانش آموزان عملکرد بهتری در یادگیری ریاضی داشته باشند
8. آقاجانی، سیف اله؛ خرمایی، فرهاد؛ رجبی، سعید و رستم اوغلی خیاوی، زهرا (1391)، ارتباط حرمت خود و خودکارآمدی با اضطراب ریاضی دانش‌آموزان. مجله روانشناسی مدرسه، 3 (1)، 6-20.
9. خاکباز، عظیمه سادات و موسی پور، نعمت الله. (1387) بهره‌گیری از ریاضیات غیر رسمی برای طراحی فرصت‌های یادگیری در برنامه‌ی درسی ریاضی. فصلنامه مطالعات برنامه درسي، 11(3)، 44-60.
10. خندان، فرح؛ غلامعلی لواسانی، مسعود و حجازی، الهه (1390)، بررسی اثربخشی روش یادگیری مشارکتی بر اضطراب ریاضی و رفتار کمک طلبی. مجله روانشناسی، 4 (15)، 397-405.
11. سراجی, فرهاد, حیدری, سیروس, عنایتی فر نوین, علی. (1396). نقش عوامل اجتماعی و آموزشی در تضعیف انگیزه تحصیلی دانش‌آموزان دوره دوم متوسطه شهر کرمانشاه. اندیشه‌های نوین تربیتی, 13(2)،22-35.
12. سیف، علی اکبر (1389)، روانشناسی پرورشی نوین: روانشناسی یادگیری و آموزش، ویرایش ششم . تهران، انتشارات دوران
13. شریفی ساکی، شیدا؛ فالح، محمد حسین و زارع، حسین (1393)، نقش خودکارآمدی ریاضی، خودپنداره ریاضی و ادراک از محیط کلاس در پیشرفت ریاضی دانش‌آموزان با کنترل جنسیت. فصلنامه علمی-پژوهشی، پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، 1(3)، 19-28.
14. طالع زاده، الهام؛ سلیمی، حسین و فرخی، نور علی (1391)، بررسی رابطه بین راهبردهای شناختی و فراشناختی و عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان دختر دوره متوسطه. پایان نامه کارشناسی ارشد. تهران، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی
15. عبداله پور، محمدآزاد و کدیور، پروین و عبداللهی،محمد حسین (1384)، بررسی رابطه‌ی بین سبک‌های شناختی و راهبردهای شناختی و فراشناختی با پیشرفت تحصیلی. پژوهش های روان شناختی، 3(8)، 19-29.
16. عسگری، محمد و همکاران (1390) تأثیر آموزش راهبردهای خودتنظیمی بر خودپنداره و پیشرفت تحصیلی ریاضی دانش‌آموزان دختر سال سوم راهنمایی اراک. فصلنامه روانشناسی تربیتی، 21(7)، 55-69.
17. عطارخامنه، فاطمه؛ سیف، علی اکبر (1388)، تأثیر آموزش راهبردهای یادگیری مطالعه فراشناختی بر انگیزش و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان. پژوهشنامه مطالعه روانشناسی تربیتی، شماره نهم، بهار و تابستان
18. عطایی، مریم؛ حمیدی، فریده، نصری، صادق (1392)، رابطه راهبردهای یادگیری خودتنظیمی و خودپنداره ریاضی با انگیزه پیشرفت ریاضی، پایان نامه کارشناسی ارشد، رشته روانشناسی تربیتی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی.
19. کیامنش، علیرضا؛ پوراصغر، نصیبه (1385)، نقش خودپنداره ریاضی، انگیزش یادگیری ریاضی، عملکرد قبلی ریاضی و جنسیت در پیشرفت ریاضی. مجله علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز،2(3)، 58-69.
20. مجتبی هوشنگی، مریم کریم‌پور، فهیمه جمالی،(1395)، نقش روش تدریس و اخلاق معلم بر دانش‌آموزان ، بجنورد، انتشارات گسترش علوم نوین.
21. میرلوحی، مرضیه و درتاج، فریبرز (1399). مقایسه اثربخشی راهبردهای یادگیری خلاصه نویسی، علامت گذاری، حاشیه نویسی و نقشه مفهومی بر درک مطلب و سرعت یادگیری دانش‌آموزان دختر ، فصلنامه روان شناسی مدرسه، 2(3)، 25-27.
22. حسین چاری،مسعود، فتانه قزل بیگلو، بهرام جوکار، (1398). تعامل معلم- دانش آموز و خودکارآمدی با سرزندگی تحصیلی: نقش واسطه گری جهت گیری هدف، فصلنامه روانشناسی تربیتی، 3(5)، 12-25.
23. میری، انوری؛ یزدانبخش، کامران و کرمی، جهانگیر (1391)، اثربخشی آموزش راهبردهای شناختی بر کاهش اختالال یادگیری در کودکان دبستانی. پایان نامه کارشناسی ارشد رشته روانشناسی عمومی. دانشکده علوم اجتماعی. دانشگاه رازی
24. Andrei, C., Izabela, V. P., & Valentina, Z. (2014). Comparative study between study tracks: math and sciences or humanities, regarding academic motivation and learning strategies in the 9th grade students. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 128, 432-437.
25. Ayebale, L., Habaasa, G., & Tweheyo, S. (2020). Factors affecting students’ achievement in mathematics in secondary schools in developing countries: A rapid systematic review. Statistical journal of the IAOS, 36(20): 73-76.
26. Barrett, Peter., Davies, Fay., Zhang, Yufan., Barrett, Lucinda. (2015). The impact of classroom design on pupils' learning: Final results of a holistic, multi-level analysis. Building and Environment, 89, 118–133. doi: 1016/10/j.buildenv.02/2015.013
27. Chen, B. H., Chiu, W. C., & Wang, C. C. (2015). The relationship among academic selfconcept, learning strategies, and academic achievement: A case study of national vocational college students in Taiwan via SEM. The Asia-Pacific Education Researcher, 24(2): 419-431.
28. Clivaz, S., Miyakawa, T. (2020). The effects of culture on mathematics lessons: an international comparative study of a collaboratively designed lesson. Educ Stud Math 105, 53–70.
29. d’Entremont, Yvette. (2015). Linking Mathematics, Culture and Community. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 174(2): 2818–2824.
30. Gasco, J., Villarroel, J. D., & Goñi, A. (2014). Differences in the Use of Learning Strategies in Mathematics in 8th and 9th grade. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 116, 1040- 1043
31. Jacobus G. Maree., Fletcher, L., Erasmus, P. (2013) The Relationship Between Emotional Intelligence, Study Orientation in Mathematics and the Mathematics Achievement of the Middle Adolescent, Journal of Psychology in Africa, 23(2): 205-211, DOI: 1080/10/2013/14330237.10820616
32. Jang, Selim., Hyde, Daniel C. (2020). Hemispheric asymmetries in processing numerical meaning in arithmetic. Neuropsychologia, 146(2): 10-52
33. Kosir, K., Tement, S. (2014). Teacher–student relationship and academic achievement: a cross-lagged longitudinal study on three different age groups. Eur J Psychol Educ, 29, 409–428.
34. Maxwell, Sophie., Reynolds, K., Lee, E., Subasic, E., Bromhead, D. (2017). The Impact of School Climate and School Identification on Academic Achievement: Multilevel Modeling with Student and Teacher Data. Frontiers in Psychology, 8(2), 2069–2101. doi:3389/10/fpsyg.02069/2017
35. Mohr-Schroeder, M., Jackson, C., Cavalcanti, M., Jong, C., Craig Schroeder, D., Speler, G. (2017). Parents’ Attitudes Toward Mathematics and the Influence on Their Students’ Attitudes toward Mathematics: A Quantitative Study. School Science and Mathematics, 117(5): 214–222.
36. Nurul, N., Zaleha, I., Yudariah, Y. (2016). The Relationship between Emotional Intelligence and Mathematical Competency among Secondary School Students. Journal on Mathematics Education, 7. 10.22342/jme.7.2.3534.91-100.
37. Radisic, J., Videnovic, M., Baucal, A. (2015). Math anxiety—contributing school and individual level factors. European Journal of Psychology of Education, 30(1): 1-20
38. Sadi, O., Uyar, M. (2013). The relationship between cognitive self-regulated learning strategies and biology achievement: A path model. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 93, 847-852.
39. Sandra Crespo. (2006). Elementary Teacher Talk in Mathematics Study Groups. Educational Studies in Mathematics, 63(1): 29–56.
40. Sievert, H., van den Ham, A., Niedermeyer, I., Heinze, Aiso. (2019). Effects of mathematics textbooks on the development of primary school children's adaptive expertise in arithmetic. Learning and Individual Differences, 74(2): 101716–. doi: 1016/10/j.lindif.02/2019.006
