بررسی ساختار عاملی و خصوصیات روانسنجی نسخه فارسی مقیاس باورهای ضمنی رقابت
الموضوعات :
محسن آربزی
1
(گروه روان‌شناسی تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران. )
الکلمات المفتاحية: باورهای مثبت, باورهای منفی, رقابت, دانش آموزان,
ملخص المقالة :
هدف پژوهش حاضر تعیین ساختار عاملی و خصوصیات روانسنجی نسخه فارسی مقیاس باورهای ضمنی رقابت (کسیبر و همکاران، 2019) در گروهی از دانشآموزان دوره دوّم متوسطه ایرانی بود. بدین منظور 464 نفر از دانشآموزان شهرستان اوز واقع در جنوب استان فارس که در سال تحصیلی 1402-1401 مشغول به تحصیل بودند؛ با استفاده از روش نمونه‌‌گیری در دسترس انتخاب شدند؛ و به مقیاس باورهای ضمنی رقابت (کسیبر و همکاران، 2019) و پرسشنامه اهداف پیشرفت (الیوت و همکاران، 2011) پاسخ دادند. روایی محتوایی، سازه، همگرای و واگرای مقیاس مذکور به ترتیب با استفاده از نظر متخصصان روان‌شناسی تربیتی، تحلیل عاملی اکتشافی، تحلیل عاملی تأییدی، ضرایب همبستگی نمرات مؤلفه‌ها با متغیرهای مرتبط و همبستگی بین مؤلفه‌های مقیاس مورد بررسی قرار گرفت. به‌‌‌منظور بررسی اعتبار مقیاس از ضریب آلفای کرونباخ استفاده گردید. متخصصان معرّف بودن ماده‌های مقیاس را برای سنجش باورهای ضمنی مثبت و منفی رقابت در مدل دو عاملی ارائه شده توسط کسیبر و همکاران (2019) تأیید کردند. تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد که ساختار دو عاملی باورهای ضمنی رقابت شامل باورهای مثبت و منفی در خصوص رقابت در بین دانشآموزان ایرانی نیز وجود دارد. آزمون مدل باورهای ضمنی رقابت شامل باورهای مثبت و باورهای منفی تأییدکننده ساختار دو عاملی این مقیاس همسو با پژوهش اصلی است. همچنین ارتباط منطقی مؤلفه‌های باورهای ضمنی مثبت و منفی در مورد رقابت با مؤلفه‌های اهداف پیشرفت از روایی همگرای این مقیاس حکایت دارد. همبستگی متوسط دو مؤلفه مثبت و منفی باورهای ضمنی رقابت روایی واگرای این مقیاس را تأیید می‌کند. علاوه بر آن، ضرایب آلفای کرونباخ تأییدکننده اعتبار این مقیاس است. در مجموع یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که نسخه فارسی مقیاس مذکور از شاخص‌های روانسنجی مناسبی برای اندازه‌گیری باورهای ضمنی مثبت و منفی در مورد رقابت در گروه دانشآموزان دوره دوّم متوسطه ایرانی برخوردار است؛ و کارایی لازم را برای اندازه‌گیری باورهای مذکور دارد.
آربزی، محسن و فولادچنگ، محبوبه. (1401). خصوصیات روانسنجی نسخه فارسی پرسشنامه مدل شش عاملی اهداف پیشرفت دانشآموزان دوره اوّل و دوّم متوسطه. مجله روان‌شناسی، 26(4)، 326-309.
میرز، لاورنس‌‌اس؛ گامست، گُلن و گارینو، جی. (2006/1396). پژوهش چند متغیری کاربردی (طرح و تفسیر). ترجمه حسنپاشا شریفی، ولیاله فرزاد، سیمین‌‌دخت رضاخانی، حمیدرضا حسنآبادی، بلال ایزانلو و مجتبی حبیبی. تهران: رشد.
تاباکنیک، باربارا جی و فیدل، لیندا. اس. (2013/1396). کاربرد آمار چندمتغیری. ترجمه: حسنپاشا شریفی، بلال ایزانلو، حمیدرضا حسنآبادی، ولیاله فرزاد، خدیجه ابوالمعالی و مجتبی حبیبی‌عسگرآباد. تهران: رشد.
Ajzen, I. (2012). The Theory of Planned Behaviour, In P. A. M. Lange, A. W. Kruglanski, & E. T. Higgins (Eds.), Handbook of Theories of Social Psychology (pp. 438-459). Sage Publication.
Bosquet, C., Combes, P. P., & García‐Peñalosa, C. (2019). Gender and promotions: Evidence from academic economists in France. The Scandinavian Journal of Economics, 121(3), 1020-1053.
Burguillo, J. C. (2010). Using game theory and competition-based learning to stimulate student motivation and performance. Computers & Education, 55(2), 566-575.
Burnette, J. L., O'boyle, E. H., VanEpps, E. M., Pollack, J. M., & Finkel, E. J. (2013). Mind-sets matter: a meta-analytic review of implicit theories and self-regulation. Psychological Bulletin, 139(3), 655-701.
Buser, T., Niederle, M., & Oosterbeek, H. (2014). Gender, competitiveness and career choices. The Quarterly Journal of Economics, 129, 1409-1447.
Cai, H., Liu, Q., & Xiao, G. (2009). Does competition encourage unethical behavior? The case of corporate profit hiding in China. Economic Journal, 119(4), 764-795.
Chumacero, R. A., Gallegos, J. A., & Paredes, R. D. (2016). Competition pressures and academic performance in Chile. Estudios de Economía, 43(2), 217-232.
Cicchetti, D. V. (1994). Guidelines, criteria, and rules of thumb for evaluating normed and standardized assessment instruments in psychology. Psychological Assessment, 6(4), 284–290.
Comrey, A. L., & Lee, H. B. (1992). A first course in factor analysis (2nd ed.). Hillsdale, NJ: Erlbaum.
Dweck, C. S. (2013). Self-theories: Their role in motivation, personality, and development. New York: Psychology press.
Eagly, A. H., & Wood, W. (1999). The origins of sex differences in human behavior: Evolved dispositions versus social roles. American Psychologist, 54(6), 408-423.
Elliot, A. J., McGregor, H. A., & Thrash, T. M. (2002). The need for competence. In E. Deci & R. Ryan (Eds.), Handbook of self-determination theory (pp. 361–387). Rochester, NY: University of Rochester Press.
Elliot, A. J., Murayama, K., & Pekrun, R. (2011). A 3× 2 achievement goal model. Journal of Educational Psychology, 103(3), 632-648.
Fischer, H. (2011). A history of the central limit theorem: from classical to modern probability theory (Vol. 4). New York: Springer.
Fornell, C., & Larcker, D. (1981). Evaluating Structural Equation Modeling with Unobserved Variables and Measurement Error. Journal of Marking Research, 18(1), 39-50.
Garcia, S. M., Tor, A., & Schiff, T. M. (2013). The psychology of competition a social comparison perspective. Perspectives on Psychological Science, 8, 634-650.
Geary, D.C. (2010). Male, female: The evolution of human sex differences (2nd ed.). Washington, DC: American Psychological Association.
Hsu, C.-S. (2017). The effect of academic competition and coping strategy on students’ psychological distress. Bulletin of Educational Psychology, 49(1), 23–67.
Inhelder, B., Sinclair, H., & Bovet, M. (2014). Learning and the Development of Cognition (Psychology Revivals). Psychology Press.
Kesebir, S., Lee, S. Y., Elliot, A. J., & Pillutla, M. M. (2019). Lay beliefs about competition: Scale development and gender differences. Motivation and Emotion, 43(5), 719-739.
Kline, R. B. (2016). Methodology in the social sciences. Principles and practice of structural equation modeling (4th Ed.). New York, NY, US: Guilford Press.
Li, G., Li, Z., Wu, X., & Zhen, R. (2022). Relations between class competition and primary school students’ academic achievement: Learning anxiety and learning engagement as mediators. Frontiers in Psychology, 13, 1-10.
Lickel, B., Hamilton, D. L., & Sherman, S. J. (2001). Elements of a lay theory of groups: Types of groups, relational styles, and the perception of group entitativity. Personality and Social Psychology Review, 5(2), 129-140.
Malle, B. F., & Knobe, J. (1997). The folk concept of intentionality. Journal of experimental social psychology, 33(2), 101-121.
Mazza, N. (2018). Competition: Motivating or declination of academic success. Honors Projects. 1-43.
Mitchell, M. L., & Jolley, J. M. (2012). Research design explained. Cengage Learning.
Molden, D. C., & Dweck, C. S. (2006). Finding" meaning" in psychology: a lay theories approach to self-regulation, social perception, and social development. American Psychologist, 61(3), 192-203.
Posselt, J. R., & Lipson, S. K. (2016). Competition, anxiety, and depression in the college classroom: Variations by student identity and field of study. Journal of College Student Development, 57(8), 973-989.
Preece, J., & Stoddard, O. (2015). Why women don’t run: Experimental evidence on gender differences in political competition aversion. Journal of Economic Behavior & Organization, 117, 296-308.
Silva, S. E. F., Serassuelo Junior, H., Magatão, M., & Paludo, A. C. (2020). Competition phase affect motivation and perceived performance but not the pre-competitive anxiety on professional dancers. Revista Brasileira de Ciências do Esporte, 42, 1-6.
Smither, R. D., & Houston, J. M. (1992). The nature of competitiveness: The development and validation of the competitiveness index. Educational and Psychological Measurement, 52, 407-418.
Sommet, N., Quiamzade, A., Jury, M., & Mugny, G. (2015). The student-institution fit at university: interactive effects of academic competition and social class on achievement goals. Frontiers in Psychology, 6, 1-11.
Sutter, M., & Glätzle-Rützler, D. (2015). Gender differences in the willingness to compete emerge early in life and persist. Management Science, 61, 2339-2354.
Waite, M. (2013). Pocket Oxford English Dictionary (11 ed.). Oxford University Press.
Wegener, D. T., & Petty, R. E. (1998). The naive scientist revisited: Naive theories and social judgment. Social Cognition, 16(1), 1-7.
Weiner, B. (1985). An attributional theory of achievement motivation and emotion. Psychological Review, 92(4), 548-573.
