ارزیابی الگوی رابطه بین ذهنآگاهی و کیفیت رابطه زناشویی با میانجیگری باورهای لذت‌بری و قدردانی
الموضوعات :
ذبیح الله کاوه فارسانی
1
,
محسن نظری فر
2
,
فاطمه محمودی نجف آبادی
3
1 - گروه مشاوره، دانشکدۀ ادبیات، دانشگاه شهرکرد، شهر کرد، ایران.
2 - گروه روانشناسی و مشاوره، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه اراک ، اراک ایران.
3 - گروه روانشناسی و مشاوره، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه اراک ، اراک ایران.
الکلمات المفتاحية: کیفیت رابطه زناشویی, ذهنآگاهی , باورهای لذت‌بری, قدردانی,
ملخص المقالة :
هدف از پژوهش حاضر ارزیابی مدل رابطه بین ذهن آگاهی و کیفیت رابطه زناشویی با میانجی گری باورهای لذت بری و قدردانی بود. روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه زنان و مردان متأهل ساکن شهر اصفهان در سال 1400 بود که در 5 سال اول زندگی زناشویی شان قرار داشتند که از بین آنها 258 نفر از طریق نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به پرسشنامه های کیفیت رابطه زناشویی؛ قدردانی مک کالو و همکاران (2002)؛ ذهن آگاهی براون و رایان (2003) و باورهای لذت بری برایانت (2003) پاسخ دادند. برای تحلیل داده ها از روش های همبستگی پیرسون و تحلیل مدل-یابی معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج رابطه مثبت و معنادار بین ذهن آگاهی، قدردانی و باورهای لذت بری با کیفیت رابطه زناشویی را نشان دادند (001/0p<). همچنین اثر غیرمستقیم باورهای ذهن آگاهی از طریق باورهای لذت بری و قدردانی بر کیفیت رابطه زناشویی و همچنین اثر غیر مستقیم ذهن آگاهی بر قدردانی از طریق باورهای لذت بری مورد تأیید قرار گرفت (05/0p<). بنابراین پیشنهاد می شود مشاوران و روانشناسان در حوزه خانواده از نتایج این پژوهش برای ارتقا کیفیت زندگی زناشویی و فردی خانواده ها استفاده کنند و با بکارگیری تدابیری جهت ارتقا و استفاده از مهارت های ذهن آگاهی، تجارب باورهای لذت بری و قدردانی جهت افزایش کیفیت رابطه زناشویی در کارهای آموزشی و بالینی خویش به کار گیرند.
اربابی، فائزه؛ سراوانی، شهرزاد؛ زینلی پور، مژگان و هاشمی سنجابی، امیر (1401). اثربخشی ذهنآگاهی مبتنی بر شناخت‌‌درمانی بر بهزیستی روانشناختی، کیفیت زندگی و تاب‌‌آوری در زوجین با تعارضات زناشویی. مجله روانشناسی، 26(2)، 149-140.
جهانیان، مجید و سپهری شاملو، زهره (1396). تاثیر ذهنآگاهی بر رضایت زناشویی: با میانجیگری هوش هیجانی. روان پرستاری ، 5(3)، 1-6.
سیفی، سیدجواد؛ صدری، اسماعیل؛ رضایی، علی و شیخ الاسلامی، علی (1401). ساخت و بررسی ویژگی‌‌های روانسنجی پرسشنامه مشکلات روانشناختی- زناشویی ازدواج در زنان متقاضی طلاق با سابقه ازدواج زودهنگام: یک مطالعه ترکیبی. مجله روانشناسی، 26(2)، 231-222.
قاسمی پور، یدالله و قربانی، نیما (1389). بهوشیاری و نیازهای بنیادین روانشناختی در بیماران قلبی-عروقی. مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، 16(2)، 162-154.
قمرانی، امیر؛ کجباف، محمدباقر؛ عریضی، حمیدرضا و امیری، شعله. (1388). بررسی پایایی و روایی پرسشنامه قدردانی در دانش‌‌آموزان دبیرستانی. فصلنامه پژوهش در سلامت روانشناختی، 3(1)، 77-86.
کشمیری، مرتضی؛ فتحی آشتیانی، علی و جلالی، پیوند (1398). نقش تعدیل کنندۀ ذهنآگاهی در رابطه بین افسردگی، اضطراب و تنیدگی با بهزیستی روان شناختی. مجله روانشناسی،23(2)، 231-217.
Aghaie, E., Roshan, R., Mohamadkhani, P., Shaeeri, M., & Gholami-Fesharaki, M. (2017). Factor analysis and psychometric pharacteristics of the persian version of savoring belief inventory (SBI). Avicenna Journal Neuro Psycho Physiology, 4(1), 1-7.
Bookwala, J. (2005). The role of marital quality in physical health during the mature years. Journal of Aging and Health, 17(1), 85-104.
Brown, K. W., & Ryan, R. M. (2003). The benefits of being present: mindfulness and its role in psychological well-being. Journal of Personality and Social Psychology, 84, 822–848.
Bryant, F. (2003). Savoring Beliefs Inventory (SBI): A scale for measuring beliefs about savoring. Journal of mental health, 12(2), 175-196.
Bryant, F. B., Chadwick, E. D., & Kluwe, K. (2011). Understanding the processes that regulate positive emotional experience: Unsolved problems and future directions for theory and research on savoring. International Journal of Wellbeing, 1, 107-126.
Bryant, F. B., Osowski, K. A., & Smith, J. L. (2020). Gratitude as a mediator of the effects of savoring on positive adjustment to aging. The International Journal of Aging and Human Development, 92(3):275-300
Burpee, L. C., & Langer, E. J. (2005). Mindfulness and marital satisfaction. Journal of Adult Development, 12(1), 43-51.
Cheung, R. Y., & Ng, M. C. (2019). Mindfulness and symptoms of depression and anxiety: The underlying roles of awareness, acceptance, impulse control, and emotion regulation. Mindfulness, 10(6), 1124-1135.
Cheung, R. Y., & Ng, M. C. (2020). Dispositional mindful awareness and savoring positive experiences: A prospective test of cognitive reappraisal as a mediator. Personality and Individual Differences, 163, 110050.
Cheung, R. Y., Ke, Z., & Ng, M. C. (2020). Dispositional mindfulness and mental health in Chinese emerging adults: A multilevel model with emotion dysregulation as a mediator. PloS one, 15(11), e0239575.
Coffey, K. A., & Hartman, M. (2008). Mechanisms of action in the inverse relationship between mindfulness and psychological distress. Complementary health practice review, 13(2), 79-91.
Delatorre, M. Z., & Wagner, A. (2021). The marital relationship from the perspective of couples. Ciencias Psicológicas, 15(1), e-2355.
Desrosiers, A., Vine, V., Klemanski, D. H., & Nolen‐Hoeksema, S. (2013). Mindfulness and emotion regulation in depression and anxiety: common and distinct mechanisms of action. Depression and anxiety, 30(7), 654-661.
Dinkel, A., & Balck, F. (2005). An evaluation of the german relationship assessment scale. Swiss Journal of Psychology, 64(4), 259–263. Emmons, R. A., & Stern, R. (2013). Gratitude as a psychotherapeutic intervention. Journal of Clinical Psychology. 69(8), 846–855.
Eyring, J. B., Leavitt, C. E., Allsop, D. B., & Clancy, T. J. (2021). Forgiveness and Gratitude: Links Between Couples’ Mindfulness and Sexual and Relational Satisfaction in New Cisgender Heterosexual Marriages. Journal of Sex & Marital Therapy, 47(2), 147-161.
Frech, A., & Williams, K. (2007). Depression and the psychological benefits of entering marriage. Journal of Health and Social Behavior, 48(2), 149- 163.
Fredrickson, B. L. (2004). The broaden–and–build theory of positive emotions. Philosophical Transactions of the Royal Society of London. Series B: Biological Sciences, 359(1449), 1367-1377.
Gardner, F. L. & Moore, Z. E. (2017). Mindfulness based and acceptance-based interventions in sport and performance contexts. Current Opinion in Psychology, 16, 180-184
Garland, E. L., Farb, N. A., Goldin, P. R., & Fredrickson, B. L. (2015). Mindfulness broadens awareness and builds eudaimonic meaning: a process model of mindful positive emotion regulation. psychological inquiry, 26(4), 293–314.
Gesell, N., Niklas, F., Schmiedeler, S., & Segerer, R. (2020). Mindfulness and romantic relationship outcomes: the mediating role of conflict resolution styles and closeness. Mindfulness, 11(10), 2314-2324.
Hoe, S. L. (2008). Issues and procedures in adopting structural equation modeling technique. Journal of Applied Quantitative Methods, 3(1), 76- 83.
Ivtzan, I., Young, T., Martman, J., Jeffrey, A., Lomas, T., Hart, R., & Eiroa-Orosa, F. J. (2016). Integrating mindfulness into positive psychology: A randomised controlled trial of an online positive mindfulness program. Mindfulness 7, 1396–1407.
Keng, S. L., Smoski, M. J., & Robins, C. J. (2011). Effects of mindfulness on psychological health: A review of empirical studies. Clinical psychology review, 31(6), 1041-1056.
Kiken, L. G., Lundberg, K. B., & Fredrickson, B. L. (2017). Being present and enjoying it: Dispositional mindfulness and savoring the moment are distinct, interactive predictors of positive emotions and psychological health. Mindfulness, 8(5), 1280-1290.
Kim, E. (2012). Marital adjustment and depressive symptoms in Korean Americans. Issues in Mental Health Nursing, 33, 370–376.
Kimmes, J. G., Durtschi, J. A., & Fincham, F. D. (2017). Perception in romantic relationships: a latent profile analysis of trait mindfulness in relation to attachment and attributions. Mindfulness, 8, 1328–1338.
Klussman, K., Curtin, N., Langer, J., & Nichols, A. L. (2020). Examining the effect of mindfulness on well-being: self-connection as a mediator. Journal of Pacific Rim Psychology, 14, e5.
Kumar, S., Feldman, G., & Hayes, A. (2008). Changes in mindfulness and emotion regulation in an exposure-based cognitive therapy for depression. Cognitive therapy and research, 32(6), 734-744.
Lambert, N. M., Clark, M. S., Durtschi, J., Fincham, F. D., & Graham, S. M. (2010). Benefits of expressing gratitude: Expressing gratitude to a partner changes one’s view of the relationship. Psychological Science, 21(4), 574-580.
Laurenceau, J. P., & Bolger, N. (2005). Using diary methods to study marital and family processes. Journal of Family Psychology, 19(1), 86-97.
MacDonald, H. Z., & Baxter, E. E. (2017). Mediators of the relationship between dispositional mindfulness and psychological well-being in female college students. Mindfulness, 8, 398–407.
Maher, E. L., & Cordova, J. V. (2019). Evaluating equanimity: Mindfulness, intimate safety, and relationship satisfaction among meditators. Couple and Family Psychology: Research and Practice, 8(2), 77 89.
McCullough, M. E., Emmons, R. A., & Tsang, J. A. (2002). The grateful disposition: a conceptual and empirical topography. Journal Personality Social Psychology, 82(1), 112-27.
Nurhayati, S. R., Faturochman, F., & Helmi, A. F. (2019). Marital quality: A conceptual review. Buletin Psikologi, 27(2), 109-124.
Parker-Pope, T. (2010). For better: The science of a good marriage. High Bridge, A division of Recorded Books.
Raes, F., Smets, J., Nelis, S., & Schoofs, H. (2012). Dampening of positive affect prospectively predicts depressive symptoms in non-clinical samples. Cognition & Emotion, 26(1), 75-82.
Robles, T. F., Slatcher, R. B., Trombello, J. M., & McGinn, M. M. (2014). Marital quality and health: a meta-analytic review. Psychological bulletin, 140(1), 140.
Rosenzweig, D. (2013). The sisters of mindfulness. Journal of Clinical Psychology, 69(8), 793-804.
Sahdra, B., Ciarrochi, J., & Parker, P. (2016). Nonattachment and mindfulness: Related but distinct constructs. Psychological Assessment, 28(7), 819–829.
Sharpley, C., & Cross, D. G. (1982). A psychometric evaluation of the Spanier Dyadic Adjustment Scale. Journal of Marriage and the Family, 739-741.
Singh, U., & Tripathi, A. (2018). Savoring Beliefs, Relationship Satisfaction and Subjective Wellbeing among married couples. International Journal of Movement Education and Social Science, 7(1), 315-323.
Smith, J. L., & Hanni, A. A. (2019). Effects of a Savoring Intervention on Resilience and Well-Being of Older Adults. Journal of applied gerontology: The official journal of the Southern Gerontological Society, 38(1), 137–152.
Swickert, R., Bailey, E., Hittner, J., Spector, A., Benson-Townsend, B., & Silver, N. C. (2019). The mediational roles of gratitude and perceived support in explaining the relationship between mindfulness and mood. Journal of Happiness Studies, 20(3), 815-828.
Tugade, M. M., & Fredrickson, B. L. (2007). Regulation of positive emotions: Emotion regulation strategies that promote resilience. Journal of happiness studies, 8(3), 311-333.
Vater, A., & Schröder–Abé, M. (2015). Explaining the link between personality and relationship satisfaction: Emotion regulation and interpersonal behaviour in conflict discussions. European Journal of Personality, 29(2), 201-215.
Voci, A., Veneziani, C. A., & Fuochi, G. (2019). Relating mindfulness, heartfulness, and psychological well-being: the role of self-compassion and gratitude. Mindfulness, 10(2), 339-351.
