شناسایی مؤلفه¬های مؤثر بر سطح پیچیدگی فناورانه تحقیق و توسعه در شرکت¬های دانش¬بنیان به روش داده¬بنیاد
الموضوعات :
غلامعلی شهمرادی
1
(دانشجوی دکتری مدیریت تکنولوژی،گروه مدیریت تکنولوژی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران )
تقی ترابی
2
(دانشیار، گروه اقتصاد، دانشکده مدیریت و اقتصاد، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
رضا رادفر
3
(استاد، گروه مدیریت تکنولوژی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
محمدحسن چراغعلی
4
(استادیار، گروه مدیریت، دانشکده مدیریت، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
الکلمات المفتاحية: پدگی, پیچیدگی فناورانه, تحقیق و توسعه , شرکت¬های دانش¬بنیان, داده بنیاد,
ملخص المقالة :
امروزه، توسعه ی فعالیت های تحقیق و توسعه ای که از سطح پیچیدگی فناورانه ی بالایی برخوردارند، عامل مهم و تأثیرگذار در توسعه و رشد اقتصاد دانش بنیان کشورهای توسعه یافته محسوب می شود؛ بنابراین، پژوهش حاضر با هدف شناسایی مؤلفه های مؤثر بر سطح پیچیدگی فناورانه فعالیت های تحقیق و توسعه انجام شد. این پژوهش از نظر هدف در دسته پژوهش های کاربردی و از منظر روش شناسی در دسته پژوهش های کیفی قرار دارد. با رویکرد نظریه داده بنیاد، داده-ها از مطالعه اسناد و مرور ادبیات و انجام مصاحبه های نیمه ساختاریافته با 20 نفر از خبرگان حوزه تحقیق و توسعه، گردآوری شد. با تجزیه و تحلیل داده ها، ابتدا 149 متغیر استخراج گردید و طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی، مؤلفه های مؤثر بر سطح پیچیدگی فناورانه فعالیت های تحقیق و توسعه شناسایی شدند، سپس عامل دستیابی به فناوری پیشرفته به عنوان مقوله محوری انتخاب شد و بقیه عوامل در درون سازه های پژوهش(عوامل علّی، زمینه ای، مداخله گر، راهبردها و پیامدها) قرار گرفتند و مدل پارادایمی پژوهش شکل گرفت و پنج فرضیه مطرح شد. بر اساس نتایج پژوهش، 97 مؤلفه (شامل 19 مورد عوامل علّی، 16مورد عوامل زمینه ای، 12 مورد عوامل مداخله گر، 11 مورد زیر مقوله محوری، 23 مورد راهبرد و 16 مورد پیامد) بر سطح پیچیدگی فناورانه فعالیت های تحقیق و توسعه تأثیرگذار هستند.
- تراب زاده، محمد صادق، سجادیه، علیرضا، حجازی فرد، سعید، " شناسایی عوامل سازمانی موثر بر مدیریت پژوهش و فناوری سازمان¬های دانش بنیان در ایران"، چشم انداز مدیریت دولتی، ۹(۳۵)، ۵۶-۸۸، 1397.
2- هاشمی، زهرا، "بررسی رفتار جذب منابع انسانی تحقیق و توسعه در شرکت‌های دانش بنیان در پاسخ به سیاست¬های مالی و مالیاتی: مطالعه موردی ایران"، توسعه فناوری، ۷(۳)، ۹۱-۱۲۴، 1398.
3- اصغری ، مریم، خمسه، عباس، پیله وری، نازنین، "مدل ارتقاء توانایی-های تحقیق و توسعه با رویکرد کیفی در صنایع ساخت تجهیزات نیروگاهی و تامین انرژی"، فصلنامه مدیریت نوآوری در سازمان های دفاعی، 3 (10)، 150-125، 1399.
4- بخشم، میلاد، نادری، نادر، " طراحی مدل تحلیل تفسیری ساختاری عوامل مؤثر بر شکل¬گیری شرکت¬های دانش¬بنیان"، فصنامه رشد فناوری ، شماره 2 ، صفحات 23-31، 1401
5- شاکری، رؤیا،حسنی، رفیق، عبدالملکی، مهدی،"آژنگ، محمدرضا؛ ارائه الگوی عملکرد نوآوری شرکت¬های دانش¬بنیان: رهیافت فراترکیب"، پژوهش¬های مدیریت عمومی، 15(55)، 125-154، 1401.
6- استادی، بختیار، صدری، مسعود، " شناسایی و اولویت¬بندی شاخص-های ارزیابی عملکرد شرکت¬های دانش¬بنیان" ، فصلنامه رشد فناوری، شماره 18، صفحات 69-80، 1399
7- شیرازی، حسین، هاشم زاده خوراسگانی، غلام¬رضا، رادفر، رضا، ترابی، تقی،" نقش منابع سازمانی و قابلیت نوآوری در خلق مزیت رقابتی شرکت¬های دانش¬بنیان نوپا با تعدیل گری عملکرد تجاری سازی فناوری"، مدیریت نوآوری، 7(4)، 115-134، 1398.
8- میرغفوری، حبیب اله، مروتی، علی، زاهدی، احسان، " طراحی مدل یکپارچه توسعه سطح نوآوری و تجاری¬سازی شرکت¬های دانش¬بنیان ایران"، خلاقیت در علوم انسانی، ۷(۴)، 107-142، 1397.
9- رضائیان، ع.، نظافتی، ن.، باقری، ر.، "شکل¬گیری شبکه دانش در شرکت های دانش بنیان"، کاوش های مدیریت بازرگانی، ۱۰(۲۰ )، ۱۸۷-۲۱۳، 1397.
10- مولائی، س.، شاکری، ر.، یعقوبی، ن.، "تاثیر مدیریت دانش شخصی بر فرهنگ و عملکرد نوآورانه در شرکت¬های دانش¬بنیان"، پژوهش¬های مدیریت در ایران، ۲۲(۴ )، ۱۲۹-۱۵۰، 1397.
11- منصوری، سمیه، وظیفه، زهرا، یوسفی، جمیله، " اولویت بندی پیشران¬های عوامل اثرگذار در راستای توسعه شرکت های دانش بنیان در استان کرمان"، فصلنامه علمی پژوهشی توسعه کارآفرینی، (۳۶)،۳۱۹- ۳۳۸، 01396
12- پاک نیت، مریم، انصاری، رضا، شاهین ، آرش، " تحلیل تأثیر توانمندی¬های نوآوری فناورانه بر تجاری¬سازی فناوری و عملکرد شرکت-های دانش¬بنیان استان اصفهان"، مدیریت نوآوری، 5(۹)، ۵۹-۸۴، 1395.
13- رمضانپور، قاسم، رمضانپور، سمیه، غفاری، علی، "عناصر کلیدی موثر بر توسعه کارآفرینی فناورانه در شرکت‌های دانش¬بنیان مستقر در پارک‌های علم و فناوری در ایران"، توسعه کارآفرینی، ۸(۴)،۷۹۴-۷۶۶، 1394.
14- اسدپور، م.، کارگر، م.، "بررسی تاثیر نوآوری سازمانی و نوآوری مدیریتی در موفقیت شرکت¬های دانش¬بنیان مورد مطالعه: شرکت¬های دانش¬بنیان مستقر در پارک علم و فناوری گیلان"، رشد فناوری، ۱۱(۴۳), ۷۱-۷۹، 1394.
15- کنجکاو منفرد، امیر، "واکاوی تاثیر عوامل پذیرش نوآوری فناورانه و تعهد منابع بر قابلیت‌های مدیریت دانش به‌منظور افزایش مزیت رقابتی (نمونه پژوهش: شرکت¬های دانش¬بنیان استان یزد)"، مدیریت دانش سازمانی، ۳(۱۰)، ۱۴۷-۱۷۵، 1399.
16- یحیایی، مهری، حسن زاده، علی، "ارائه مدل تجاری سازی فناوری در شرکت‌های دانش‌بنیان حوزه ICT"، دانش سرمایه گذاری، ۷(۲۶)،۶۳-۸۲، 1397.
17- قاضی نوری، سیدسروش،بامدادصوفی، جهانیار، ردائی، نیلوفر، "بررسی رفتار و عملکرد شرکت¬های دانش¬بنیان ایرانی با رویکرد تکسونومی"، فصلنامه مدیریت توسعه فناوری، دوره چهارم، شماره 2، 1395.
18- کشاورز، سهیلا، یعقوبی، نورمحمد، دقتی، عادله، " ارزیابی عوامل موفقیت شرکت¬های دانش¬بنیان پارک علم و فناوری فارس با رویکرد الگوسازی معادلات ساختاری"، فصلنامه سیاست نامه علم و فناوری ، دوره 11، شماره 1، 1400.
19- Da silva, F.; de Araujo Querido Oliveira, E.; de Moraes, M. (2016). “Innovation development process in small and medium technology-based companies”, Journal of Innovation and management review, 13(3) 176-189.
20- L. Ferri, R. Spanò, M. Maffei, C. Fiondella, “How risk perception influences CEOs' technological decisions: extending the technology acceptance model to small and medium-sized enterprises' technology decision makers", European Journal of Innovation Management, Vol. 24 No. 3, pp. 777-798, 2021.
21- H. Jorat, “Evaluation of knowledge management system using technology acceptance model”, International Conference on Electrical Engineering, Computer Science and Informatics (EECSI), 2017.
22- Y. Su, M. Li, “Applying Technology Acceptance Model in Online”, Entrepreneurship Education for New Entrepreneurs, Front, Psychol,2(9), 34-66, 2021.
23- OECD , “ Frascati manual 2015: guidelines for collecting and reporting data on research and experimental development” 2015.
24- E. Erasmus, S. Rothmann, C. Van Eeden, “A structural model of technology acceptance”, SA Journal of Industrial Psychology/SATydskrif vir Bedryfsielkunde, 41(1), Art. 1222, 12, 2015.
25- T. Broekel, “Measuring technological complexity – current approaches and a new measure of structural complexity”, arXiv preprint arXiv:1708.07357, 2018.
26- M. Bach, “Technology Acceptance Model for Business Intelligence Systems: Preliminary Research”, Procedia Computer Science, 100(2), 995-1003, 2016.
27- J. McNerney, J. Doyne Farmer, S. Redner, J. E Trancik, “the role of design complexity in technology improvement”, Proceedings of the National Academy of Sciences of the USA, 2011.
28- H. Amsden, F. Ted Tschang, “A new approach to assessing the technological complexity of different categories of R&D (with examples from Singapore)”, Research Policy 32 (2003) 553–572, 2002.
29- A. Strauss, J. Corbin, “Basic of qualitative research: Techniques and procedures for developing Grounded Theory”, third edition, Los Angeles: stage publication, pp: 156, 2008.
30- M. F. Mubarak, F. A. Shaikh, M. Mubarik, K. A. Samo, S. Mastoi, “The Impact of Digital Transformation on Business Performance, A Study of Pakistani SMEs” Engineering, Technology & Applied Science Research, Vol. 9, No. 6, 2019.
31- D. Gallagher, L. Ting, A. Palmer, “A Journey into the Unknown: Taking the Fear out of Structural Equation Modeling with AMOS for the First-Timer User”, The Marketing Review,pp.255-275, 2008
