مطالعۀ جامعه‌شناختی پدیدۀ همباشی در شهر تهران
الموضوعات :
1 - استادیار گروه جامعه‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک
2 - دانش آموخته کارشناسی¬ارشد مطالعات زنان، دانشگاه علوم و تحقیقات تهران
الکلمات المفتاحية: همباشی, خانواده, مدرنیسم, گسست نسلی و نظریه زمینه‌ای,
ملخص المقالة :
هدف این پژوهش، مطالعه و تحلیل جامعه‌شناختی پدیدۀ همباشی در شهر تهران است. در سال‌های اخیر نهاد خانواده، تغییرات زیادی را تجربه کرده است؛ از آن جمله می‌توان به همباشی به عنوان سبک نوظهور زندگی مشترک پرداخت. با توجه به ماهیت و موضوع تحقیق و به منظور بررسی دقیق داده‌‌ها از رویکرد کیفی استفاده شده است و با به کارگیری روش نمونه‌گیری هدفمند و گلوله برفی و رسیدن به معیار اشباع نظری 60 نفر از افرادی که در منطقه 17 تهران تجربه همباشی داشته‌اند، برای گردآوری اطلاعات مورد مطالعه قرار گرفته‌اند. همچنین برای تحلیل اطلاعات از روش نظریۀ زمینه‌ای استفاده شده است. در مدل پارادایمی پژوهش، شرایط علی و مداخله‌گر پدیده زمینه راهبرد و پیامد‌ها تحلیل شده است. عوامل مؤثر در پدیدۀ همباشی را می توان در سه مقوله طبقه بندی کرد. طبق نتیجۀ این پژوهش عوامل اقتصادی (بیکاری و نداشتن امنیت شغلی، هزینه‌‌های ازدواج و...)، عوامل حقوقی و قانونی (مسئولیت در ازدواج و ناعادلانه بودن قرارداد ازدواج و مهریه سنگین و ضمانت اجرای حقوقی) و عوامل اجتماعی (تغییرات اجتماعی: تعارض‌‌های نسلی، ناهنجار‌های جنسی و افزایش تضاد در سطح جامعه و...)، بیشترین تأثیر را در پدیدۀ همباشی دارند.
جان‌آبادی، سعید (1395) مطالعه مقایسه‌ای نوع و میزان خشونت خانگی تجربه شده توسط زنان و مردان متأهل شهرزابل، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه خوارزمی.
جلائی فر، سعید و حمید فکور راد (1390) مروری برخشونت خانوادگی و پیامدهای اجتماعی آن، مسائل اجتماعی ایران، شماره چهارم.
خیرخواه‌زاده، احسان (1390) مطالعه جامعه‌شناختی تجربه زیسته مردان از خشونت خانگی علیه آنان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران.
شایان، آرزو و سیده زهرا معصومی و معصومه کاویانی (1394) بررسی رابطه همسرآزاری و سلامت روانی در زنان دچار خشونت خانگی ارجاع‌شده به پزشکی قانونی شهر شیراز، مجله آموزش و سلامت جامعه، 1 (4)، صص 51-57.
فاطمی، سید مسعود و ریحانه داودی و محمد فشارکی و اصغر گل‌افشانی (1390) ارتباط مهارتهای زندگی با همسر آزاری، فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، 11 (43)، صص51-69.
کار، مهرانگیز (1385) همسرآزاری در خانواده، چاپ سوم، تهران، کارورزان.
کار، مهرانگیز (1387) پژوهشی درباره خشونت علیه زنان در ایران، چاپ چهارم، تهران، روشنگران و مطالعات زنان.
مجیدی، زهره و پروانه دانش و کبری راهزانی (1392) بررسی جامعه‌شناختی پدیدۀ خشونت خانگی علیه مردان و برخی عوامل مرتبط با آن از دیدگاه مردان و زنان متأهل اراک در نیمه اول سال 91، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، تهران، دانشگاه پیام نور.
محبی، فاطمه (1380) آسیب‌شناسی اجتماعی زنان، مطالعات راهبردی زنان، شماره 12.
نیکوکار، غلامحسین و محمود فرهادی محلی و علی فرهادی محلی و یاسر علیدادی تلخسانی (1392) تبیین و جامعه‌شناختی خشونت شوهران علیه زنان: آزمون تجربی دیدگاه نظری ترکیبی، فصلنامه زنان و خانواده، سال هفتم، شماره 23.
وامقي، مروئه و محمدرضا خدائي اردكاني و حميرا سجادي (1392) خشونت خانگي در ايران: مرور مطالعات 1387- 1380، فصلنامة رفاه اجتماعي، 13 (50)، صص 37-70.
Al Dosary, A. H. (2016) Health impact of domestic violence against Saudi women: cross sectional study. International journal of health sciences, 10(2), 165.
Hogan, K. (2016) Men’s experiences of female-perpetrated intimate partner violence: A qualitative exploration (Doctoral dissertation, University of the West of England).
Kamrani, A. (2008) Review and understand the prevalence of domestic violence against women and its influencing factors in families living in Dare Shahr.
Kohulat, N. (2011) The relationship between metacognition beliefs and personality traits with believed to chance in women victims of domestic violence in Shiraz city.
Kumar, A. (2012) Domestic violence against men in India: A perspective. Journal of Human Behavior in the Social Environment, 22(3), 290-296.
Sorenson, S. B., & Spear, D. (2018) New data on intimate partner violence and intimate relationships: Implications for gun laws and federal data collection. Preventive medicine, 107, 103-108.
