تلفیق دادههای زمینشناسی، ژئوشیمیایی، دگرسانی و سنجش از دور به منظور معرفی پتانسیلهای کانهزایی در منطقه سربیشه، خراسان جنوبی
الموضوعات :سروش مدبری 1 , مینا آذریفر 2 , ثمین شمسالدین احمدی 3 , داود رئیسی 4
1 - دانشگاه تهران
2 - دانشگاه تهران
3 - دانشگاه تهران
4 - شرکت معادن و صنایع معدنی کارند صدر جهان
الکلمات المفتاحية: پتانسیل معدنی, تحلیل مولفههای اصلی, ترکیب دادهها, دگرسانی, منطق فازی,
ملخص المقالة :
پهنه سربیشه در غرب شهر سربیشه و جنوب شرقی بیرجند، استان خراسان جنوبی، واقع است. این منطقه در زون آمیزه افیولیتی بیرجند قرار دارد و بخش شمالی کمربند فلززایی ایرانشهر- بیرجند را شامل میشود. واحدهای سنگشناسی منطقه شامل آمیزه افیولیتی، رسوبات رخساره فلیش، سنگهای آذرآواری و رسوبات کواترنری است. مطالعات ژئوشیمیایی رسوب آبراههای و شناسایی شاخصهای ژئوشیمیایی مرتبط با ذخایر معدنی منطقه، با استفاده از نتایج تجزیه ژئوشیمیایی و به روش تحلیل مولفههای اصلی انجام شده است. مطالعات سنجش از دور به روش ترکیبات رنگی بر روی تصویر ماهواره استر و لندست، و همچنین تحلیل مؤلفههای اصلی انتخابی (کروستا) بر روی تصویر ماهواره لندست 8، به منظور شناسایی زونهای دگرسانی انجام شده است. خطوارههای منطقه به روش فیلتر بالاگذر از تصویر ماهواره استر و تصویر گوگل طراحی شد. در نهایت با ایجاد لایههای شاهد از واحدهای زمینشناسی، دادههای ژئوشیمیایی، دگرسانی و خطوارههای گسلی و تلفیق فازی آنها مناطق مستعد کانهزایی عناصر نیکل، کروم، کبالت، مس، سرب، روی و منیزیت بارزسازی شد.
آقانباتی، ع.، 1383. زمین شناسی ایران. سازمان زمین شناسی کشور. 640 .
اشتوکلین.، ی. افتخارنژاد، ع. و هوشمندزاده، ع.، 1352. بررسی مقدماتی زمین شناسی در لوت مرکزی، شرق ایران. سازمان زمین شناسی کشور. گزارش شماره 22ف. 86 .
تقریبی، م.، 1378. منیزیت و جایگاه آن در شرق کشور، انتشارات سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور. 15.
حسنیپاک, ع. و شرفالدین، م.، 1391. تحلیل دادههای اکتشافی. انتشارات دانشگاه تهران. 101 .
احمدی، ر. و قره شیخ بیات، ع. 1400. تلفیق روشهای سنجش از دور و مغناطیسسنجی بهمنظور اکتشاف کانسار آهن در گستره مراغ بندر چارک. فصلنامه زمینشناسی ایران، 15، 59، 49-67
حیدریان دهکردی، ن.، نیرومند، ش.، ادیب، ش.، تاجالدین، ح. و میرزایی، س.، 1400 زمینشناسی، کانیشناسی، دگرسانی و پتانسیلسنجی کانسار لخشک، پهنه زمیندرز سیستان بر مبنای مطالعات ژئوفیزیکی (IP/RS). فصلنامه زمینشناسی ایران. 15، 58، 25-39
شایستهفر، م.، جلالی، م.، دهقانی، ح.، و تقوایینژاد، م.، 1389. پتانسیلیابی مواد معدنی با استفاده از پردازشهای آماری دادههای ژئوشیمی اکتشافی (مطالعه موردی: برگه 1:100000 سربیشه)، نشریه علمی پژوهشی روشهای تحلیلی و عددی در مهندسی معدن. 6-16.
فاطمی، ب. و رضایی، ی.، 1393. مبانی سنجش از راه دور. انتشارات آزاده. 350 .
مجددی، ح.، بومری، م.، و بیابانگرد، ح. 1400 پتروگرافی و ژئوشیمی سنگهای آذرین و کانیزایی آنتیموان در لخشک، شمال غرب زاهدان، جنوب شرق ایران. فصلنامه زمینشناسی ایران. 15، 57، 87-106
Abrams, M., 2000. The Advanced Spaceborne Thermal Emission and Reflection Radiometer (ASTER): data products for the high spatial resolution imager on NASA's Terra platform. international Journal of Remote sensing, 21(5), 847-859.
Abrams, M. and Yamaguchi, Y., 2019. Twenty years of ASTER contributions to lithologic mapping and mineral exploration. Remote Sensing, 11(11), 1394.
Ahmadi, H. and Pekkan, E., 2021. Fault-based geological lineaments extraction using remote sensing and GIS—a review. Geosciences, 11(5), 183.
Ayoobi, I. and Tangestani, M. H., 2017. Evaluation of relative atmospheric correction methods on ASTER VNIR–SWIR data in playa environment. Carbonates and Evaporites, 32(4), 539-546.
Babazadeh, S. A. and De Wever, P., 2004. Early Cretaceous radiolarian assemblages from radiolarites in the Sistan Suture (eastern Iran). Geodiversitas, 26(2), 185-206.
Bonham-Carter, G. F., 1989. Weights of evidence modeling: a new approach to mapping mineral potential. Statistical applications in the earth sciences, 171-183.
Demetriades, A., Smith, D. B. and Wang, X., 2018. General concepts of geochemical mapping at global, regional, and local scales for mineral exploration and environmental purposes. Geochimica Brasiliensis, 32(2), 136-136.
Fatima, K., Khattak, M. U. K., Kausar, A. B., Toqeer, M., Haider, N. and Rehman, A. U., 2017. Minerals identification and mapping using ASTER satellite image. Journal of Applied Remote Sensing, 11(4), 046006.
Gandhi, S. M. and Sarkar, B. C., 2016. Essentials of mineral exploration and evaluation. Elsevier.
Grunsky, E. C. and de Caritat, P., 2020. State-of-the-art analysis of geochemical data for mineral exploration. Geochemistry: Exploration, Environment, Analysis, 20(2), 217-232.
Guilbert, J. M. and Park, C. F., 2007. The geology of ore deposits. Waveland Press. 985.
Gupta, R. P., 2017. Remote sensing geology. Springer. 451.
Haldar, S., 2013. Mineral Exploration, Principles and Applications. Elsevier. 360
Hosseini-Dinani, H. and Yazdi, M., 2021. Multi-dataset analysis to assess mineral potential of MVT-type zinc-lead deposits in Malayer-Isfahan metallogenic belt, Iran. Arabian Journal of Geosciences, 14(8), 1-23.
Hutchinson, R. W., 1973. Volcanogenic sulfide deposits and their metallogenic significance. Economic Geology, 68(8), 1223-1246.
Irons, J. R., Dwyer, J. L. and Barsi, J. A., 2012. The next Landsat satellite: The Landsat data continuity mission. Remote Sensing of Environment, 122, 11-21.
Karimpour, M. H., Stern, C., Farmer, L. and Saadat, S., 2011. Review of age, Rb-Sr geochemistry and petrogenesis of Jurassic to Quaternary igneous rocks in Lut Block, Eastern Iran. Geopersia, 1 (1), 19-54
Kaiser, H. F., 1958. The varimax criterion for analytic rotation in factor analysis. Psychometrika, 23 (3), 187-200.
Langford, R. L., 2015. Temporal merging of remote sensing data to enhance spectral regolith, lithological and alteration patterns for regional mineral exploration. Ore Geology Reviews, 68, 14-29.
Mather, P. M. and Koch, M., 2011. Computer processing of remotely-sensed images: an introduction: John Wiley and Sons
Modabberi, S., Namayandeh, A., Setti, M. and López-Galindo, A., 2019. Genesis of the Eastern Iranian bentonite deposits. Applied Clay Science, 168, 56-67.
Mosusu, N., Bokuik, A., Petterson, M. and Holm, R., 2021. Stream Sediment Datasets and Geophysical Anomalies: A Recipe for Porphyry Copper Systems Identification—The Eastern Papuan Peninsula Experience. Geosciences 11 (7), 299.
Mousivand, F., Rastad, E., Peter, J. M. and Maghfouri, S., 2018. Metallogeny of volcanogenic massive sulfide deposits of Iran. Ore Geology Reviews, 95, 974-1007
Noori, L., Beiranvandpour, A., Askari, G., Taghipour, N., Pradhan, B., Lee, C.-W. and Honarmand, M. 2019. Comparison of different algorithms to map hydrothermal alteration zones using ASTER remote sensing data for polymetallic vein-type ore exploration: Toroud–Chahshirin Magmatic Belt (TCMB), North Iran. Remote Sensing, 11(5), 495.
Pang, K. N., Chung, S. L., Zarrinkoub, M. H., Khatib, M. M., Mohammadi, S. S., Chiu, H. Y., ... and Lo, C. H., 2013. Eocene–Oligocene post-collisional magmatism in the Lut–Sistan region, eastern Iran: Magma genesis and tectonic implications. Lithos, 180, 234-251.
Pazand, K. and Hezarkhani, A., 2018. Predictive Cu porphyry potential mapping using fuzzy modelling in Ahar–Arasbaran zone, Iran. Geology, Ecology and Landscapes, 2(4), 229-239.
Porwal, A. and González-Álvarez, I., 2019. Reprint of: Introduction to special issue on geologic remote sensing. Ore Geology Reviews, 108, 1-7.
Richards, J. P., Spell, T., Rameh, E., Razique, A. and Fletcher, T., 2012. High Sr/Y magmas reflect arc maturity, high magmatic water content, and porphyry Cu±Mo±Au potential: examples from the Tethyan arcs of central and eastern Iran and western Pakistan. Economic Geology, 107., 295-332
Sabins, F. F., 1999. Remote sensing for mineral exploration. Ore geology reviews 14 (3-4), 157-183.
Saccani, E., Delavari, M., Beccaluva, L. and Amini, S. 2010. Petrological and geochemical constraints on the origin of the Nehbandan ophiolitic complex (eastern Iran): Implication for the evolution of the Sistan Ocean. Lithos, 117 (1-4), 209-228.
Safari, M., Maghsoudi, A. and Beiranvandpour, A., 2018. Application of Landsat-8 and ASTER satellite remote sensing data for porphyry copper exploration: a case study from Shahr-e-Babak, Kerman, south of Iran. Geocarto international, 33 (11), 1186-1201
Sekandari, M., Masoumi, I. , Beiranvand Pour, A., Muslim, A. M., Rahmani, O., Hashim, M., Zoheir, B., Pradhan, B., Misra, A. and Aminpour, S. M., 2020. Application of Landsat-8, Sentinel-2, ASTER and WorldView-3 spectral imagery for exploration of carbonate-hosted Pb-Zn deposits in the Central Iranian Terrane (CIT). Remote Sensing, 12 (8), 1239.
Shirazi, A., Shirazy, A. and Karami, J., 2018. Remote sensing to identify copper alterations and promising regions, Sarbishe, South Khorasan, Iran. International Journal of Geology and Earth Sciences, 4(2), 36-52.
Sulemana, I. A., Quaye-Ballard, J., Ntori, C., Awotwi, A., Adeyinka, O. M., Okrah, T. M. and Asare-Ansah, A., 2020. Location mapping of hydrothermal alteration using landsat 8 Data: A case of study in Prestea Huni Valley District, Ghana. International Journal of Geography and Geology, 9(1), 13-37.
Tarabi, S., Emami, M. H., Modabberi, S. and Sheikh Zakariaee, S. J., 2019. Eocene-Oligocene volcanic units of momen abad, east of Iran: petrogenesis and magmatic evolution. Iranian Journal of Earth Sciences, 11(2), 126-140.
Tirrul, R., Bell, I., Griffis, R. and Camp, V., 1983. The Sistan suture zone of eastern Iran. Geological Society of America Bulletin, 94, 134-150
Walker, R., Gans, P., Allen, M., Jackson, J., Khatib, M., Marsh, V and Zarrinkoub, M. 2009. Late Cenozoic volcanism and rates of active faulting in eastern Iran. Geophysical Journal International, 177 (2), 783-805.
Wang, Q., Tang, G, Hao, L. , Wyman, D. , Ma, L., Dan, W., Zhang, X., Liu, J. , Huang, T. and Xu, C. 2020. Ridge subduction, magmatism, and metallogenesis. Science China Earth Sciences, 1-20.
Wang, W., Zhao, J., Cheng, Q. and Liu, J., 2012. Tectonic–geochemical exploration modeling for characterizing geo-anomalies in southeastern Yunnan district, China. Journal of Geochemical Exploration, 122, 71-80.
Zhang, N., Zhou, K. and Du, X., 2017. Application of fuzzy logic and fuzzy AHP to mineral prospectivity mapping of porphyry and hydrothermal vein copper deposits in the Dananhu-Tousuquan island arc, Xinjiang, NW China. Journal of African Earth Sciences, 128, 84-96.
Zuo, R., 2011. Identifying geochemical anomalies associated with Cu and Pb–Zn skarn mineralization using principal component analysis and spectrum–area fractal modeling in the Gangdese Belt, Tibet (China). Journal of Geochemical Exploration, 111 (1-2), 13-22