بررسی دوگانگی رفتاری و تبعیض اجتماعی دولت شوروی در واقعه پناهندگی فرقه دموکرات در سال 1325
الموضوعات :
قادر کیانی
1
(دانشگاه شهید بهشتی)
الکلمات المفتاحية: برابری , پناهندگان , تبعیض , گرسنگی , بهداشت,
ملخص المقالة :
بعد از شکست فرقه دمکرات (Democrat) آذربایجان از قوای نظامی حکومت مرکزی در ۲۱ آذر ۱۳۲۵ عده‌ای از سران سیاسی نظامی و بخشی از اعضاء و هواداران عادی بناچار راه جمهوری آذربایجان شوروی را در پیش گرفتند. اینان با مشکلات بزرگی از نظر مسکن، غذا، پوشاک، بهداشت روبرو شدند. البته بادر نظر گرفتن شرایط اقتصادی ، اجتماعی و ... بعد از جنگ جهانی دوم این شرایط بد از نظر کمبود امکانات اولیه زیستی، طبیعی و قابل قبول به نظر می رسد. ولی در همین شرایط آنچه از رفتار دولت کمونیستی اتحاد شوروی در عمل دیده شد رفتار دوگانه و تبعیض آمیز نسبت به پناهندگان فرقه دمکرات بود. سران نظامی و سیاسی فرقه دمکرات همراه با عده ای معدود دیگر از امکانات و امتیازات در خور برخوردار بودند ولی در همان هنگام چنانکه در بالا اشاره گردید خیلی بزرگی از پناهندگان ساده علاوه بر آنکه از کوچکترین امکانات زیستی اعم از غذا، مسکن، بهداشت، لباس و غیره محروم بودند. دوری از خانواده و اقوام مشکل مضاعفی گردید و خواستار مراجعت به ایران می شدند. اما سران حزبی و نظامی فارغ از این مشکل بودند. باید متذکر شویم فقط از رهبران محمد بی ریا بود که خواستار بازگشت به وطن بود. مقاله در پی آن است که به این سوال پاسخ دهد آیا رفتار حکومت شوروی با پناهندگان تبعیض‌آمیز بوده است یا نه؟ فرضیه مقاله این است شعار برابری سوسیالیستی دولت شوروی در برخورد با پناهندگان فرقه دمکرات به فراموشی سپرده شد.
اتابکی، تورج ، 1376 ، آذربایجان در ایران معاصر ، 1، اول، تهران، انتشارات توس
آبراهامیان، یرواند ، 1392 ایران بین دو انقلاب، احمد گل محمدی و محمد ابراهیم فتاحی ،1، اول، تهران ، نشر نی،
دهباشی، علی ،1378، خاطرات اردشیر آوانسیان،1، اول، تهران ، انتشارات سخن و شهاب
جهانشاهلو، نصرت الله،1380، ما وبیگانگان،1، اول، تهران، نشر ورجاوند،
خسروی/حیدریان، بابک/محسن، 1381 ، مهاجرات سوسیالیستی و سرنوشت ایرانیان، تهران، پیام نور
فرزاد، شاهرخ طرقه دمکرات آذربایجان از تخلیه تبریز تا مرگ پیشه وری، تهران انتشارات 1390 اوحدی
فرزاد، شاهرخ تشکیل فرقه دمکرات اذربایجان، تهران، 1385، انتشارات شیرین
فتح الله زاده، اتابک خانه دایی یوسف، تهران، چاپ ششم، نشر قطره
مرادی مراغه ای، علی از زندان رضا خان تا صدر فرقه دمکرات آذربایجان، تهران 1393، نشر اوحدی
مرادی مراغه ای، علی خشم و هیاهوی یک زندگی، تهران، 1388، نشر اوحدی
مرادی مراغه ای، علی زندگی و زمانه محمد بی ریا، تهران ، 1385 ، نشر اوحدی
ملازاده، حمید رازهای سر به مهر ، تبریز ، 137 ، انتشارات ارک
نورالدین، کیانوری خاطرات نورالدین کیانوری، تهران، 1371، انتشارات اطلاعات
نظری غازیانی ، حسن گماشتگی های بد فرجام، تهران ، 1371 انتشارات رسا
جاوید، سلام الله گوشه ای از خاطرات نهضت ملی آذربایجان، بی جا، 1385 ، باشگاه ادبیات
آژیرريال شماره 15، 19 مرداد 1322
بخارا شماره 2 سال 1378 کشاورز.
Ali tuda Ay Lakalr silinir. Baki, 1993,yanclik
