ارزیابی و تحلیل میزان تحقق‌پذیری شاخص‌های مؤثر هویت محله‌ای در محلات تاریخی،موردمطالعه محله نوغان شهر مشهد
الموضوعات :فاطمه براربختی 1 , مهدی زنگنه 2 , یعقوب زنگنه 3
1 - دانشگاه حکیم سبزواری،سبزوار
2 - دانشگاه حکیم سبزواری
3 - دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار
الکلمات المفتاحية: میزان تحقق‌پذیری, شاخص‌های مؤثر, هویت محله‌ای, محله نوغان ,
ملخص المقالة :
شهرها، فضاهای شهری گذشته از استقلال دارای شخصیت هویت خاصی نیز می‌باشند. درحالی‌که شهر جایی می‌باشد که تعاملات شهری در آن منجر می‌شود. مردم حس شهروندی نسبت به شهر خود نیز دارا می‌باشند به عبارتی آنچه منجر به ساخته‌شدن شهر می‌شود، مجموعه‌ای از ساختمان‌های عظیم و پارک‌ها نمی‌باشند بلکه مردم خود می‌باشند که با سلایق ویژگی‌های خاصشان سبب ساخته‌شدن هویت شهری، شهروندیشان نیز می‌شوند در مبحث هویت شهری، عناصر سازنده آن می‌توان به موضوعاتی همچون (زمان، مکان، قومیت، اعتقادات، آداب‌ورسوم، زبان مشترک، گویش‌ها و پوشش‌های محلی) اشاره کرد(نوفل و همکاران، 1388: 57-69). یکی از عناصر اصلی و مهم در ارتقای معنی شهر، محلات شهر می‌باشد. طی سال‌های متمادی محلات بخشی جدانشدنی از محیط شهری بوده‌اند. لذا بخش عظیمی از باز معنایی و هویتی شهر بر عهده محله‌هاست (445 : 2000،Eben Saleh). محلات می‌توانند احساس هویت و تعلق به محیط را در بین ساکنان گسترش دهند. در این پژوهش روش تحقیق از نوع توصیفی – تحلیلی است بخشی از اطلاعات آن به‌صورت کتابخانه‌ای و بخشی دیگر از طریق مطالعه میدانی حاصل گردیده است همچنین برای تحلیل محله موردمطالعه از آمار، منابع و روش‌های پیمایشی استفاده خواهد شد. در ادامه تکمیل پرسشنامه‌های فوق و با تحلیل داده‌های به‌دست‌آمده از برداشت‌های میدانی و اسناد موجود در خصوص هویت شهری در محله بیان‌شده روش تحلیل داده‌های آن به دو طریق نیز صورت می‌پذیرد. به‌منظور محاسبه پایایی و روایی آن، از روش آلفای کرونباخ استفاده می‌شود برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از آزمون‌های همبستگی بهره‌گیری خواهد شد.
• حاجیلو، امیر، زنگانه،الهام، احمد،تولایی،سیمین وسلیمانی،محمد (1389). سنجش هویت محله تجریش، پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری،دانشگاه تربیت‌معلم آمارنامه سال 1394
• امیر فخریان،مصطفی، رهنما، محمدرحیم، پوراحمد،احمد و اجزاءشکوهی (1394).تجلی وحدت در کثرت؛رهیافتی در راستای انسجام و تنوع فضایی شهر مشهد و الگوی شهر ایرانی – اسلامی،رساله دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری
• پور موسوی،سید موسی، سالاری سردری،فرضعلی،علی زاده، سید دانا، بیرانوند زاده،مریم و شاهینی فر،مصطفی(1394).بررسی تأثیر ساختار فیزیکی-کالبدی فضاهای شهری بر امنیت محیطی (مطالعه موردی:منطقه ثامن شهر مشهد)،پژوهش‌های جغرافیای انسانی،شماره 3،پاییز 1394،صص463-476
• حاتمی نژاد،حجت،حاتمی نژاد،حسین،زیاری،کرامت الله و پوراحمد، احمد(1399).نقش فضاهای شهری در خلق الگوهای رفتاری ناهنجار با تأکید بر عامل پیشگیری از وقوع جرم در محله چهارباغ منطقه ثامن مشهد،مطالعات ساختار و کارکرد شهری،شماره‌ی بیست و چهارم،صص99-127
• حسین‌آبادی،سعید، سلمانی مقدم، محمد و دشتبان،مریم(1398).هویت مکانی و عوامل مؤثر بر آن در محلات قدیمی نمونه مطالعه:محله کلاه‌فرنگی سبزوار ،فصلنامه علمی برنامه‌ریزی فضایی (جغرافیا)،شماره سوم،صص89-110
• رحمانی، جواد و پورجعفر،محمدرضا (1395). تحلیل و بررسی شاخص‌های مؤثر در هویت محله (نمونه موردی: محله مسگرهای شهر زنجان)، معماری و شهرسازی،شماره اول،صص19-30
• رهنما، محمدرحیم، حیاتی،سلمان شیرزاد،زهرا ،کاظمی بی‌نیاز،مهدی و قنبری،محمد (1396). تعیین اولویت احیاء بافت‌های فرسوده شهری با استفاده از روش‌های تصمیم‌گیری چند معیاره (نمونه موردمطالعه: محله سرشور مشهد)،مجله جغرافیا و توسعه فضای شهری، شماره اول،صص 23-39
• رهنما، محمدرحیم،کتاب شناسایی وجه‌تسمیه معابر،محلات و اماکن عمومی بافت قدیم شهر مشهد(1390)،ناشر انتشارات سخن‌گستر
• زنگنه،یعقوب،زنگنه شهرکی،سعید،خدابنده لو،حسن و عباسی فلاح،وحید (1397). تحلیلی بر نقش رشد هوشمند شهری در تقویت هویت محله‌ای (مورد شناسی:محلات ناحیه 5و6 منطقه 2 شهرداری تهران)،جغرافیا و آمایش شهری-منطقه‌ای ،شماره 29،صص201-214
• زنگنه،یعقوب،حسین‌آبادی،سعید،روشندل،تکتم و نبی پور،رضا (1393).تأثیر تعلق مکانی و سرمایه اجتماعی بر بهسازی مشارکتی محلات قدیمی،نمونه موردی محله سرده سبزوار،مجله پژوهش و برنامه‌ریزی شهری،سال پنجم،شماره نوزدهم،صص111-128
• سرایی،محمدحسین،روستا،مجتبی و اشنویی،امیر (1394). ارزیابی هویت محله‌ای در شهر جهرم،پژوهش‌های جغرافیای برنامه‌ریزی شهری،شماره اول،بهار سال 1394،صص69-84
• سرائی،محمدحسین،بهرامی،فریبا ومهره کش،شیرین (1391). مؤلفه‌های هویت‌بخش محله‌های تاریخی شهر (بافت پیرامون مسجد جامع شهر اصفهان)،فصلنامه مطالعات شهر ایرانی –اسلامی،صص27-36
• شیعه،اسماعیل و حاجیانی،مهسا (1398). تأثیرات مگامال ها بر هویت محله‌ای در شهر تهران مطالعه موردی:اطلس مال نیاوران،فصلنامه مطالعات شهر ایرانی –اسلامی،صص69-81
• شماعی،علی و جهانی،رحمان (1390).بررسی اثرات توسعه عمودی شهر بر هویت محله‌ای(مطالعه موردی:منطقه 7 تهران).،فصلنامه مطالعات شهر ایرانی اسلامی،صص 73-82
• قاسمی،وحید و نگینی،سمیه (1389). بررسی تأثیر بافت محلات بر هویت اجتماعی، با تأکید بر هویت محله‌ای در شهر اصفهان،مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه‌ای ،شماره هفتم،صص113-136
• لطفی،صدیقه و محمدی،عبدالحمید (1391). بررسی ارتباط نمادهای شهری با هویت شهر(مطالعه موردی: شهر گنبد کاووس)،فصلنامه علمی- پژوهشی جغرافیا برنامه‌ریزی منطقه‌ای،سال دوم،شماره 2،صص61-70
• ماجدی، حمید، منصور رضایی، مجید و منصوری، الهام (1393). تاویل کارکرد شناختی فضاهای عمومی محله‌ای از منظر هویت نمونه موردی: محله نازی آباد و مهران تهران،فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران،شماره 4،صص39-61
• مصلحی،محبوبه،امینی،الهام و رفیعیان،مجتبی(1392).شناسایی و تبیین عوامل مؤثر در ارتقای هویت محله‌ای در محله زرگنده،پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته جغرافیا وبرنامه‌ریزی شهری،دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران
• معید فر،سعید و مقدم،غلامرضا (1389). نقش هویت محله‌ای در کاهش و کنترل گرایش به رفتارهای نابهنجار اجتماعی در شهر (مطالعه محله‌های شهر تهران).،مسائل اجتماعی ایران،سال اول،شماره 2 ،زمستان 1389،صص114-143
