تعامل سازنده سازمان تجارت جهانی با کشورهای در حال توسعه
الموضوعات :مهدی صادقی شاهدانی 1 , امیر کارگر 2 , علی جوانجعفری 3
1 - عضو هیئت علمی دانشکدۀ معارف اسلامی و اقتصاد، دانشگاه امام صادق(ع)، تهران، ایران
2 - دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران
3 - دانشگاه امام صادق(ع)، تهران، ایران
الکلمات المفتاحية: کشورهای درحال توسعه سازمان تجارت جهانی تجارت خارجی فرصتها و هزینهها,
ملخص المقالة :
پیامدهای الحاق و عدم الحاق کشورهای درحال توسعه به سازمان تجارت جهانی در مقالات بسیاری بیان شده که به ناکارآمدی این سازمان و قدرت سیاسی و اقتصادی کشورهای توسعه‌یافته و تأثیرگذاری آنها بر تصمیمات این سازمان اشاره کرده‌اند. در این پژوهش با فرض بر اینکه روند جهانیشدن و فزونی یافتن عضویت کشورها در سازمان تجارت جهانی صعودی بوده، عضویت بسیاری از آنها در این سازمان را اجتنابناپذیر میدانیم؛ ولی از آنجایی که برخی از اهداف این سازمان با اهداف اقتصادی کشورهای درحال توسعه یکسان بوده، میتوان با استفاده از سیاستگذاریهای درست و به‌موقع به تعاملی مؤثر و به اهدافی همچون بهره‌برداری کارآمد و عادلانه از طبیعت، خلق مزیت‌ها و فرصت‌های جدید برای همگان، ریشهکن کردن فقر، فساد و تبعیض در کشور و حفظ استقلال اقتصادی رسید. به همین دلیل نیاز به بررسی و تطبیق این سازمان با مبانی اقتصادی این کشورها وجود دارد. پرسش پژوهش این است که «عضویت در این سازمان چه منافع و چه هزینههایی برای کشورهای درحال توسعه داشته؟ و آنها باید چه اقداماتی را در جهت رسیدن به حداکثرسازی بهره‌برداری از فرصتها و حداقلسازی هزینههای عضویت در این سازمان انجام دهند؟». با توجه به رویکرد توصیفی - تحلیلی و با تأسی از برخی مفروضات تئوریک اقتصاد بین‌الملل و شناخت فضای این سازمان به این فرضیه خواهیم رسید که این سازمان باتوجه به تأثیرپذیری از کشورهای توسعه‌یافته در برقراری روابط تجاری عادلانه و مؤثر، ناکارآمد بوده ولی با توجه به برخی سیاستها و قوانین منعطف، میتوان هزینهها را به حداقل رساند.
اخلاقی، بهروز (1385). آثار حقوقی الحاق ایران به سازمان تجارت جهانی. مجله کانون وکلا، (195).
ادیب، محمدحسین (1380). ایران و سازمان تجارت جهانی. تهران: آموزه.
استیگلیتز، جوزف. ای و جارلتون، اندرو (1387). تجارت منصفانه برای همه (مسعود کرباسیان، ترجمه). تهران: نشر چشمه.
اسلامی، رضا و مسروری، رودابه (1392). رژیم حقوقی سازمان تجارت جهانی و حقوق بین‌الملل. نشریه تحقیقات حقوقی، (14).
تاری، فتح الله و علوی‌منش، محسن (1388). بررسی و مقایسه سیاست‌های حمایتی تجاری ایران با کشورهای عمده طرف تجاری. نشریه مجلس و راهبرد، (61).
تبریزی، ایرج (1380). تجارت شیطانی. تهران: کیهان.
جعفری، اصغر (1380). جهانی شدن اقتصاد و جایگاه ایران. نشریه پژوهشها و سیاست‌های اقتصادی، (20).
جلالی، جلال‌الدین (1384). ایران و سازمان تجارت جهانی. روزنامه شرق.
خلیلی، حلیمه، سلطانی، رضا و جلالی، محمود (1398). تبیین مقررات سرمایه‌گذاری در مناطق آزاد تجاری ایران و انطباق آن با اصول حاکم بر سازمان تجارت جهانی. نشریه تحقیقات خصوصی و کیفری، (42).
داتا، آسیت (1372). تجارت بین‌المللی و گرسنگی جهانی (همایون الهی، ترجمه). تهران: قومس.
ژید، شارل و ریست، شارل (1395). تاریخ عقاید اقتصادی (کریم سنجابی، ترجمه). تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
شیرودی، مرتضی (1383). ایران: تلاشی طولانی برای الحاق به سازمان تجارت جهانی. پژوهشنامه اقتصادی، (12).
شیروی، عبدالحسین و نظرنژاد، مهدی (1398). آثار حقوقی الحاق ایران به سازمان تجارت جهانی بر مقررات ناظر به یارانههای کشاورزی. فصلنامه اقتصاد و تجارت نوین، (19).
ضیایی بیگدلی، صادق و صلحی، احسان (1399). موانع فنی تجارت خارجی در ایران در پرتو حقوق سازمان تجارت جهانی. نشریه پژوهش حقوق عمومی، (66).
کریمی، سیامک (1399). مطالعه تطبیقی کاربرد حسن‌نیت در فرایند تفسیر موافقتنامهها نزد ارکان حل اختلاف سازمان تجارت جهانی. نشریه دانشنامههای حقوقی، (7).
لطفعلی‌پور، محمدرضا، نوروزی، روح الله، آشنا، ملیحه و ذبیحی، مریم (1388). بررسی تأثیر الحاق به سازمان تجارت جهانی بر صادرات برق ایران. فصلنامه مدلسازی اقتصادی، (3).
لوونسن، شارل (1366). وودکاکولا (غلامعلی سیار، ترجمه). تهران: جاویدان.
محمدزاده راوندی، مهدی و مهکوبی، حجت (1397). جهانی شدن اقتصاد و ضرورت همگرایی اقتصادی منطقه‌ای ایران؛ مطالعه موردی: سازمان همکاری شانگهای. نشریه پژوهشهای سیاسی و بین‌المللی، (35).
محمدقلی‌نیا، جواد و مسائلی، محمد (1378). سازمان تجارت جهانی و کشاورزی ایران، مجله اقتصاد کشاورزی و توسعه، (27).
محمودی، الهه (1398). جهانی شدن اقتصاد و تأثیر آن بر تورم در کشورهای درحال توسعه آسیایی. نشریه سیاست‌های راهبردی و کلان، (25).
مرادپور، فرزاد (1381). سیاست‌های حمایتی در سازمان تجارت جهانی. [پایان‌نامه کارشناسی ارشد]. دانشگاه امام صادق(ع).
هاچون چنگ (1392). نیکوکاران نابکار (میرمحمود نبوی و مهرداد شهابی). تهران: اختران.
Bowdler, C., & Malik, A. (2017). Openness and inflation volatility: Panel data evidence. The North American Journal of Economics and Finance, (41). At: doi.org/10.1016/j.najef.2017.03.008.
Douglas, R. N. (2018). Facing up to Trump administration mercantilism: The 2018 WTO trade policy review of the United States. the world economy, (3430). doi.org/10.1111/twec.12875.
Hoakman, B., & m.kostecki, (1995). The political economy of the world trading system, (68). At: https://doi.org/ 10.4324/9780429493157
Leonardo Baccini, A., Giammario Impullitti B. & Edmund J. M. (2019). Globalization and state capitalism: Assessing Vietnam's accession to the WTO. Journal of International Economics, (53). At: https://doi.org/ 10.1016/j.jinteco.2019.02.004.
Marion, J. (2009). developing countries, standards and the WTO. International Labour, (72). At: https://doi.org/10.1080/09638190903327492
Omotola, J. S., & Enejo, E. K. (2009). Globalization, World Trade Organization and the Challenges of Sustainable Development in Africa. Journal of sustainable development in Africa, 10(4).
Peter V., Den, B., et al. (2017). The Law and Policy of the World Trade Organization: Text, Cases and Materials. Cambridge University Press. (28).
Report by the Secretariat, (2016). Trade Policy Review Body, (2016). China, (69). At: doi.org/10.1093/jiel/jgs043.
Rose, A. K. (2014). Do WTO Members Have More Liberal Trade Policy?. Journal of International Economics, (93). At: https://doi.org/10.1016/ S0022-1996(03)00071-0.
Subramanian, A., & Jin Wei, Sh. (2005). The WTO promotes trade, strongly but unevenly, (36). At: https://doi.org/10.1016/j.jinteco.2006.07.007
