گونهشناسی تبیینهای علمی از قرآن کریم
الموضوعات :
1 - دانشگاه تهران
الکلمات المفتاحية: تفسیر علمی گونههای تفسیر علمی رابطه علم و قرآن علم و آیات معاد,
ملخص المقالة :
تفسیر علمی یکی از روشهای تفسیری است که در دوره معاصر با آثار متعدد به شکوفایی رسیده است. در این روش تفسیری از یافتههای علم تجربی جهت تبیین بهتر آیات قرآن استفاده میشود. شناسایی این نقش تبیینی در فهم بهتر رابطه علم با قرآن تأثیرگذار است. در این تحقیق با استفاده از روش تحلیلی ـ توصیفی، این نقش در سه سطح تبیین مفهوم مفردات آیات، تبیین مفهوم گزارههای قرآنی و ارائه مصادیق جدیدتر بررسی شده است. در عین آنکه نقش تبیینی علم فراتر از این موارد، میتواند صرفاً نزدیک ساختن برخی حقایق دینی به ذهن بشر باشد، تفسیرهای علمی ارائه شده در سطح تبیین مفهوم مفردات آیه بعضاً به توسعۀ معنای کلمه یا تضییق معنای آن میانجامد یا در ترجیح یک معنا از میان معانی چندگانه محتمل برای آیه، یکی را قوت میبخشد. نقش اطلاعات علمی در تبیین مفهوم گزارهها در قالب هفت دسته قابل طبقه بندی است: تبیین مفهوم عبارت، تبیین وجه شبه، تبیین وجه تقسیم، تبیین چگونگی، تبیین علت اختصاص به ذکر، تبیین نسبت و نهایت ترجیح یک احتمال این طبقه بندی را شامل میشود. از طرف دیگر برخی تفسیرهای علمی با ظاهر آیه سازگارتر است و تفسیرهای تکلفآمیز گذشتگان را ناموجه میسازد، همچنانکه برخی دیگر از تفسیرهای علمی با طرح یک تفسیر احتمالی در کنار احتمالهای پیشین گستره معنایی آیه را وسعت میبخشد.
