خواب و بیداری به عنوان یکی از ارکان حفظ الصحة در قرآن کریم
الموضوعات :
1 - دانشگاه علوم پزشکی زاهدان
الکلمات المفتاحية: حفظ الصحة, قرآن, خواب و بیداری,
ملخص المقالة :
سلامتی یک نعمت خدادادی است و حفظ این سلامتی مانند دیگر نعمتها واجب است؛ بنابراین قرآن حیات یک انسان را برابر با حیات کل بشر میداند و این خود نشان از اهمیت سلامتی انسانها دارد و تصدیق سخن مبارک امام علی علیهالسلام است که می-فرمایند: «دو نعمت مجهول است امنیت وآرامش، و آدمی وقتی به ارزش این دو پی خواهد برد که از آنها محروم باشد». از این رو ابوعلی سینا پزشک مسلمان و حاذق ایرانی که اکثر علم خود را مدیون توکل به طبیب اصلی دنیا یعنی خداوند متعال، و توسل به ائمه اطهار میداند، مهمترین بخش حفظالصحة را ورزش، خوردن، آشامیدن و تدابیر خواب میداند. امروزه در طب نوین، افزایش روزافزون اختلالات خواب به یک مسأله اساسی تبدیل شده است و این را میطلبد که نظر قرآنکریم را در این باره بدانیم. قرآن کتابی که نجات دهنده انسان و راهنمای او در همه زمانها است. بعید به نظر می آید که قرآن کتاب تمام اعصار، به موضوع مهم خواب وبیداری اشاره نکرده باشد. این مقاله به روش تحلیلیـ توصیفی و با مرور بر منابع فیزیولوژی و کتب خواب، همچنین کتب تفسیری و روایی همانند تفسیر نمونه، صورت گرفته است. پس از بررسی دریافته شد که باتوجه به آیات دسته اول زمان اصلی خواب متناسب با ساعت بیولوژیک و ریتم اصلی بدن و در شب است. به طور اساسی خداوند متعال شب را برای استراحت و روز را برای کار و فعالیت قرار داده است؛ اما در آیات دسته دوم زمان خواب در شب و روز به طور دقیق مشخص میشود، محدودۀ شروع خواب بعد از نماز عشاء یا بامداد است که میتوان گفت که اندکی بعد از نیمه شب شرعی است؛ اما محدوده انتهایی خواب، اذان صبح و یا طلوع فجر است که این را از آیۀ 11 سوره مریم میتوان برداشت کرد. امید است که انسانها به ویژه مسلمانان به آموزههای قرآنی بیش از پیش عمل کنند و آن را مورد توجه قرار دهند. در این بین نقش رسانه، مبلغان دینی و مروجان سلامت در نشر نکات اصلی و هدایتی قرآنکریم بیشتر احساس شده،که نیازمند بررسی بیشتر است
قرآن کریم#
آیت الهی، سیدمحمدتقی (1370).کلیات بهداشت اسلامی، تهران: معاونت امور فرهنگی وزارت بهداشت، درمان وآموزش پزشکی.#
بختیاری، ابوالحسن.(1394). لبخند زیبا، قم: سپهرنوین.#
تابعی، سیدضیاءالدین(1386). «اسرار بیولوژیک اوقات عبادت»،طب وتزکیه، ش 66-67.#
جزائری، سید علی (1904). التحفه السنیة، اصفهان: مؤسسه تحقیقات رایانه¬ای قائمیه.#
جوان، عبدالرسول(1386). مقایسه شیوع اختلالات خواب در بیماران مبتلا به سکته قلبی حاد با همراهان سالم آنان، بی¬جا: مجله ارمغان دانش،12(2).#
حیدری، اژدر (1380). «اثرات یک شب محرومیت از خواب بر سطح هورمونی و کارآیی عملکرد»، طب نظامی، ش 3.#
سلطانی، شاهین (1391). «اصلاح خواب و بیداری در سنین و مناطق جغرافیایی مختلف از دیدگاه طب سنتی اسلام و ایران»، شماره سوم.#
عباس نژاد، محسن (1390). قرآن وطب، تهران: بنیادپژوهش¬های قرآنی دانشگاه وحوزه.#
علائی، حجت الله (1380). «ارزیابی اثرات سیستم سروتوژنیک بر زمان خواب در روایات»، اصفهان: مجله دانشکده پزشکی.#
مکارم شیرازی، ناصر (1387). تفسیر نمونه، تهران: دارالکتب الاسلامیة.#
هدایتی، حمیدرضا (2014). «سته ضروریه حفظ الصحه ناصری ردیابی از پزشکی پیشگیری در پزشکی دیرپای ایران»، RHM.- 17.#
