تحلیل شبکه‌ای حوزه‌بندی طرحواره‌های ناسازگار اولیه یانگ: نقد پژوهشی
الموضوعات :معصومه معصومی 1 , مجید ضرغام حاجبی 2 , محمد ربیعی 3 , محمد حسین ضرغامی 4
1 - گروه روانشناسی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران.
2 - گروه روانشناسی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران.
3 - گروه مشاوره، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران.
4 - مرکز تحقیقات علوم رفتار ی، پژوهشکده سبک زندگی، دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله (عج)، تهران، ایران
الکلمات المفتاحية: طرحواره های ناسازگار اولیه, تحلیل شبکه ای, نقد پژوهشی,
ملخص المقالة :
هدف پژوهش حاضر تحلیل شبکه‌ای حوزه‌بندی یانگ در مورد طرحواره‌های ناسازگار اولیه بود. روش نمونه‌‌گیری، غیرتصادفی با تغییرات بیشینه، حجم نمونه ۸۴۹ نفر و ابزار پژوهش فرم کوتاه (۹۰ سؤالی) پرسشنامه طرحواره‌های ناسازگار اولیه یانگ (YSQ-L3) بود. برای تحلیل داده‌ها از تحلیل شبکه، نرم‌‌افزار R و بسته Qgragh استفاده شد. نتایج نشان داد، طبق شکل شبکه ترسیمی، فقط طرحواره‌های یک حوزه (بریدگی و طرد) مطابق با حوزه‌بندی یانگ بوده و در ۴ حوزه خودگردانی و عملکرد مختل، محدودیت‌های مختل، دیگر جهت‌‌مندی و گوش به زنگی زیاد/ بازداری، تفاوت وجود دارد. اهمیت این یافته‌ها از یک سو در حوزه بالینی و رویکرد طرحواره درمانی و از سوی دیگر در حوزه روان‌‌سنجی و بومی‌‌سازی ابزارهای تشخیصی می‌باشد.
امینی، زهرا؛ و خوش روش، وحید (۱۳۹۹). رابطه طرحواره‌های ناسازگار اولیه و فرسودگی شغلی با نفش میانجی سرمایه روانشناختی. فصلنامه مدیریت و چشم انداز آموزش. ۲ (۳). صص. ۱۳۳-۱۶۳.
حسن زاده، رمضان (۱۳۸۲) روش‌های تحقیق در علوم رفتاری (راهنمای عملی تحقیق). تهران. ساوالان.
رفائلی، اشکول؛ برنستین، دیوید؛ و یانگ، جفری.ای (۱۳۹۶). تندآموز طرحواره درمانی: مجموعه تندآموز رفتار درمانی شناختی ترجمه م. فرجی). تهران. ارجمند.
شعبانی جعفر. ۱۳۹۶. پيش¬بيني اضطراب امتحان بر اساس طرحواره¬هاي ناسازگار اوليه در دانش آموزان متوسطه دوم شهرگرگان. روانشناسی و روانپزشکی شناخت. صص. ۴۷-۵۷.
عراقی، لادن؛ طاهری، آزاده؛ جزء رمضانی، زهرا؛ عباسپور، افروز؛ و ضرغامی، محمدحسین (۱۳۹۶). تحلیل داده‌های شبکه‌ای در فرآیند تحلیل سؤال، فصلنامه اندازه‌گیری تربیتی. ۲۸. صص ۲۰۷-۲۴۰.
غیاثی، مهناز؛ مولوی، حسین؛ نشاط دوست، حمیدطاهر؛ و صلواتی، مژگان. (۱۳۹۰). بررسی ساختار عاملی پرسشنامه طرحواره یانگ (نسخه سوم فرم کوتاه) در شهر تهران. مجله دستاوردهای روانشناختی (علوم تربیتی و روانشناسی) دانشگاه شهید چمران اهواز. ۴ (۱). صص ۹۳-۱۱۸.
گل، علیرضا؛ شید عنبرانی، بهناز؛ آقامحمدیان شعرباف، حمیدرضا؛ نامور طباطبائی، سجاد؛ و خاکشور کامه علیا، محمد. (۱۳۹۹). نقش صفات مرضی، روان بنه‌های ناسازگار اولیه و هیجانی در پیش بینی اختلالات شخصیت خوشة C. مجله روانشناسی. ۲۴ (۹۵). صص ۲۶۵- ۲۸۲.
محمدبیگی، علی؛ بختیاری، مریم؛ محمدخانی، شهرام؛ و صادقی، زهره (۱۳۹۱). بررسی رابطه بین طرحواره‌های ناکارآمد با اهمال¬کاری و سلامت روان دانشجویان پزشکی و غیر پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی. مجله دانشگاه علوم پزشکی مازنداران. ۹۷. صص. ۲۶-۳۴.
معصومی، معصومه؛ ضرغام حاجبی، مجید؛ ربیعی، محمد؛ و ضرغامی، محمدحسین (۱۴۰۰). نقشطرحوارههای ناسازگار اولیه در انطباق‌پذیری مسیر شغلی دانشجویان. روش‌ها و مدل‌های روانشناختی. ۱۲ (۴۴). صص. ۱۲۱-۱۳۲.
موسوی، سید ولی الله؛ رضائی، سجاد؛ عاطفی کرجوندانی، ستاره؛ و جوان پرست، حمید. (۱۳۹۷). نقش واسطه‌ای منبع کنترل در رابطه بین روان¬بنه‌های ناسازگار اولیه و اضطراب اجتماعی نوجوانان. مجله روانشناسی. ۲۲ (۸۶). صص ۱۷۲-۱۸۷.
نصیری جونقانی، مهناز؛ اصغری، فرهاد؛ و پورصفر، علی. (۱۴۰۰). بررسی رابطه ساختاری طرحواره‌های ناسازگار اولیه، تمایزیافتگی خود و عملکرد جنسی با تمایل به روابط فرازناشویی. مجله روانشناسی. ۲۵ (۹۹). صص ۳۲۹-۳۴۹.
هدایتی، مریم؛ زرانی، فریبا؛ نجاتی، وحید؛ موتابی، فرشته؛ و حیدری، محمود. (۱۳۹۹). شبکه معنایی طرد و بریدگی: تدوین واژگان فارسی و بررسی ارتباط آنها با طرحواره‌های ناسازگار اولیه حوزه طرد و بریدگی. فصلنامه دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی. ۴. صص ۱-۱۵.
یانگ، جفری. ای؛ کلوسکو، ژانت؛ و ویشار. مارجوری (1391). طرحواره درمانی: راهنمای کاربردی برای متخصصان بالینی. (ترجمه ح. حمید و ز. اندوز). تهران. ارجمند.
Gong, J., & Chan, R. C. K. (2017) Early maladaptive schemas as mediators between childhood maltreatment and later psychological distress among Chinese college students. Psychiatry Research. 259, pp. 493-500.
Karaarslan, C., Eldogan, D., Yigit, I.)2021) Associations between early maladaptive schema domains of parents and their adult children: The role of defence styles. Clinical Psychology and Psychotherapy. 28(5), pp.1043-1054.
Mammad, K., Ahami, A., Azzaoui, F. Z., Boulbaroud, S., Idrissi, W., Karjouh, K., & Fofana, L. (2017) Diagnosis of anxiety disorders in university students through the early maladaptive schemas and beck’s inventory. Psychology. 8, pp. 2114 -2125.
Norman B. Schmidt, Thomas E. Joiner Jr., Jeffery E. Young & Michael J. Telch. (1995) The schema questionnaire: Investigation of psychometric properties and the hierarchical structure of a measure of maladaptive schemas. Cognitive Therapy and Research. 19, p.p 295–321.
Schilder, D.L.C., van Wijk-Herbrink, M.F., Groenman, A.P., van den Hoofdakker, B.J. (2021) The mediating role of externalising and healthy schema modes in the relationship between early maladaptive schemata and overt behaviours in adolescent boys with offending behaviours, and a comparison of their early schemata with those of typically developing boys. Criminal Behaviour and Mental Health. 31(2), p.p 109-119.
Tracy, H., Mantak, Y., & Gaowi, C. )2018) Career adaptability, self-esteem, and social support among Hong Kong University students. The Career Development Quarterly. 69, pp. 94-106.
