تعیین تقویم گردشگری با استفاده از شاخص اقلیمی گردشگری (TCI) و شاخص اقلیمی-تعطیلات (HCI) (مطالعه موردی: آستارا، استان گیلان)
الموضوعات :طوبی عابدی 1 , لادن کاظمی راد 2 , رؤیا عابدی 3
1 - پژوهشکده محیط زیست-جهاددانشگاهی
2 - پژوهشکده محیط زیست، جهادانشگاهی استان گیلان
3 - عضو هیئت علمی
الکلمات المفتاحية: اقلیم, دمای آسایش, دمای مؤثر, شاخص, گردشگری,
ملخص المقالة :
مهم ترین اطلاعات مورد نیاز گردشگران طبیعت، شرایط اقلیمی مطلوب در مقصد است و از اهداف اقلیم شناسان گردشگری نیز شناسایی انواع اقلیم مؤثر بر گردشگری است. در مطالعه حاضر به بررسی شاخص های اقلیمی گردشگری (TCI) و اقلیمی تعطیلات (HCI) در مهم ترین مناطق گردشگری آستارا شامل گردنه حیران و پارک جنگلی بی بی یانلو پرداخته و از پارامترهای دما، رطوبت نسبی، بارندگی، پوشش ابر و سرعت باد طی آمار 15 ساله (1398-1384) استفاده شد. نتایج بررسی ماهانه شاخص اقلیمی گردشگری نشان داد که ماه های مهر (65=TCI) و تیر (69=TCI) دارای رتبه خوب، اردیبهشت رتبه خیلی خوب (79=TCI) و خرداد رتبه عالی (80=TCI) است. نتایج شاخص اقلیمی تعطیلات نیز نشان داد که منطقه در ماه های دی و تیر (به ترتیب با مقادیرHCI برابر با 69 و 65) دارای رتبه خوب بود. ماه های خرداد و بهمن (75=HCI) دارای رتبه خیلی خوب، اردیبهشت و فروردین رتبه عالی (89 و 85=HCI) و اسفند رتبه ایده آل (93=HCI) بود. بنابر نتایج این پژوهش اوایل بهار و تابستان مهم ترین فصل ها برای گردشگری در منطقه بود که این نتایج با زمان تعطیلات انطباق دارد و احتمالاً در فصول کار و امتحانات، استقبال از گردشگری منطقه کمتر است. به طوری که از اسفند شرایط اقلیمی شروع به مناسب شدن می کند و تا شهریور ادامه می یابد. نتایج پژوهش حاضر برای بهبود فعالیت های گردشگری بنابر وضعیت اقلیمی منطقه، برنامه ریزی و مدیریت گردشگری از حیث تأمین تجهیزات و نیاز گردشگران در پیک های پذیرش گردشگر، تأمین زیرساخت های مطلوب برای جذب گردشگر در زمان های دیگر به طوری که بر سختی شرایط غلبه شود، مفید خواهد بود.
آستانی، سجاد و سبحان اردکانی، سهیل. (1391). «ارزيابي اقليم آسايش گردشگري شهر همدان در راستاي گردشگري شهري با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافيايي و مدل TCI»، مطالعات محیطی هفت حصار (هفت حصار)، دوره 1، شماره 2، صص 57-66.
آستانی، سجاد و سبحان اردکانی، سهیل. (1392). «پهنه¬بندی و ارزیابی اقلیم آسایش گردشگری تالاب بین¬المللی شادگان با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و مدل TCI»، محیط زیست طبیعی (مجله منابع طبیعی ایران)، دوره 66، شماره 2، صص 127-136.
اربابی، فریده؛ خسروی، محمود و پایدار، ابوذر. (1397). «کاربرد شاخص اقلیمی تعطیلات (HCI) تعیین تقویم گردشگری زمستانه (مطالعه موردی: استان سیستان و بلوچستان)»، برنامه¬ریزی منطقه¬ای، سال 8، شماره پیاپی 31، صص 47-60.
برایتان، علی و رضایی، مریم. (1392). «تحلیل فضایی شاخص اقلیم گردشگری در استان ایلام با استفاده از مدل TCI» ، برنامه-ریزی فضایی (جغرافیا)، سال 3، شماره 2، پیاپی 9، صص 101-118.
برنا، رضا. اسدیان، فریده. (1396). «مطالعه شاخص های CP، ET و TCI بر ارزیابی آسایش انسان (مطالعه موردی: استان خوزستان)»، نگرش¬های نو در جغرافیای انسانی، دوره 9، شماره 4، صص 195-216.
بهزاد، اردوان. عی قرلو، معصومه. (1395). «پهنه¬بندي اقليم گردشگري جزيره قشم با استفاده از شاخص TCI»، مطالعات فرهنگی و سیاسی خلیج فارس، دوره 3، شماره 9، صص 159-172.
بیاتی خطیبی، مریم. ملکی، شهرام. غفاری، درنا. هادی، ثریا. (1395). «پهنه¬بندی مناطق مناسب فتوتروپیسم در ایران»، جغرافیا و برنامه¬ریزی، سال 20، شماره 57، صص 63-79.
پناهی، علی و ستاری، علیرضا. (1396). «تحليلي بر پتانسيل¬هاي اقليم گردشگري در شهر¬هاي دامنه سبلان»، جغرافیا و برنامه¬ریزی، سال 21، شماره 62، صص 61-77.
جوان، خدیجه. (1396). «مقایسه شاخص اقلیم گردشگری (TCI) و شاخص اقلیمی تعطیلات (HCI) (مطالعه موردی: ارومیه)»، پژوهش¬های جغرافیای طبیعی، دوره 49، شماره 3، صص 423-439.
حسنی¬مهر، سیده صدیقه و شاهور، حمید. (1389). «پيامدهاي توسعه گردشگري دهستان حيران با تاکيد بر تغيير کاربري اراضي در دهه (85-1375)»، نگرش¬های نو در جغرافیای انسانی (جغرافیای انسانی)، دوره 3، شماره 1، صص 177-192.
حسینی، سید محمد. زینالی، بتول. فاطمی¬نیا، فخری سادات. (1396). «پهنه¬بندی اثرات اقلیم در توسعه گردشگری روستایی شهرستان جهرم با استفاده از شاخص TCI»، فضای جغرافیایی، دوره 17، شماره 57، صص 71-86.
خدادادی، صدیقه. سعیدی مهروز، شهریار. نقی¬نژاد، علیرضا. 1388. «بررسي فلور و زيستگاه هاي تالاب حفاظت شده استيل (آستارا) و محيط اطراف آن، شمال غرب ايران»، رستنیها، دوره 10، شماره 1 (پیاپی 34)، صص 44-63.
خرم بخت، احمدعلی. (1397). «تحلیل و پهنه¬بندی اثرات اقلیم در توسعه گردشگری روستایی شهرستان جهرم با استفاده از شاخص TCI»، جغرافیای طبیعی، سال 11، شماره 39، صص 81-98.
درویشی، یوسف. (1396). «نگاهی توصیفی تحلیلی بر توان اکوتوریستی گردنه حیران»، میراث و گردشگری، دوره 2، شماره 8، صص 81-93.
سبحانی، بهروز و صفریان زنگیر، وحید. (1398). «پايش گردشگری فصلی شمال غرب ايران با استفاده از شاخص اقليم گردشگری (TCI)»، علوم و تکنولوژی محیط زیست، دوره 21، شماره 1، صص 201-211.
سجودی، سکینه. آقازاده، فیروز. نقی¬زاده، فهیمه. اخوان، لیلا. (1397). «ارزیابی و تحلیل شاخص اقلیم آسایش گردشگري با استفاده از TCI و PET مطالعه موردي (استان آذربایجان شرقی)»، فضای گردشگری، سال 7، شماره 27، صص 51-67.
سعیدی، علی. عطایی، هوشمند. علوی¬نیا، سید فواد. (1391). «ارزيابي اقليم آسايش استان خوزستان با استفاده ازمدل TCI»، جغرافیا، سال 10، شماره 34، صص 277-298.
سلیمانی مقدم، محمد و جعفری، محمد. (1394). «ارزیابی اقلیم آسایش گردشگري استان زنجان با استفاده از شاخص(TCI) و تکنیکGIS»، فضای گردشگری، سال 5، شماره 17، صص 133-151.
شیخ¬الاسلامی، علیرضا. میرعنایت، ناهیدالسادات. حاجیان، محمدکاظم. صفی¬خانی، مهتاب. (1390). «بررسی اقلیم آسایش گردشگري لردگان با استفاده از شاخص TCI»، جغرافیا و برنامه¬ریزی شهری چشم انداز زاگرس، سال 3، شماره 10، صص 57-67.
عزتیان، ویکتوریا. میرعنایت، ناهید السادات. حاجیان، محمدکاظم. (1391). «بررسی زیست اقلیم گردشگری استان کهگیلویه و بویر احمد با استفاده از شاخص اقلیم گردشگری»، جغرافیایی فضای گردشگری، دوره 1، شماره 3، صص 139-161.
عنابستانی، علی اکبر. پورجوپاری، مرضیه. خدادادی، علی. (1400) «تحلیل عامل¬های تأثیرگذار بر شکل¬گیری برند گردشگری روستایی شهرستان کرمان»، مطالعات اجتماعی گردشگری، سال 9، شماره 17، صص 1-28.
فرج¬زاده، منوچهر. احمدآبادی، علی. (1389). «ارزيابي و پهنه¬بندي اقليم گردشگري ايران با استفاده از شاخص اقليم گردشگري(TCI) »، پژوهش¬های جغرافیای طبیعی (پژوهش¬های جغرافیایی)، دوره 42، شماره 71، صص 31-42.
کرمی، مختار و اسدی، مهدی. (1396). «شاخص گردشگريTCI و کاربرد آن در گردشگري استان سیستان و بلوچستان»، فضای گردشگری، سال 6، شماره 23، صص 17-32.
موحدی، سعید. پیری، سیامک. کاوسی، رضا. (1391). «ارزیابی و تحلیل شاخص اقلیم گردشگري استان لرستان با استفاده از شاخص اقلیمی TCI»، جغرافیا و برنامه¬ریزی شهری چشم اندازه زاگرس، سال 4، شماره 11، صص 7-23.
میرآخورلی، زهرا و لشکری، حسن. (1393). «توسعه توریسم با تأکید بر شاخص جهت امکان سنجی شرایط اقلیمی آسایش استان سمنان تحلیل TCI»، جغرافیایی فضای گردشگری، دوره 3، شماره 11، صص 1-15.
یزدان¬پناه، حجت الله. عبدالله¬زاده، مهدی. پورعیدی¬وند، لاله. (1392). «مطالعه شرايط اقليمي براي توسعه توريسم با استفاده از شاخص TCI (نمونه موردي استان آذربايجان شرقي)»، جغرافیا و برنامه¬ریزی محیطی، سال 24، پیاپی 49، شماره 1، صص 89-107.
Beckens, S., (2010). The importance of climate and weather for tourism: literature review. https://www.researchgate.net/publication/47929582.
Bhatt, P.J., Pandya, H.A., Modi, N.R., (2019). A review of possible impacts on tourism by climate change, Research Journal of Science, bioinformatics, pharmaceutical and chemical science, 5(3):93-102.
De Freitas, C.R., (2003). Tourism climatology: Evaluating environmental information for decision making and business planning in the recreation and tourism sector. International Journal of Biometeorology, 48(1), 45–54.
Mieczkowski Z., (1985). The tourism climatic index: a method of evaluating world climates for tourism. Canadian Geographer, 29: 220-233.
Scott D., Michelle R., Amelung B., Tang M., (2016). an Inter-Comparison of the Holiday Climate Index (HCI) and the Tourism Climate Index (TCI) in Europe, Atmosphere, 7(80): 1-17.
