تحول معیارهای کارآفرینی اجتماعی در توسعه گردشگری روستایی استان گیلان
الموضوعات :
حامد فلاح تفتی
1
(استادیار، گروه مدیریت، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه علم و هنر، یزد، ایران )
فاطمه دوزنده ضیابری
2
(دانشگاه علم و هنر یزد)
اصغر نبیل
3
(دانشگاه علم و هنر یزد)
الکلمات المفتاحية: کارآفرینی اجتماعی گردشگری, توسعه گردشگری, مناطق روستایی, مدلسازی ساختاری تفسیری ISM, استان گیلان,
ملخص المقالة :
امروزه جهت تداوم حیات و بقای روستاها یافتن راه حل های کاربردی برای مقابله با تحولات و دگرگونی روستاها امری ضروری می باشد. گردشگری به عنوان موتور محرکه اقتصادی در اکثر کشورها به عنوان استراتژی در خط مقدم برنامه ها جهت توسعه روستاها در نظر گرفته می شود. در این زمینه توجه خاصی به کارآفرینی اجتماعی و گردشگري معطوف است و تقويت كارآفريني اجتماعی و گردشگري و ايجاد بستر مناسب براي توسعه ي آن از ابزار پيشرفت و توسعه ي مناطق روستایی به شمار مي آيد. با توجه به اهمیت معیارهای کارآفرینی اجتماعی، و کمبود مطالعات در زمینه بررسی این معیارها جهت نیل به اهداف توسعه، هدف از پژوهش حاضر شناسایی و رتبه بندی معیارهای کارآفرینی اجتماعی در توسعه گردشگری مناطق روستایی در استان گیلان می باشد. بدین منظور ابتدا با بررسی منابع معیارهای کارآفرینی اجتماعی گردشگری استخراج شده و پیمایشی میان خبرگان، کارآفرینان، متخصصان و کارشناسان حوزه گردشگری که دارای حداقل 5 سال سابقه بودند، انجام گردید تا اهمیت هر یک از متغیرها در ارتباط با یکدیگر شناسایی شوند. به دلیل نامحدود بودن جامعه آماری با استفاده از روش نمونه‌گیری گلوله برفی 35 نفر انتخاب شدند. جهت رتبه بندی معیار های مورد مطالعه از مدلسازی ساختاری تفسیری (ISM) استفاده شد. نتایج پژوهش نشان می دهد که سطح-بندی معیارهای پژوهش این مدل دارای نه سطح است که تأثیرگذارترین سطح به تأثیرپذیرترین سطح معیارهای کارآفرینی اجتماعی گردشگری در توسعه گردشگری روستایی در استان گیلان در مدل نشان داده شده است. در انتهای مدل مشخص شد که دو معیار باور به کارآفرینی و استفاده خلاق از منابع در سطح نهم قرار داشته و به عنوان مؤثرترین معیارهای اثر گذار بر سایر معیار ها شناخته می شوند.
اربابیان، شیرین؛ زمانی، زهرا؛ رحیمی، معصومه. (1393). «بررسی اثر گردشگری در توسعه‌ی کارآفرینی». برنامه¬ریزی و توسعه گردشگری. دوره سوم. شماره10. صص: 146-126.
حسام، مهدی؛ رضوانی، محمدرضا؛ فرجی سبکبار، حسنعلی؛ باستانی، سوسن. (1395). «سنجش وضعیت توسعۀ کارآفرینی گردشگری در مناطق روستایی (مطالعۀ موردی: روستاهای بخش لاریجان شهرستان آمل)». پژوهش¬های جغرافیای انسانی. دوره 48. شماره 4. صص: 616-603.
رکن الدین افتخاری، عبدالرضا؛ پورطاهری، مهدی؛ فضلی، نفیسه. (1393). «تحليل عوامل مؤثر در توسعه¬ي كارآفريني گردشگري روستايي». مجله برنامه¬ریزی و توسعه گردشگری. سال سوم. شماره 8. صص: 107-87.
علوی زاده، سیدامیر. (1396). کارآفرینی و نقش آن در توسعۀ پایدار روستایی (مطالعۀ موردی: استان ایلام). مجله فرهنگ ایلام. دوره هیجدهم. شماره 56 و 57. صص: 170-154.
فاطمی صدر، مینا. (1395). «نقش کارآفرینی اجتماعی در توسعه فرهنگ گردشگری (مورد مطالعه صنعت گردشگری قشم)». پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مدیریت کارآفرینی به راهنمایی دکتر اکبر عالم تبریز. دانشگاه شهید بهشتی.
محمودزاده، سیدمجتبی؛ ارجمندیان، ساناز. (1396). شناسایی و رتبه¬بندی فرصت¬های کارآفرینانه در گردشگری روستایی (مطالعه موردی: روستای آب اسک). برنامه¬ریزی و توسعه گردشگری. سال ششم. شماره 20. صص: 149-131.
Abu-Saifan, S. (2012). Social entrepreneurship: Definition and boundaries. Technology Innovation Management Review. February 2012, pp 22-27.
Ahmad, A.R., Yusoff, W.F.W., Noor, H.M., & Ramin, A.K. (2012). Preliminary study of rural entrepreneurship development program in Malaysia. Journal of Global Entrepreneurship. 2(1), pp 1-8.
Altinay, L., Sigala, M., & Waligo, V. (2016). Social value creation through tourism enterprise. Tourism Management. 54, pp 404–417.
Alvord, S. H., Brown, L. D., & Letts, C. W. (2004). Social entrepreneurship and societal transformation: An exploratory study. The Journal of Applied Behavioral Science, 40(3), pp 260–282.
Aquino, R. S., Lück, M., & Schänzel, H. A. (2018). A conceptual framework of tourism social entrepreneurship for sustainable community development. Journal of Hospitality and Tourism Management. 37, pp 23–32.
Ateljevic, J., & Page, S.J. Eds. (2009). Tourism and entrepreneurship, Routledge.
Bacq, S., & Janssen, F. (2011). The multiple faces of social entrepreneurship: A review of definitional issues based on geographical and thematic criteria. Entrepreneurship & Regional Development. 23(5–6), pp 373–403.
Boukas, N., & Chourides, P. (2016). Niche tourism in Cyprus: Conceptualising the importance of social entrepreneurship for the sustainable development of islands. International Journal of Leisure and Tourism Marketing. 5(1), pp 26–43.
Charan, P., Shankar, R & Baisya, R. K. (2008). Analysis of interactions among the variables of sppuly chain performance measurement system implementation. Business Process Management Journal. 14(4), pp 512-529.
Dahles, H., Khieng, s., Verver, M., & Manders, R. (2019). Social entrepreneurship and tourism in Cambodia: advancing community engagement, Journal of Sustainable Tourism. Pp 1-18.
Daniele, R., & Quezada, I. (2017). Social entrepreneurship and tourism: Philosophy and practice. (pp. 81–100).
Day, J., & Mody, M. (2017). Social entrepreneurship typologies and tourism: Conceptual frameworks. In P. J. Sheldon, & R. Daniele (Eds.). Social entrepreneurship and tourism: Philosophy and Practice (pp. 57–80). Cham, Switzerland: Springer International Publishing.
De Lange, D., & Dodds, R. (2017). Increasing sustainable tourism through social entrepreneurship. International Journal of Contemporary Hospitality Management. 29(7), pp 1977–2002.
Dinis, A. (2011). Tourism, niche strategy, and networks as factors for both entrepreneurship and rural sustainability, IX Rural Entrepreneurship Conference, Nottingham Business School.
Dredge, D. (2017). Institutional and policy support for tourism social entrepreneurship. In P. J. Sheldon, & R. Daniele (Eds.). Social entrepreneurship and tourism: Philosophy and practice. (pp. 35–55).
Dwivedi, A., & Weerawardena, J (2018), Conceptualizing and operationalizing the social entrepreneurship construct, Journal of Business Research. 86, pp 32-40.
Ergul, M., & Johnson, C. (2011). Social entrepreneurship in the hospitality and tourism industry: An exploratory approach. Consortium Journal of Hospitality & Tourism. 16(2), pp 40–46.
Heriot, K. C., & Campbell, N. D. (2002). A New Approach to Rural Entrepreneurship: A Case Study of Two Rural Electric Cooperatives. Entrepreneurship in a Diverse World. 10, pp 10-28.
Kline, C., Shah, N., & Rubright, H. (2014). Applying the positive theory of social entrepreneurship to understand food entrepreneurs and their operations. Tourism Planning & Development. 11, pp 330–342.
Laeis, G. C. M., & Lemke, S. (2016). Social entrepreneurship in tourism: Applying sustainable livelihoods approaches. International Journal of Contemporary Hospitality Management. 28(6), pp 1076–1093.
McCarthy, B. (2008). Case study of an artists' retreat in Ireland: An exploration of its business model. Social Enterprise Journal. 4(2), pp 136–148.
McGehee, N. G., Kline, C., & Knollenberg, W. (2014). Social movements and tourism-related local action. Annals of Tourism Research. 48, pp 140–155.
Meccheri, N., & Pelloni, G. (2006). Rural entrepreneurs and institutional assistance: an empirical study from mountainous Italy. Entrepreneurship and Regional Development. 18(5), pp 371-392.
Meitriana, M.A., Suwendra, I.W., Indrayani, L., & Suwena, K.R. (2019). The Effect of Social Entrepreneurship on the Welfare of the Village Community. Advances in Economics, Business and Management Research. 103, pp 1-18.
Mottiar, Z., & Boluk, K. (2017). Understanding how social entrepreneurs fit into the tourism discourse. In P. J. Sheldon & R. Daniele (Eds.). Social entrepreneurship and tourism: Philosophy and Practice (pp. 117–132). Cham: Springer International Publishing.
Mottiar, Z., Boluk, K., & Kline, C. (2018). The roles of social entrepreneurs in rural destination development. Annals of Tourism Research. 68, pp 77–88.
Newbert, S. L., & Hill, R. P. (2014). Setting the stage for paradigm development: A ‘smalltent’ approach to social entrepreneurship. Journal of Social Entrepreneurship. 5(3), pp 243–269.
Peredo, B., & Wurzelmann, S. (2015). Indigenous tourism and social entrepreneurship in the Bolivian Amazon: Lessons from San Miguel del Bala. International Indigenous Policy Journal. 6(4), pp 23-39.
Porter, B. A., Orams, M. B., & Lück, M. (2018). Sustainable entrepreneurship tourism: An alternative development approach for remote coastal communities where awareness of tourism is low. Tourism Planning & Development. 15(2), pp 149–165.
Reagan, B. (2002). Are High-Growth Entrepreneurs Building the Rural Economy, Federal Reserve Bank of Kansas City, Kansas City.
Sage, A. (1997). Interpretive Structural Modeling: Methodology for Large-scale Systems. McGraw-Hill, New York. pp 91–164.
Shaw, E., & Carter, S. (2007). Social entrepreneurship: Theoretical antecedents and empirical analysis of entrepreneurial processes and outcomes. Journal of Small Business and Enterprise Development. 14(3), pp 418–434.
Sheldon, P., Pollock, A., & Daniele, R. (2017). Social entrepreneurship and tourism: Setting the stage. In P. J. Sheldon, & R. Daniele (Eds.). Social entrepreneurship and tourism: Philosophy and Practice (pp. 1–18). Cham, Switzerland: Springer International Publishing.
Sigala, M. (2016). Learning with the market: A market approach and framework for developing social entrepreneurship in tourism and hospitality. International Journal of Contemporary Hospitality Management. 28(6), pp 1245–1286.
Sloan, P., Legrand, W., & Simons-Kaufmann, C. (2014). A survey of social entrepreneurial community-based hospitality and tourism initiatives in developing economies: A new business approach for the industry. Worldwide Hospitality and Tourism Themes. 6(1), pp 51–61.
Tan, C.C., Sitikarn, B., Anomasiri, S., & Pathan, A. (2018). A Social and Cybernetic Psychological Model for the Social Entrepreneurship-driven Community-based Tourism (CBT) Development in Chiang Rai, Thailand, International Journal of the Science and Innovative Technology, 1(1), 43-59.
Von der Weppen, J., & Cochrane, J. (2012). Social enterprises in tourism: An exploratory study of operational models and success factors. Journal of Sustainable Tourism. 20, pp 497–511.
Warfield, J. (2005). Developing interconnection matrices in structural modeling. IEEE Transactions on Systems, Man and Cybernetics. 4(1), pp 67–81.
Zahra, S., Gedajlovic, E., Neubaum, D. O., & Shulman, J. M. (2009). A typology of social entrepreneurs: Motives, search processes and ethical challenges. Journal of Business Venturing. 24(5), pp 519–532.
Zamora, О. М. (2011). Development instruments for the cross-border cooperation in Ukraine, In: problems of tourism development on rural areas, Krystyna Krzyzanowska(ed), Warsaw University of Life Sciences Press, pp 109- 121.
