گونه‌شناسی کنش گردشگری فرهنگی (مورد مطالعه: زائران و گردشگران مشهد )
الموضوعات :سحر اقبالی 1 , مژگان عظیمی هاشمی 2 , حامد بخشی 3
1 - پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی
2 - پژوهشکده گردشگری خراسان رضوی
3 - پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی مشهد
الکلمات المفتاحية: کنش, گردشگری فرهنگی, سرمایه‌های چندگانه, رفتار گردشگر,
ملخص المقالة :
پژوهش حاضر، انواع کنش گردشگری فرهنگی و عوامل مؤثر بر آن را بین زائران و گردشگران مشهد واکاوی می کند.رویکرد نظری نگارندگان ترکیبی از نظریه های انگیزه، نگرش و سرمایه های سه گانه بوردیو است. اطلاعات مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه با حجم نمونه 302 نفر از زائران و گردشگران مشهد در نوروز 1392 گردآوری شده است. بر اساس یافته های تحقیق، گردشگران فرهنگی به سه دسته تقسیم شدند: «گردشگران فرهنگی خاص» شامل گردشگرانی که هدف سفرشان مقصد فرهنگی است، «گردشگران فرهنگی عام» شامل گردشگرانی است که در سفرهای خود از مقصدهای فرهنگی هم بازدید می کنند و «گردشگران فرهنگی تصادفی» که برحسب اتفاق و بدون شناخت از مقصدهای فرهنگی بازدید کردهاند. نتایج تحقیق نشان میدهد امکانات و تسهیلات، نگرش به سفر فرهنگی و انگیزه برای اقدام به سفر فرهنگی تأثیرگذار است. ضریب تعیین مدل نشان میدهد، متغیرهای واردشده 45 درصداز تغییرات متغیر وابسته (کنش فرهنگی) را تبیین می-کند و میزان تحصیلات، بیشترین تأثیر را بر متغیر کنش سفر فرهنگی دارد. با توجه به نتایج تحقیق، ظرفیت‌های مناسبی برای گسترش گردشگری فرهنگی و فرصت کسب تجربه برای گردشگران در بازدید از جاذبه و شرکت در رویدادهای فرهنگی وجود دارد که مخاطبان ویژة آن، افراد تحصیل‌کرده خواهند بود.
آپوستولوپولوس، یورکوس؛ لیوادی؛ استلا و کیس، اندوریانا. (1388). جامعه‌شناسی گردشگری. ترجمه بیژن شفیعی. تهران: انتشارات وارسته.#
الوانی، سید مهدی؛ پیروز بخت، معصومه. (1385). فرآیند مدیریت جهانگردی. تهران: دفترپژوهش‌های فرهنگی.
افجه، علی‌اکبر. (1372). «ماهیت تغییر و تفاوت آن با مدیریت و توسعه سازمان (OD)». اقتصاد و مدیریت، واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی. شماره ۱۹. زمستان. #
بوردیو، پیر. (1384). شکل‌های سرمایه. گردآوری: کیان تاج‌بخش. ترجمه: افشین پاک‌باز و حسین پویان. تهران: نشر شیرازه.#
پیرس، فیلیپ. (1389). رفتار گردشگر، بن‌مایه‌ها و طرح‌های مفهومی. ترجمه: حمیدضرغام و هره جوادی. تهران: مهکامه. #
تاج‌زاده‌یمین، ابوالفضل و قضاریان، گریگور (1388). «فرآیند و عوامل مؤثر در شکل‌گیری انگاره مقصد». فصلنامه مطالعات گردشگری، شماره 13، صص 11-45.
ترنر، تام. (1372). «شهر همچون چشم‌انداز». نگرشی فراتر از فرانوگرایی به طراحی و برنامه‌ریزی شهری. ترجمه فرشاد نوریان. تهران: شركت پردازش و برنامه‌ریزی شهری#
تولایی، سیمین .(1386). مروری بر صنعت گردشگری. تهران: دانشگاه تربیت‌معلم. #
ساعی، علی؛ نائیجی، مختار؛ رضایی، محمد. (1389). «ارتباط بین تبلیغات و جذب گردشگر فرهنگی در ایران؛ مطالعة موردی: گردشگران خارجی فرهنگی اصفهان». دانشنامه علوم اجتماعی. دوره 1. شماره 4. زمستان. #
شمس‌اله‌زاده، یاسر. (1389). «تحلیلی بر مفهوم تصویر ذهنی در توسعه گردشگری شهری؛ مطالعه موردی: کلان‌شهر تبریز». پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تربیت معلم سبزوار. دانشکده جغرافیا.
صالحی امیری، سیدرضا. (1386). مفاهیم و نظریه‌های فرهنگی. تهران: ققنوس.#
فخرایی، سیروس؛ کریمیان، انور. (1390). «بررسی رابطه سرمایه فرهنگی؛ مطالعه موردی در بین دانش‌آموزان پیش‌دانشگاهی پسرانه شهرستان. سال تحصیلی90». جامعه‌شناسی. تابستان 1388. سال اول. شماره سوم. صص 125-148.#
فروغ‌زاده، سیمین. (1390). «بررسی کیفیت اقامت و ترجیحات زائران ایرانی در مدت حضور در مشهد (1412)»، پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی. کاووسی، اسماعیل. (1389). توسعه گردشگری 1. تهران: مرکز تحقیقات استراتژیک.#
کاظمی، مهدی. (1382). مدیریت گردشگری. تهران: فروزش. #
میچل، چاناتن؛ اشلی، کرولاین. (1391). توریسم و کاهش فقر. مترجم: علی شکوری. تهران: جامعه‌شناسان.#
معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری. (1391). «گزارش مرکز آمار ایران». نتایج آمارگیری از گردشگران ملی. #
Baloglu, S. .(2008). "A Path Analytic Model of Visitation Intention Involving Information Sources, Socio-Psychological Mo.ations, and Destination Image".Journal of Travel&Tourism Marketing, 81-90.#
Bourdieu, P. (1977).Outline of a Theory of Practice.#
Bourdieu, Pierre. (1998). The State Nobility. Translated by Laurttac Clough.#
Crompton, J. (1979). "Motivations ofpleasure vacations". Annals of Tourism.#
Donnelley, T. (2004). "Extending the Technology Acceptance Model: AdditionalFactors Affecting the Adoption of e-Commerce By Senior American Residents,Dissertation Submitted to Wayne Huizenga School of Business andEntrepreneurship". Nova Southeastern University in Partial Fulfillment of theRequirements for the Degree of Doctor of Business AdministrationResearch, Vol. 6 No.4, pp.408-424.#
Kim, H. Cheng, C.K. &O’Leary, J. T. (2006)."Understanding participation patterns and trends in tourism cultural attractions". Tourism Management28, 1366–1371.#
Richards,G. (1996)."production and consumption of european cultural tourism. "Annals rf Tourism Research, Vol. 23, No. 2, 261-283.#
Seddighi, H. Nuttall, M.&Theocharous, A. (2001)".Does cultural background of tourists influence the destination choice? an empirical study with special reference to political instability". Tourism Management22, 181-191.#
Urn,S.&Crompton,J.L. (1991)."Development of pleasure travel attitude dimensions".Annals of TourismResearch Vol. 18 No. 3, 500-504.#
