نقش رضایتمندی از نیازهای روانی بنیادین در رابطة بین وابستگیِ بین فردی و سلامت روان
الموضوعات :نیما قربانی 1 , آتنا حیدری 2 , رضا پورحسین 3
1 - دانشگاه تهران
2 - دانشگاه تهران
3 - دانشگاه تهران
الکلمات المفتاحية: وابستگی بین فردی, نیازهای روانی بنیادین, نظریة خودمختاری, سلامت روان,
ملخص المقالة :
هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی نقش ارضای نیازهای روانی بنیادین در رابطۀ بین انواع وابستگی و سلامت روان بود. ۲۵۱ نفر از دانشجویان دختر و پسر در رشته روان شناسی دانشگاه تهران در این پژوهش شرکت کردند. نمونه گیری به شیوة غیر تصادفی و در دسترس صورت گرفت. برای جمع آوری داده‌ها از پرسشنامه‌های وابستگی بین فردی (IDI)، پرسشنامه رضایت از نیازهای روانی بنیادین (BPNS)، پرسشنامه رضایت از زندگی (SWLS)، و پرسشنامه اضطـراب و افسردگی (ADS) استفـاده شد. در تحلیل داده های پژوهش، محاسبة شاخص ها و روش های آماری به دست آمده نشان دادند که نیازهای خودپیروی، میانگین، انحراف معیار، ضرایب همبستگی، و معادلات ساختاری به کار گرفته شدند. نتایج شایستگی، و ارتباط، در رابطة بین انواع وابستگی با رضایت از زندگی، اضطراب، و افسردگی نقش میانجی دارند. رضایتمندی از نیازهای ارتباط و خود پیروی، رابطة بین انواع وابستگی و تمامی متغیرهای سلامت را تعدیل می کند و رضایتمندی از نیازِ شایستگی، رابطة بین انواع وابستگی و تمامی متغیرهای سلامت، به جز رابطة بین وابستگی استثمار پذیر و افسردگی، را تعدیل می کند. این بدان معناست که نیازهای روانشناختی بنیادین نه‌تنها در بهبود سلامت روان شناختی افراد از اهمیت بسزایی برخوردارند، بلکه با هدف قرار دادن اين متغیرهای ميانجي، می توان نشانه های اختلالات را در افراد كاهش داد؛ زيرا اين كار از تغيير دادن كيفيت وابستگی، مقدورتر و دست یافتنی تر است.
اسماعیلی، معصومه؛ شالچی، بهزاد؛ احمدی، عزت ¬الله (۱۳۹۶). نقش دشواری تنظیم هیجان به عنوان متغیر میانجی در تبیین رابطه کارکرد خانواده و ارضای نیازهای بنیادین روانشناختی با اعتیادپذیری. نشریه اعتیادپژوهی، ۱۱(۴۲)، ۲۴۸-۲۲۹.
اصغری مقدم، محمدعلی؛ ساعد، فواد؛ دیباج نیا، پروین؛ و زنگنه، جعفر (1387). بررسی مقدماتی اعتبار و پایایی مقیاس های افسردگی، اضطراب و استرس (DASS) در نمونه های غیر بالینی. روانشناسی بالینی و شخصیت 6 (2)، 23-38.
بشارت، محمد علی (۱۳۹۱). بررسی ویژگی های سنجشی مقیاس ارضاي نیازهاي بنیادین روانشناختی در نمونه ای از جامعه ایرانی. مجله علوم روانشناختی،۱۱(۴۱)، ۲۴-۶.
بیانی، علی اصغر؛ کوچکی، محمد؛ گودرزی، حسنیه (۱۳۸۶). اعتبار و روایی مقیاس رضایت از زندگی، مجله روانشناسی تحولی، ۳ (۱۱).
خوارزمی، اکرم؛ کارشکی، حسین؛ عبدخدائی، محمد سعید (۱۳۹۱). نقش نیازهای خود تعیین گری (خودمختاری، شایستگی، و ارتباط) در علاقه یادگیرندگان به تداوم یادگیری الکترونیکی. همایش ملی روانشناسی تربیتی، تهران، ایران.
حجازی، الهه؛ صالح نجفی، مهسا؛ امانی، جواد (۱۳۹۳). نقش واسطه‌ای انگیزش درونی در رابطه بین نیازهاي بنیادین روان شناختی و رضایت از زندگی، دو فصلنامه روانشناسی معاصر، ۹ (۲)، ۷۷-۸۸.
شریفی، مرضیه؛ فاتحی زاده، مریم؛ بهرامی، فاطمه؛ اعتمادی، عذرا؛ جزابری، رضوان السادات؛ (۱۳۹۶)، واکاوي تجارب شوهران زنان داراي وابستگی بین فردي از خشونت خانگی همسرانشان: مطالعه کیفی، مجله پرستاری و مامایی، ۱۵(۱۰)، ۳۶-۲۱.
شیخی، منصوره؛ هومن، حیدرعلی؛ احمدی، حسن؛ مژگان، سپاه منصور (۱۳۸۹). مشخصه های روانسنجی مقیاس رضایت از زندگی، اندیشه و رفتار، ۵ (۱۹)، ۲۹-۱۷.
طاهری، پروانه؛ غفوری، سهیلا؛ استوار، صغری (۱۳۹۴). بررسی رابطه ارضاء نیازهای روانی با سلامت روان در دانشجویان دانشگاه ولی عصر رفسنجان، اولین همایش علمی ـ پژوهشی روانشناسی، علوم تربیتی و آسیب شناسی جامعه.
ناطقی، مریم؛ طاووسی، محترم نعمت (۱۳۹۸). نقش واسطه‌ای حرمت خود و خودنظم جویی در رابطه بین نیازهای اساسی روانشناختی و بهزیستی روانشناختی، مطالعات روانشناختی، ۱۵(۲)، ۱۶۴-۱۴۵.
عرب زاده، مهدی (۱۳۹۶). رابطه نیازهای اساسی روانشناختی با سرزندگی ذهنی در سالمندان، سالمندشناسی، ۱۲(۲)، ۱۷۹-۱۷۰.
فرهادی، مهران؛ قربانی، نیما؛ بهرامی احسان، هادی (۱۳۹۰). الگوهای پالايش اضطراب: آماده سازی، بررسی ساختار عاملی و شاخص روايی مقیاس طراحی شده بر پایه نمونه ای از دانش آموزان، مجله علوم روانشناختی، (۳۹)۱۰، 269-283.
موسوی، فرشته؛ سهامی، سوسن؛ سهادتی، نادره؛ نامجو، فرهاد (۱۳۹۶). رابطه حمایت اجتماعی با وابستگی بین فردي و امید به زندگی زنان سالمند، فصلنامه پرستارس سالمندان، (۳)3، ۵۶-۴۶.
Adjei, S. B. (2015). Partner dependency and intimate partner abuse: A sociocultural grounding of spousal abuse in Ghana. Psychological Studies, 60 (4), 422-427.
Allen, J. J., & Anderson, C. A. (2018). Satisfaction and frustration of basic psychological needs in the real world and in video games predict internet gaming disorder scores and well-being. Computers in Human Behavior, 84, 220-229.
Birtchnell, J. (1984). Dependence and its relationship to depression. British Journal of Medical Psychology, 57, 215-225.
Birtchnell, J. (1988). Defining dependence. British Journal of Medical Psychology, 61, 111-123.
Bornstein, R. F. (1993). The dependent personality. New "fork: Guilford Press.
Bornstein, R. F. (1992). The dependent personality: Developmental, social, and clinical perspectives. Psychological Bulletin, 112, 3.
Bornstein, R. F. (1997). Long-term retest reliability of Interpersonal Dependency Inventory scores in college students. Assessment, 4, 175-187.
Bornstein, R. F. (2011). An interactionist perspective on interpersonal dependency. Current Directions in Psychological Science, 20, 124-128.
Cai-Zhi, W. U., Shuo, R. O. N. G., Fang-Ting, Z. H. U., Yan, C. H. E. N., & Yong-Yu, G. U. O. (2018). Basic psychological need and its satisfaction. Advances in Psychological Science, 26, 1063-1073.
cantazaro, A., & Wei, M. (2010). Adult attachment, dependence, self‐criticism, and depressive symptoms: A test of a mediational model. Journal of Personality, 78 (4), 1135-1162.
Costello, C. G., & Comrey, A. L. (1967). Scales for measuring depression and anxiety. Journal of Psychology, 66, 303-313.
Connor, K. M., Davidson, J. T., Churchill, L. E., Sherwood, A., Foa, E., & Weisler, R. H. (2000). Psychometric properties of the Social Phobia Inventory (SPIN): New self-rating scale. British Journal of Psychiatry, 176, 379-386.
Darcy, K., Davila, J., & Beck, J. G. (2005). Is social anxiety associated with both interpersonal avoidance and interpersonal dependence?. Cognitive Therapy and Research, 29 (2), 171-186.
Deci, E. L., Ryan, R. M., Gagné, M., Leone, D. R., Usunov, J., & Kornazheva, B. P. (2001). Need satisfaction, motivation, and well-being in the work organizations of a former eastern bloc country: A cross-cultural study of self-determination. Personality and Social Psychology Bulletin, 27, 930-942.
Deci, E. L., & Ryan, R. M. (2002). Overview of self-determination theory: An organismic dialectical perspective. Handbook of self-determination research, 3-33.
Deci, E. L., & Ryan, R. M. (2000). The" what" and" why" of goal pursuits: Human needs and the self-determination of behavior. Psychological Inquiry, 11, 227-268.
Dinger, U., Barrett, M. S., Zimmermann, J., Schauenburg, H., Wright, A. G., Renner, F., & Barber, J. P. (2015). Interpersonal problems, dependency, and self‐criticism in major depressive disorder. Journal of Clinical Psychology, 71, 93-104.
Dickinson, K. A., & Pincus, A. L. (2003). Interpersonal analysis of grand-iose and vulnerable narcissism. Journal of Personality Disorders, 17, 188-207.
Duster, k. (2019). Affective and Cognitive Correlates of Interpersonal Dependency in Neurologic Populations.
Gardner, D. K., & Helmes, E. (2006). Interpersonal dependency in older adults and the risks of developing mood and mobility problems when receiving care at home. Aging & Mental Health, 10 (1), 63-68.
Gholizadeh, S. (2014).Study of the Psychometric Properties of Interpersonal Dependency Questionnaire and its Relationship with Social Intimacy. Journal of Educational Management Study, 4, 823-829.
Ghorbani, N., Watson, P. J., & Hargis, M. B. (2008). Integrative Self-Knowledge Scale: Correlations and incremental validity of a cross-cultural measure developed in Iran and the United States. The Journal of Psychology, 142, 395-412.
Ghorbani, N., & Watson, P. J. (2006). Validity of Experiential and Reflective Self-Knowledge Scales: Relationships with Basic Need Satisfaction among Iranian Factory Workers. Psychological Report, 98, 727-733.
Hirschfeld, R. M. A., Klerman, G. L., Gough, H. G., Barret, J., Korchin, S. J., & Chodoff, P. (1977). A measure of interpersonal dependency. Journal of Personality Assessment, 41, 610-619.
Huprich, S., Rosen, A., & Kiss, A. (2013). Manifestations of interpersonal dependency and depressive subtypes in outpatient psychotherapy patients. Personality and mental health, 7, 223-232.
Iskandar, D. A. (2010). The description of Interpersonal Dependency on people with major depression syndrome in Indonesia. Proceedings of the WSEAS International Conference on SOCIOLOGY, PSYCHOLOGY, PHILOSOPHY.
Kemer, G., Yıldız, E. Ç., & Bulgan, G. (2016). Emotional Dependency and Dysfunctional Relationship Beliefs as Predictors of Married Turkish Individuals’ Relationship Satisfaction. The Spanish Journal of Psychology, 19.
Kormas, C., Karamali, G., & Anagnostopoulos, F. (2014). Attachment anxiety, basic psychological needs satisfaction and depressive symp-toms in university students: A mediation analysis approach. Internatio-nal Journal of Psychological Studies, 6 (2), 1-10.
Korthagen, F. A., & Evelein, F. G. (2016). Relations between student teachers' basic needs fulfillment and their teaching behavior. Teaching and Teacher Education, 60, 234-244.
körük, S., & Ahmet, K. A. R. A. (2018). Maladaptive Interpersonal Dependency in Relations: A Case Study. Osmangazi Journal of Educational Research, 5 (2), 71-77.
Lavigne, G. L., Vallerand, R. J., & Crevier-Braud, L. (2011). The fundamental need to belong: On the distinction between growth and deficit-reduction orientations. Personality and Social Psychology Bulletin, 37, 1185-1201.
Leary, M. R., & Baumeister, R. F. (2017). The need to belong: Desire for interpersonal attachments as a fundamental human motivation. In Interpersonal Development (pp. 57-89). Routledge.
Lombas, A. S., & Esteban, M. Á. (2018). The confounding role of basic needs satisfaction between self-determined motivation and well-being. Journal of Happiness Studies, 19, 1305-1327.
McClintock, A. S., McCarrick, S. M., Anderson, T., Himawan, L., & Hirschfeld, R. (2017). Development and validation of a six-item version of the Interpersonal Dependency Inventory. Assessment, 24 (3), 360-370.
Meyer, B., Enström, M. K., Harstveit, M., Bowles, D. P., & Beevers, C. G. (2007). Happiness and despair on the catwalk: Need satisfaction, well-being, and personality adjustment among fashion models. The Journal of Positive Psychology, 2 (1), 2-17.
Newes, S. L., Pincus, A. L., Claudius, M., Jones, K., Skinner, S., & Wilson, K. R. (1998). Dependent subtypes: Abilities to refuse dating, kissing, petting, and intercourse. In annual meeting of the American Psycholo-gical Association, San Francisco, California.
Overholser, J. C. (1992). Interpersonal dependency and social loss. Perso-nality and Individual Differences, 13, 17-23.
Pavot, W., & Diener, E. (2009). Review of the satisfaction with life scale. In Assessing well-being (pp. 101-117). Springer, Dordrecht.
Peers, C., & Fleer, M. (2014). The theory of ‘belonging’: Defining concepts used within belonging, being and becoming—The Australian early years learning framework. Educational Philosophy and Theory, 46, 914-928.
Pincus, A. L., & Gurtman, M. B. (1995). The three faces of interpersonal dependency: Structural analyses of self-report dependency measures. Journal of Personality and Social Psychology, 69, 744.
Pincus, A. L., & Wilson, K. R. (2001). Interpersonal variability in dependent personality. Journal of Personality, 69, 223-251.
Pritchard, M. E., & Yalch, K. L. (2009). Relationships among loneliness, interpersonal dependency, and disordered eating in young adults. Perso-nality and Individual Differences, 46, 341-346
. Ryan, R. M., Kuhl, J., & Deci, E. L. (1997). Nature and autonomy: An organizational view of social and neurobiological aspects of self-regulation in behavior and development. Development and Psycho-pathology, 9, 701-728.
Ryan, R. M., & Deci, E. L. (2008). Self-determination theory and the role of basic psychological needs in personality and the organization of behavior. Handbook of personality: Theory and research, 3, 654-678.
Ryan, R. M., & Deci, E. L. (2000a). The darker and brighter sides of human existence: Basic psychological needs as a unifying concept. Psycholo-gical Inquiry, 11, 319-338.
Ryan, R. M., & Deci, E. L. (2000b). Self-determination theory and the facilitation of intrinsic motivation, social development, and well-being. American Psychologist, 55 (1),68-78.
Simonelli, A., & Parolin, M. (2017). Dependent Personality Disorder. Department of Developmental Psychology and Socialization, University of Padova, Padova, Italy.
Thøgersen-Ntoumani, C., & Ntoumanis, N. (2007). A self-determination theory approach to the study of body image concerns, self-presentation and self-perceptions in a sample of aerobic instructors. Journal of Health Psychology, 12 (2), 301-315.
Vansteenkiste, M., Lens, W., Soenens, B., & Luyckx, K. (2006). Autonomy and relatedness among Chinese sojourners and applicants: Conflictual or independent predictors of well-being and adjustment?. Motivation and Emotion, 30 (4), 273-282.
Vrasti, R., Enasescu, N., Poelinca, C., & Apostol, V. (1988). Interpersonal dependency, self‐esteem and depression in primary alcoholism. Acta Psychiatrica Scandinavica, 78, 448-450.
Wang, S., Roche, M. J., Pincus, A. L., Conroy, D. E., Rebar, A. L., & Ram, N. (2014). Interpersonal dependency and emotion in everyday life. Journal of Research in Personality, 53, 5-12.
Wei, M., Shaffer, P. A., Young, S. K., & Zakalik, R. A. (2005). Adult attachment, shame, depression, and loneliness: The mediation role of basic psychological needs satisfaction. Journal of Counseling Psycho-logy, 52, 591.
Williams, G. C., Niemiec, C. P., Patrick, H., Ryan, R. M., & Deci, E. L. (2009). The importance of supporting autonomy and perceived competence in facilitating long-term tobacco abstinence. Annals of Behavioral Medicine, 37, 315-324.
