نقش سازنده‌ی خصیصه‌ی حلم و بردباری بر استحکام نظام خانواده در قرآن و روایات معصومین(ع)
الموضوعات :زینب ملکی بابهویزی 1 , محمدرضا ابویی مهریزی 2 , اعظم اعتمادی فرد 3
1 - دانشگاه آزاد اسلامی، یزد
2 - دانشگاه آزاد اسلامی، یزد
3 - دانشگاه آزاد اسلامی، یزد
الکلمات المفتاحية: حلم, بردباری, نظام خانواده, قرآن کریم, روایات,
ملخص المقالة :
نگاه دین مقدس اسلام به بنیان خانواده و اهتمام ویژه به تحکیم آن ناشی از اهمیتی است که تربیت و تعالی فرد و به تبع آن خانواده و جامعه دارد. رسیدن به خانواده‌های متعالی و مستحکم جز با آراستگی به فضایل اخلاقی و مشارکت تمام اعضای خانواده امکان‌پذیر نیست. در این میان حلم و بردباری از جایگاه ویژه‌ای برخوردار می‌باشد؛ از منظر دین مبین اسلام، ایمان، عبادت، عزت و کرامت نفس، بدون حلم، قوام و دوامی ندارد و تعلیم و تربیت و تبلیغ دین، بدون آن میسّر نمی‌گردد. به‌وسیله‌ی حلم و بردباری خانواده‌ها استحکام می‌یابند، نیازهای عاطفی تأمین می‌شود، افراد از انزوای اجتماعی و احساس تنهایی رها می‌گردند، زوجین به کمال رسیده و موجب بقا نسل می‌گردند. افراد تربیت شده در چنین خانواده‌هایی دارای آرامش و ثبات روانی هستند، در نتیجه انسان‌هایی مسئولیت‌پذیر بوده که در رشد اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و... جامعه سهیم می‌باشند. از این رو باید با عمل به دستورات قرآن کریم و به‌کارگیری سیره‌ی ائمه‌ی معصومین(علیهم‌السلام) در جهت تخلّق به خصیصه‌ی حلم در میان آحاد جامعه کوشید تا شاهد خانواده‌های مستحکم و در نتیجه جامعه‌ای معتدل، عزت‌مند و آرام باشیم؛ از این رو در مقاله‌ی حاضر که به روش کتابخانه‌ای و به شیوه‌ی توصیفی- تحلیلی انجام شده، ضمن تبیین ضرورت تحکیم خانواده و ترسیم الگوی خانواده‌ی مستحکم از منظر این دین الهی، نقش خصیصه‌ی حلم و بردباری بر استحکام نظام خانواده از نگاه قرآن و روایات مورد بررسی قرار گرفته است.
قرآن کریم، ترجمه: مکارم شیرازی، ناصر، 1380، تهران، دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی.
نهج‌البلاغه، شریف الدین رضی الدین، محمّد بن حسن، 1386، ترجمه: حسین انصاریان، نوبت چاپ دوم، تهران، پیام آزادی.
آمدی، عبد الواحد بن محمد تمیمی، 1410، تصنیف غررالحكم و دررالكلم، محقق: مصطفی درایتی، نوبت چاپ دوم، قم، دارالکتاب الاسلامی.
جعفری هرفته، مجید، 1396، مهار خشم و پرخاشگری در پرتو آموزه‌های دینی با ارائه الگوهای اسلامی، نوبت چاپ اول، قم، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
جوادی آملی، عبدالله، 1396، تفسیر تسنیم، نوبت چاپ پنجم، قم، إسراء.
حَرّانی، حسین بن علی بن شعبه، 1382، تحف العقول، ترجمه: صادق حسن زاده، نوبت چاپ اول، قم، آل علی(علیهم‌السلام).
حرّ عاملی، محمّد بن حسن، 1414، وسائل الشیعه، نوبت چاپ اول، قم، آل البیت(علیهم‌السلام).
حکیمی و سایرین، 1371، الحیاه، نوبت چاپ سوم، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
خدایاری‌فرد، محمّد، 1381، روش درمانی عفو با تأکید بر دیدگاه اسلامی، فصلنامه‌ی اندیشه و رفتار؛ شماره‌ی اول، صص 45-58.
دیلمی، حسن بن ابی الحسن، 1412، ارشادُ القُلوب إلی الصّواب المُنجی من عَمَل به مِن ألیم العِقاب، نوبت چاپ اول، قم، انتشارات رضی.
طوسی، ابوجعفر بن محمد بن الحسن، 1414، الامالی، نوبت چاپ اول، قم، دارالثقافه.
کلینی، محمّد بن یعقوب، 1407، الکافی، محقق: علی اکبر غفاری، نوبت چاپ چهارم، تهران، دارالکتاب الاسلامیه.
لیثی واسطی، علی بن محّمد، 1376، عیون الحکم و المواعظ، محقق: حسین حسنی بیرجندی، نوبت چاپ اول، قم،مؤسسه علمی فرهنگی دار الحديث، سازمان چاپ و نشر.
مجلسی، محمّد باقر، 1404، بحار الأنوار الجامعة لدُرر اخبار الائمة الاطهار، نوبت چاپ اول، بیروت، موسسه الوفاء.
محمّدی ری شهری، محمّد، 1384، ميزان الحكمه، نوبت چاپ اول، قم، دارالحدیث.
مکارم شیرازی و همکاران، ناصر، 1386، تفسیر نمونه، نوبت چاپ بیست و نهم، تهران، دارالکتاب الاسلامیه.
موسوی خمینی، روح ا...، 1385، تحریر الوسیله، نوبت چاپ اول، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
ورّام، ابن ابی فراس، 1376، تنبیه الخواطر و نزهه النواظر، نوبت چاپ اول، تهران، علی اصغر حامد.
