اندازه گیری و مقایسه نگرش به حجاب و هوش معنوی در بین دانشجویان متأهل و مجرد (مطالۀ موردی: مؤسسۀ آموزش عالی فاطمیه (س) شیراز)
الموضوعات :
اسماعیل کلانتری
1
( استادیار، دکترای تخصصی سیاست¬گذاری علم و فناوری، مؤسسه آموزش عالی فاطمیه، شیراز، ایران )
فاطمه تقدسی
2
(2. دانشجوی کارشناسی روان¬شناسی، گروه روان¬شناسی، مؤسسه آموزش عالی فاطمیه، شیراز، ایران )
الکلمات المفتاحية: نگرش به حجاب, هوش معنوی, دانشجویان, مجرد و متأهل, مؤسسه آموزش عالی فاطمیه شیراز,
ملخص المقالة :
هدف این پژوهش اندازه گیری و مقایسه نگرش به حجاب و هوش معنوی در بین دانشجویان متأهل و مجرد بوده است. بدین منظور دانشجویان دختر در مؤسسه آموزش عالی فاطمیه شیراز به عنوان مطالعه موردی انتخاب گردید. جامعه آماری کلیه دانشجویان مؤسسه در سال 1400-1399 بود که از این میان 233 نفر به عنوان نمونه با روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شده است. در این پژوهش از روش توصیفی و آزمون مقایسه میانگینِ آنووا استفاده شده و گردآوری داده ها با استفاده از مقیاس سنجش هوش معنوی کینگ (SISRI) و آزمون استاندارد نگرش به حجاب انجام گردید. یافته های پژوهش نشان می دهد نگرش به حجاب به صورت معنی دار در بین دانشجویان متأهل بیش از دانشجویان مجرد است. هم چنین نگرش به حجاب با افزایش سن، کم می شود. علاوه بر این هوش معنوی نیز در بین دانشجویان متأهل بیش از دانشجویان مجرد است، اما این تفاوت معنی دار نیست. هم چنین هوش معنوی با افزایش سن، بیشتر می شود. یافته های این پژوهش برای سیاست گذاران حوزۀ آموزش عالی به ویژه شورای عالی انقلاب فرهنگی و وزارت علوم، تحقیقات و فنّاوری و نیز مدیران دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی دلالت های سیاستی و مدیریتی مهمی دارد
1- امامقلیان، ف.، حسین آبادی فراهانی، م.، و کشاورز، م.(1396). ارتباط بین هوش معنوی و شایستگی¬های دانشجویان پرستاری در ارائه مراقبت¬های معنوی. نشریه روان پرستاری، 2(2)، 16-22..
2- باعزت، ف.، و شریف¬زاده، ح. (1391). رابطه هوش معنوی و هوش هیجانی با استرس شغلی کارکنان دانشگاه. فصلنامه مشاوره شغلی و سازمانی، 4(13)، 37-52.
3- باقری، ف.، اکبری زاده، ف.، و حاتمی، ح. (1390). رابطه بین هوش معنوی و شادکامی و متغیرهای دموگرافیک در پرستاران بیمارستان فاطمه‌الزهرا و بنت‌الهدی شهرستان بوشهر. فصلنامه طب جنوب، 14(4)، 256-263.
4- بخشایش، ع.(1393) .پیش¬بینی رضایت زناشویی بر اساس هوش هیجانی و هوش معنوی زوجین. فصلنامه علمی-پژوهشی زن و جامعه، 5(18)، 69-84.
5- بهرامی, هادی (1381), آزمون¬های روانی (مبانی نظری), تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.
6- حاجیان، ا.، شیخ¬الاسلامی، م.، همایی، ر.، رحیمی، ف.، و امین الرعایا،ا. (1391). رابطه هوش معنوی و هوش هیجانی.10 تحقیقات علوم رفتاری، 10(6)، 500-505.
7- حداد نیا، س. و جوکار، ن. (1392). رابطه هوش معنوی و هوش هیجانی با رفتار شهروندی سازمانی دبیران. فصلنامه علمی- پژوهشی رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 7(2)، 157-179.
8- حر عاملی، م. (١٣٨٠). وسایل¬الشیعه، تهران: انتشارات اسلامی.
9- حسینیان، س.، قاسم زاده، س.، و نیکنام، م. (1390). پیش‌بینی کیفیت زندگی معلمان زن بر اساس متغیرهای هوش هیجانی و هوش معنوی. فصلنامه مشاوره شغلی و سازمانی، 3(9)، 42-60.
10- حسین¬زاده، ع.، نیازی، م.، و شفائی مقدم، ا.(1397). بررسی رابطه عوامل اجتماعی و فرهنگی و نگرش به هنجار پوشش اسلامی(حجاب) مطالعه موردی دانشجویان دانشگاه کاشان در سال تحصیلی 92-93. دو فصلنامه علمی-پژوهشی دین و ارتباطات، 25(1)، 40-90.
11- حسینی دوست، م. (1380). بررسی نگرش دانشجویان دانشگاه علامه طباطبایی نسبت به پوشش زنان و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن. دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی، 183.
12- خوشخویی، م.، یوسف زاده، م.، و آذریون، پ. .(1392). بررسی رابطه میزان استفاده از رسانه¬های ارتباطی (اینترنت، ماهواره و تلفن همراه) و گرایش دانشجویان دختر دانشگاه بوعلی سینا به حجاب. نشریه دین و ارتباطات، 2(1)، 43-65.
13- خیدانی، لیلی، (1394). بررسی فرهنگ حجاب و عفاف و نگرش به آن در بین دانشجویان دختر دانشگاه¬های استان ایلام، پژوهش¬ها نامه¬های زنان، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال ششم، شماره دوم، ص 51-73
14- ذوالفقاري، حســين، «موانع و مشكلات ناجا دركنترل بدحجابي»، فصلنامه مطالعات مديريت انتظامي، سال اول، ش اول، ۱۳۸۵.
15- رجايي، ع. (1389). هوش معنوي: ديدگاه¬ها و چالش¬ها. پژوهش¬نامه تربيتی.22(5)، 21-49.
16- رجبی، ع. (1382). رابطه نگرش به حجاب و سطح اضطراب به¬عنوان اصلی¬ترین مؤلفه علامت روانی در دختران دانش¬آموز پایه سوم مقطع متوسطه شهر قم و تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد، موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی.
17- رجالی، م.، و مستاجران، م. (1391). بررسی وضعیت نگرش مذهبی دانشجویان دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی اصفهان. نشریه تحقیقات نظام سلامت، 8(3): 424-430
18- رقيب، م.، سيادت، ع.، حكيمي نيا، ب.، و احمدي، ج. (1389). اعتباريابي مقياس هوش معنوي كينگ (SISRI-24) در دانشجويان دانشگاه اصفهان. دست آوردهاي روان شناختي، 4(1)، 141-164.
19- رقیبی، م.، و قره چاهی، م.(1392). بررسی رابطه بین هوش هیجانی و هوش معنوی در زنان مردان در شرف طلاق و سازگار. فصلامه علمی-پژوهشی زن وجامعه، 4(13)، 123-140.
20- زین آبادی، م. (1386). جامعه پذیری حجاب. نشریه مطالعات راهبردی زنان، 38
21- سهرابی اسمرود، ف. (1387). مبانی هوش معنوی. فصلنامه سلامت روان، 1(1)، 14-18.
22- شفیعی، ع.(1393). هوش معنوى و تأثیر آن بر سلامت روانی منابع انسانی سازمان. دوفصلنامه علمی- پژوهشی، مطالعات اسلام و روان شناسی، 8(14)، 153-179.
23- شهرابی فراهانی،ل. و فرحبخش،ک. ( 1391). بررسی رابطه بین هوش معنوی و هوش هیجانی دانش‌آموزان دختر منطقه ۱۵ آموزش و پرورش شهر تهران. دو فصلنامه مدیریت و برنامه ریزی در نظام¬های آموزشی، 5(8)، 44-60. 44
24- شیروانی، ع.، عقبائی جزنی، م.، و معصومی، ا.(1393). ارائه مدل هوش معنوی و هوش هیجانی به منظور افزایش خود اثر بخشی و خود نظمی در کارکنان ادارات مرکزی بانک ملی ایران. نشریه تحقیقات روان¬شناختی، 6(24)، 110-116. 106
25- صادقی، م.، مظاهری، م.، و حیدری، م .(1386). بررسی رابطه سبک¬های تربیتی و تربیت دینی با میزان مذهبی بودن والدین. نشریه مطالعات اسلام و روان¬شناسی، 1(1)، 1-192.
26- صبحی قراملکی، ن.، و پرزور، پ. (1393). مقایسه هوش معنوی و هوش هیجانی دانشجویان و طلاب. نشریه فرهنگ در دانشگاه اسلامی، 4(2)، 297-310.
27- صریحی، ر.، و تیمور نژاد، ک .(1390). تاثیر هوش معنوی بر اثر بخشی اقدانات مدیریت دانش. فصلنامه مطالعات مدیریت بهبود و تحول، 21(65)، 1-25..
28- صدیقی ارفعی، ف.، حسین زاده، ع.، نادی راوندی، م. (1393). رابطه جهت گیری مذهبی و هوش معنوی با میزان تاب آوری دانشجویان. روان شناسی دین، 8(4).
29- عابدینی، س.، و برات دستجردی، ن. (1393). رابطه دینداری و هوش معنوی و تأثیر آنها بر عملکرد تحصیلی دانشجویان. رویکرد¬های نوین آموزشی، 9(1)، 37-52.
30- عاشوری، ج.، صفاریان، م.، و یوسفی، ن. (1392). رابطه جهت گیری مذهبی، خوش بینی و هوش معنوی با سلامت معنوی مربیان قرآن. روان شناسی دین، 7(2)، 125-136.
31- عباس¬زاده، م.، علی¬زاده اقدم، م.، سعادتی، م.، و محمد پور، ن. (1391). نگرشی جامعه¬شناختی و روان¬شناختی به بد حجابی به¬عنوان یک مسئله اجتماعی. ماهنامه نشریه علمی- تخصصی مهندسی فرهنگی، 66-65، 87-113.
32- عباسی، م. ( ۱۳۷۱). نقش اسوه¬ها در تعلیم و تربیت. چاپ اول، تهران: سازمان تبلیغات اسلامی.
33- علوی، ح.، و حجتی، ر.(1386). عوامل مؤثر بر بدحجابی دختران دانشگاه شهید باهنر کرمان. دو فصلنامه علمی- پژوهشی تربیت اسلامی، 2(4)، 63-88..
34- غباری بناب، ب.، سلیمی، م.، سلیانی، ل.، و نوری مقدم، ث. (1386). هوش معنوی. فصلنامه علمی- پژوهشی اندیشه نوین دینی، 3(10): 125-147
35- عسکری، م.، حیدری، ع.، وعسگری، پ. ( 1394). رابطه هوش معنوی و جهت¬گیری مذهبی با بهزیستی روان¬شناختی و اضطراب وجودی در دانشجویان. فصلنامه پژوهش در نظام¬های آموزشی، 9(21)، 163-190.
36- فرامرزی، س.، همایی، ر.، و سلطان حسینی، م. (1388). بررسی رابطه هوش معنوی و هوش هیجانی دانشجویان. دوفصلنامه علمی- پژوهشی، مطالعات اسلام و روان¬شناسی، 3(5): 7-23
37- قادر زاده، ا.، و یوسفوند، ح. (1391). سنجش عوامل جامعه شناختی موثر در مشارکت مدنی زنان. نشریه زن در توسعه و سیاست، 10(4)، 101-126.
38- قلی¬پور، ر.، بیگی، و.، و سعد¬آبادی، ع.(1396). تحلیلی بر خط مشی راهکارهای اجرایی گسترش فرهنگ عفاف و حجاب: آسیب¬شناسی اجرا با رویکردی فازی. نشریه مدیریت دولتی، 9(1)، 136-107
39- کجباف، م.، و رییس پور، ح. (1387). رابطه بین نگرش مذهبی وسلامت روانی در بین دانش آموزان دبیرستان¬های دخترانه اصفهان. دو فصلنامه مطالعات اسلام و روان شناسی، 2(2).
40- کوئن، ب. (١٣٨٢). مبانی جامع هشناسی، ترجمه ثلاثی، م. تهران: فرهنگ معاصر.
41- محبوبی¬منش، ح .(1386). تحلیل اجتماعی مسئله حجاب. مطالعات راهبردی زنان، شماره 1(38)، 88-134..
42- محمدی، ا.، و قدسی، م. ( 1395). بررسی نگرش به حجاب در بین زنان ۱۵ سال به بالای شهر ایلام و رابطه آن با متغیرهای دموگرافیک. فصلنامه علمی ترویجی فرهنگ ایلام، 62-37
43- محمدی، م. ج.، صاحب¬الزمانی، م.، سراجیان، ف.، آقایی¬نژاد، ع.، علوی، م.، گراوندی، س.، مسعود¬زادگان، م. و محمدی ولدانی، ع. (1396). رابطه بین هوش معنوی با میزان اضطراب و کیفیت زندگی دانشجویان غیر بومی دانشگاه آزاد اسلامی واحد پزشکی تهران. فصلنامه مرکز مطالعات و توسعه ی آموزش علوم پزشکی، 8(2)، 208-216.
44- مزیدی، مهدی، حیدری، دکتر محمود، ارتباط بین میزان هوش معنوی و سبک مکانیسم¬های دفاعی.(1393)، تحقیقات روان شناختی، 6(23): 46-58
45- مهدوی، م.، و سید شرافت، ا. (1397). تحلیل نوع نگرش¬ها به فرهنگ حجاب و عفاف در ورزش بانوان (مطالعه موردی: بانوان ورزشکار استان آذربایجان شرقی). زن در فرهنگ و هنر، 10(2)، 197-214.
46- مهدوی نیسیانی، ز.، اسدی، ا.، عسگری، م.، و قلعه¬نویی، ف. (1398). رابطه جهت گیری مذهبی و هوش معنوی با خود تنظیمی هیجانی در زنان خشونت دیدیه در خانواده. مجله پژوهش در دین و سلامت، 5(2)، 101-114. 101
47- نادری، ف.، عسکری، پ.، روشنی، خ.، و آدریانی، م.( 1388). رابطه هوش معنوی و هوش هیجانی با رضایت از زندگی سالمندان. یافته¬های نو در روان¬شناسی (روان¬شناسی اجتماعی)، 5(13)، 127-138.
48- نقیبی، ر .(1386). عوامل تربیت از نگاه استاد شهید مرتضی مطهری. ماهنامه طوبی،17(2)،82-73.
49- یزد خواستی، ب .(1386). حجاب زنان با رویکرد جامعه¬شناختی، کتاب زنان. فصلنامه شورای فرهنگی اجتماعی زنان، 10(38)، 37-61.
50- Allport, G. W., & Ross, J. M. (1967). Personal religious orientation and prejudice. Journal of personality and social psychology, 5(4), 432.
51- Furr, K. A. (2007). Effects of L.D.S Doctrine versus I.D.S Culture on Sslf- Esteem. Intuition:by Undergraduate Journal of Psychology, 3, 23-28.
52- Jung, C. G. (1938). Psychology and Religion, In Collected Works. vol.11 (2nd ed.). London: Rutledge & Keganpaul, pp.3-105
53- Ghobaribonab, B. (2007). Spiritual intelligence. Journal Biker Religious Research, 3(10), 125-147.
54- King DB. (2008). Rethinking claims of spiritual intelligence: a definition, model, and measure. Ontario: Trent University.
55- DeCicco, D. B. K. T. L. (2009). A viable model and self-report measure of spiritual intelligence. ranspersonal Studies, 28, 68-85.
56- Park CL, Cohen LH. Religious and nonreligious coping with the death of a friend. Cognitive Therapy and Research. 1993;17(6):561-77
57- McCormick, J, 2009, Religious orientation and locus of control. Presented at the Australian Association for Research in Education Annual Conference, 4-7 December, Sydney, p. 22-24.
58- Mishra, S. K., Togneri, E., Tripathi, B., & Trikamji, B. (2017). Spirituality and religiosity and its role in health and diseases. Journal of religion and health, 56(4), 1282-1301.
59- Vaughan, F. (2003). What is spiritual intelligence? Journal of humanistic psychology.42.(2).
60- Wolman, R, N. (2000). Thinking with your soul: Spiritual intelligence and why is matter. New York: Harmony Book.
61- Wigglesworth, C., & Change, D. (2004). Spiritual intelligence and why it matters. Kosmos Journal, spring/summer, available at: www. kosmosjournal. org.
62- Wong, C.S., & Law, K.S. (2003). The effects of leader and follower emotional intelligence on performance and attitude: An exploratory study. The Leadership Quarterly, 13(3), 243-274.
63- Wolman,R.(2001).Thinking with your soul:Spiritual intelligence and why it matters.New York :Harmony.
64- Zohar, D, & Marshall, 2000, SQ: spiritual intelligence, the ultimate intelligence, the ultimate intelligence, London, Bloomsbury
