نقش واسطه اي عملکرد خانواده در رابطه تاب آوري با احساس حقارت
الموضوعات :ایوب سقزی 1 , حمیده یزدانی اسفیدواجانی 2 , ندا فضلعلی 3 , محسن گل محمدیان 4
1 - گروه مشاوره، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.
2 - گروه روانسنجی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران.
3 - گروه مشاوره، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.
4 - گروه مشاوره، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.
الکلمات المفتاحية: احساس حقارت, تاب آوري, عملکرد خانواده.,
ملخص المقالة :
احساس حقارت از مفاهيم مهم در سنجش سلامت همه جانبه است که مي تواند همواره متأثر ازعوامل فردي و خانوادگي باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسي نقش واسطه اي عملکرد خانواده در رابطه تاب آوري با احساس حقارت انجام گرفت. اين پژوهش از لحاظ هدف بنيادي و از نظر روش توصيفي از نوع مدل سازي معادلات ساختاري بود. جامعه آماري شامل کلية دانشجويان دانشگاه رازي کرمانشاه در سال تحصيلي 98-97 بود که به روش نمونه گيري دردسترس 200 نفر به عنوان نمونه آماري انتخاب گرديد. به منظور جمع آوري دادهها از مقياس کهتري (IS)، پرسشنامهي تابآوري کانر و ديويدسون (CD-RIS) و آزمون سنجش عملکرد خانواده (FAD-I) استفاده شد. جهت تجزيه و تحليل دادهها علاوه بر شاخصهاي آمار توصيفي (فرآواني، ميانگين و انحراف معيار) از آزمونهاي آماري ضريب همبستگي پيرسون و مدلسازي معادلات ساختاري با استفاده از نرم افزارهاي SPSS-25 و AMOS-24 استفاده گرديد. يافته ها نشان داد مسيرهاي مستقيم تاب آوري به احساس حقارت، تاب آوري به عملکرد خانواده، عملکرد خانواده به احساس حقارت و مسير غيرمستقيم تاب آوري به احساس حقارت با ميانجيگري عملکرد خانواده معني دار بودند (01/0>p). يافتههاي اين پژوهش بر اهميت نقش ميانجيگري عملکرد خانواده در رابطه تابآوري با احساس حقارت تأکيد دارد. مي توان اميدوار بود با ارائه آموزش هاي مبتني بر تقويت عمکرد خانواده، آسيبهاي ناشي از فقدان تاب آوري تعديل شده و به کاهش احساس حقارت منجر مي شود.
بشارت، محمد علی. (1387). ویژگیهای روان سنجی فرم فارسی مقیاس تاب آوری. مجله علوم روان شناختی.2(5)، 83-71.
حبیبی، آرش و عدن ور، مریم. (1396). مدلیابی معادلات ساختاری و تحلیل عامل (آموزش کاربردی نرمافزار LISREL). تهران: سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی.
سامانی، سیامک؛ جوکار، بهرام و صحرا گرد، نرگس. (1386). تاب آوری، سلامت روانی و رضایت مندی از زندگی. مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران،13(3)، 295-290.
شاهوردي، جميله؛ رضايي، منصور؛ ايازي روزبهاني، مريم؛ صادقي، خيراله؛ بختياري، ميترا و شاهوردي، مريم.(1394). رابطه سلامت عمومي با شادکامي، احساس حقارت و تعارضات زناشويي در زنان نابارور شهرستان بروجرد. نشريه دانشكده پرستاري و مامايي. 35(90)،54-47.
شریفی، خدیجه؛ مسعودی علوی، نگین؛ تقربی، زهرا؛ سوکی، زهرا؛ عسگریان، فاطمه سادات و اکبری حسین.(1390) بررسی رابطه عزت نفس مادران و دختران نوجوان آنها. دوماه نامه علمي ـ پژوهشي فيض، ۱۵ (۴) 358-352.
صفرزاده، مهناز. (1393). رابطه عملکرد خانواده و جهت گیری زندگی با تاب آوری دانش آموزان دختر دبیرستانی. پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی.
صیادی، علی.(1381). بررسی اثرات متقابل کارایی خانواده در بروز مشکلات روانی نوجوانان دختر و پسر پایه سوم دبیرستانهای شهر تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه علامه طباطبایی.
عیسی زادگان، علی؛ امیری، سهراب و قاسم زاده، سجاد. (1396). بررسی نقش عملکرد خانواده، احساس تنهایی و عزت نفس در اعتیاد نوجوانان به اینترنت. مجله مطالعات روانشناسی تربیتی، 14(27)، 206-181.
قاضی نژاد، نیکو؛ غلامعلی لواسانی، مسعود؛ و اژهای جواد. (1398) تحليل کيفي تجارب خانوادگي جانبازان اعصاب و روان: يک پژوهش پديدارشناختي. مجله علمی پژوهشی روانشناسی، 24(2)،149-132.
محمودی، هیوا.(1398). رابطه سبک های دلبستگی و گرایش به خودکشی با نقش تعدیل کنندگی خودانتقادی و وابستگی در دانشجویان. مجله علمی پژوهشی روانشناسی، 23(4)،439-425.
محمد پناه اردکان، عذرا و یوسفی رحیم.(1390). بررسی باورها در مورد ظاهر و احساس کمتریئ در افراد داوطلب جراحی زیبایی. مجلة پوست و زیبایی، 2(2)،97-85.
نجاریان، فرزانه. (1374). عوامل مؤثر برکارایی خانواده: بررسی ویژگیهای روان سنجی مقیاسFAD-I، پایان نامة کارشناسی ارشد،، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی،دانشگاه علامه آزاد اسلامی واحد رودهن.
نجفی، احد و ضرغامی، ضرعام. (1394). رابطه تاب آوری با الگوهای ارتباطی خانواده. نشریه مطالعات افكار عمومی، 15(1)، 38-25.
یوسفی، رحیم؛ مظاهری، محمد علی و ادهمیان، الهام.(1387). احساس کهتری در بیماران مبتلا به هراس اجتماعی و وسواس_ بی اختیاری. مجله روانشناسان ایران،5(17)، 68-64.
Afolabi, O. A. (2014). Do Self Esteem and Family Relations Predict Prosocial Behaviour and Social Adjustment of Fresh Students?. Higher Education of Social Science, 7(1), 26-34.
Akdoğan, R. (2017). A model proposal on the relationships between loneliness, insecure attachment, and inferiority feelings. Personality and Individual Differences, 111(1), 19-24.
Akdoğan, R., & Çimşir, E. (2019). Linking inferiority feelings to subjective happiness: Self-concealment and loneliness as serial mediators. Personality and Individual Differences, 149, 14-20.
Axelsson, U., Rydén, L., Johnsson, P., Edén, P., Månsson, J., Hallberg, I. R., & Borrebaeck, C. A. (2018). A multicenter study investigating the molecular fingerprint of psychological resilience in breast cancer patients: study protocol of the SCAN-B resilience study. BMC cancer, 18(1), 772-789.
Baker, D. A., Caswell, H. L., & Eccles, F. J. (2019). Self-compassion and depression, anxiety, and resilience in adults with epilepsy. Epilepsy & Behavior, 90(19), 154-161.
Botey, A. P., & Kulig, J. C. (2014). Family functioning following wildfires: recovering from the 2011 slave lake fires. Journal of Child and Family Studies, 23(8), 1471-1483.
Boyd-Franklin, N., & Bry, B. H. (2012). Reaching out in family therapy: Home-based, school, and community interventions. Guilford Press.
Butcher, Shirley R. (2014). An Adlerian Based Approach to Trauma, PTSD and SUD Treatment in Women. Presented to The Faculty of the Adler Graduate School. In Partial Fulfillment of the Requiremen.
Cimsir, E. (2019). The roles of dispositional rumination, inferiority feelings and gender in interpersonal rumination experiences of college students. The Journal of general psychology, 146(3), 217-233.
Connor, K. M., & Davidson, J. R. (2003). Development of a new resilience scale: The Connor‐Davidson resilience scale (CD‐RISC). Depression and anxiety, 18(2), 76-82.
Elfhag, K., Tynelius, P., & Rasmussen, F. (2010). Self-esteem links in families with 12-year-old children and in separated spouses. The Journal of psychology, 144(4), 341-359.
Epstein, N. B., Baldwin, L. M., & Bishop, D. S. (1982). The McMaster family assessment device. Journal of marital and family therapy, 9(2), 171-180.
Hall, L. A., Rayens, M. K., & Peden, A. R. (2008). Maternal factors associated with child behavior. Journal of Nursing Scholarship, 40(2), 124-130.
Han, S. S., & Kim, K. M. (2006). Influencing factors on self-esteem in adolescents. Journal of Korean Academy of Nursing, 36(1), 37-44.
Hasper, J. (2013). Management of Inferior Feelings and Addictive Behaviors (Doctoral dissertation, Tesis) Adlerian Counseling and Psychotherapy.
Herrman, H., & Jané-Llopis, E. (2012). The status of mental health promotion. Public Health Reviews, 34(2), 6-20.
Kawamoto, T. (2020). The moderating role of attachment style on the relationship between self-concept clarity and self-esteem. Personality and Individual Differences, 152(20), 1-6.
Kenchappanavar, R. N. (2012). Relationship between inferiority complex and frustration in adolescents. IOSR Journal of Humanities and Social Science, 2(2), 1-5.
Kepalaitė, A. (2009). The importance of comparative inferiority feeling in aggressiveness of teachers. Pedagoģija un skolotāju izglītība= Pedagogy and Teachers’ Education. Riga: Latvijas Universitāte, 2009.
Labriola, M. (2014). Yoga Practice and Adlerian Therapy: Integration of Practice and Principle (Doctoral dissertation, Adler Graduate School).
Lee, M. B. (2008). The five-item Brief-Symptom Rating Scale as a suicide ideation screening instrument for psychiatric inpatients and community residents. BMC psychiatry, 8(1), 1-53.
Lee, T. Y., Cheung, C. K., & Kwong, W. M. (2012). Resilience as a positive youth development construct: a conceptual review. The Scientific World Journal, 12(390450),1-9.
Leeming, D. A., Madden, K. W., & Marlan, S. (Eds.). (2014). Encyclopedia of psychology and religion. Springer US.
Lu, C., Yuan, L., Lin, W., Zhou, Y., & Pan, S. (2017). Depression and resilience mediates the effect of family function on quality of life of the elderly. Archives of gerontology and geriatrics, 71(17), 34-42.
Luo, D., Xu, J. J., Cai, X., Zhu, M., Wang, H., Yan, D., & Li, M. Z. (2019). The effects of family functioning and resilience on self‐management and glycaemic control among youth with type 1 diabetes. Journal of clinical nursing, 28(24), 4478-4487.
Martin, A. J., & Marsh, H. W. (2006). Academic resilience and its psychological and educational correlates: A construct validity approach. Psychology in the Schools, 43(3), 267-281.
Mannino, J. E. (2015). Resilience and transitioning to adulthood among emerging adults with disabilities. Journal of pediatric nursing, 30(5), 131-145.
Minuchin, S. (1974). Families and family therapy. Routledge.
Moore, M., Kwitowski, M., Javier, S. (2017). Examining the influence of mental health on dual contraceptive method use among college women in the United States. Sexual & Reproductive Healthcare, 12,(17), 24-29.
Muhamad, S., Rashid, N. K. A., Hussain, N. E., Akhir, N. H. M., & Ahmat, N. (2020). Resilience as a moderator of government and family support in explaining entre-preneurial interest and readiness among single mothers. Journal of Business Venturing Insights, 13(20), 1-10.
O’Connor, M., & Batcheller, J. (2015). The resilient nurse leader. Nursing administration quarterly, 39(2), 123-131.
Oshri, A., Lucier‐Greer, M., O’neal, C. W., Arnold, A. L., Mancini, J. A., & Ford, J. L. (2015). Adverse childhood experiences, family functioning, and resilience in military families: A pattern‐based approach. Family Relations, 64(1), 44-63.
Pei-qiong, H. O. N. G. (2012). A Related Study of Family Education and College Students’ Sense of Inferiority. Journal of Kaifeng Institute of Education, 32(2), 1-28.
Rantanen, K., Eriksson, K., & Nieminen, P. (2012). Social competence in children with epilepsy—a review. Epilepsy & Behavior, 24(3), 295-303.
Ramaprabou, V. (2014). The effect of family environment on the adjustment patterns of adolescents. International Journal of Current Research and Academic Review, 2(10), 25-28.
Ramaprabou, V. (2014). The effect of family environment on the adjustment patterns of adolescents. International Journal of Current Reserch and Acdemic Review, 2(10), 25-29.
Schmidt, M. R. (2020). The Role of Attachment, Self-Esteem and Impulsivity on Intimate Partner Violence in Same-and Opposite-Sex Relationships. A Dissertation Presented for the Doctor of PhilosophyDegree The University of Tennessee, Knoxville.
Shi, M., Wang, X., Bian, Y., & Wang, L. (2015). The mediating role of resilience in the relationship between stress and life satisfaction among Chinese medical students: A cross-sectional study. BMC medical education, 15(1),2-7.
Vaghela, K. J. (2015). Adjustment among Adolescent Girl Students of Secondary School with Respect to their type of Family. International Journal of Applied Research,/(8), 781-784.
Weiss, J. A., Robinson, S., Fung, S., Tint, A., Chalmers, P., & Lunsky, Y. (2013). Family hardiness, social support, and self-efficacy in mothers of individuals with autism spectrum disorders. Research in Autism Spectrum Disorders, 7(11), 1310-1317.
Wright, S. E., Harvey, S. E., Walmsley, E., Ferrando-Vivas, P., Harrison, D. A., & Rowan, K. M. (2015). Family satisfaction with critical care in the United Kingdom. Intensive care medicine experimental, 3(1), 1-10.
Yu, J. J., & Gamble, W. C. (2009). Adolescent relations with their mothers, siblings, and peers: An exploration of the roles of maternal and adolescent self-criticism. Journal of Clinical Child & Adolescent Psychology, 38(5), 672-683.
Zhang, C., Xu, W., & Lu, H. (2020). Longitudinal relationship between inferiority and aggression in Chinese college students: The moderation of left-behind experience. Personality and Individual Differences, 156, 109791.
