رابطۀ بين سبک دلبستگی و هويت اخلاقی: نقش واسطه ای همدلی
الموضوعات :قصیده حجتی 1 , زهرا نقش 2 , محمد خدایاری فرد 3
1 - گروه روانشناسی تربیتی و مشاوره، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
2 - گروه روانشناسی تربیتی و مشاوره، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
3 - گروه روانشناسی تربیتی و مشاوره، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
الکلمات المفتاحية: سبکهای دلبستگی, همدلی, هويت اخلاقی,
ملخص المقالة :
پژوهش حاضر با هدف تعيين رابطة سبکهاي دلبستگي و هويت اخلاقي با نقش واسطهاي همدلي انجام شد. نوع مطالعه، توصيفي از نوع همبستگي بود. شرکتکنندگان تعداد 350 نفر از دانشآموزان دختر پاية تحصيلي دهم مدارس دولتي شهر همدان بودند که به روش تصادفي خوشهاي چند مرحلهاي انتخاب شدند. ابزارهاي اين پژوهش، مقياس هويت اخلاقي آکوئينو و ريد (2002)، مقياس همدلي اساسي جوليف و فارينگتون (2006) و پرسشنامة دلبستگي بزرگسال کولينز و ريد (1996) بودند. دادههاي بهدست آمده با روشهاي همبستگي و تحليل مسير و با استفاده از نرمافزارهاي SPSS و Lisrel مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. نتايج نشان داد که مدل پيشنهادي محقق با دادههاي اين پژوهش، برازش مناسبي دارد و سبک دلبستگي ايمن پيشبينيکنندة مثبت و معنادار هويت اخلاقي و سبک دلبستگي اجتنابي و دوسوگرا، هر دو پيشبيني کنندة معنادار و منفي هويت اخلاقي بودند. همچنين، دلبستگي ايمن پيشبيني کنندة مثبت همدلي و دلبستگي اجتنابي پيشبيني کنندة منفي، همدلي بود و در اين ميان، تنها ارتباط دلبستگي دوسوگرا با همدلي معنادار نبود. لذا والدين با داشتن سبک دلبستگي ايمن و به واسطه همدلي قادر خواهند بود هويت اخلاقي را در فرزندان خود ايجاد کنند.
پاکدامن، شهلا. (۱۳۸۳). بررسی ارتباط بین دلبستگی و جامعهطلبی در نوجوانی. مجلة علوم روانشناختی، ۳، ۲۵-۴۷.
حسننیا، سمیه؛ خرمایی، فرهاد؛ شیخالاسلامی، راضیه. (۱۳۹۴). رابطة علّی سبکهای دلبستگی با بنیانهای اخلاقی از طریق واسطهگری هویت اخلاقی. پژوهشهای روانشناسی اجتماعی، ۱۸، ۷۵-۹۸.
خدابخش، محمدرضا. (۱۳۹۱). رابطة سبکهای دلبستگی با همدلی در پرستاران. نشریة مرکز تحقيقات مراقبتهاي پرستاري دانشگاه علوم پزشكي تهران (نشرية پرستاري ايران)، ۷۷، ۴۰-۴۹.
رضایی، زینب؛ حجازی، الهه؛ کارشکی، حسین. (۱۳۹۹). نقش تعدیلکنندگی همدلی در رابطة بین قضاوت اخلاقی و رفتار اخلاقی در دانشآموزان. مجلة روانشناسی، ۲، ۱۶۷-۱۸۳.
عظیمپور، علیرضا؛ نیسی، عبدالکاظم؛ شهنی ییلاق، منیجه؛ ارشدی، نسرین؛ بشلیده، کیومرث. (۱۳۹۳). اعتباریابی مقیاس اهمیت برای خویشتن هویت اخلاقی برای دانشجویان. فصلنامة شخصیت و تفاوتهای فردی، ۴، ۱۹-۳۸.
فتحی آشتیانی، مینا؛ شیخالاسلامی، راضیه. (۱۳۹۸). رابطة بین سبکهای دلبستگی و بهزیستی روانشناختی: نقش واسطهای انعطاف پذیری شناختی. مجلة روانشناسی، ۲۳، ۱۳۴-۱۴۷.
فیضآبادی، زهرا؛ فرزاد، ولیاله؛ شهرآرای، مهرناز. (۱۳۸۴). بررسی رابطة همدلی با سبکهای هویت و تعهد در دانشجویان رشتههای فنی و علوم انسانی. مطالعات روانشناختی، ۳(۲)، ۶۵-۹۰.
محمدی، حمیده؛ فولادچنگ، محبوبه. (۱۳۹۳). نقش واسطهای سبکهای پردازش هویت در رابطة بین سبکهای دلبستگی و راهبردهای تنظیم شناختی هیجان. مجلة روانشناسی، ۳، ۳۰۸-۳۲۵.
محمدی مصیری، فرهاد؛ حاجلو، نادر؛ عباسیان، مینا. (۱۳۹۲). دینداری و کیفیت رابطة با والدین با هویت اخلاقی نقش تعدیلکنندة خودتنظیمی. روانشناسی و دین، ۴، ۱۰۵-۱۱۷.
محمودی، هیوا. (۱۳۹۸). رابطة سبکهای دلبستگی و گرایش به خودکشی با نقش تعدیل کنندگی خودانتقادی و وابستگی در دانشجویان. مجلة روانشناسی، ۲۳، ۴۲۴-۴۳۹.
هومن، حیدر علی. (۱۳۹۰). تحلیل دادههای چند متغیری در پژوهشهای رفتاری. تهران: نشر فرهنگ.
Albert, L. S., & Horowitz, L. M. (2009). Attachment styles and ethical behavior: Their relationship and significance in the marketplace. Journal of Business Ethics, 87, 299-316.
Albireo, P., Matric, G., Spentri, D., & Toso, D. (2009). The assessment of empathy in adolescent: a contribution to the Itallian validation of the basic empathy scale. Journal of Adolescents, 1-16.
Allen, P., Porter, M., McFarland, C., & McElhaney, K. (2007). The Relation of Attachment Security to Adolescents? Paternal and Peer Relationships, Depression, and Externalizing Behavior. Child Development, 78(4), 22-39.
Aquino, K., Freeman, D., Reed, A., Lim, V. K. G., & Felps, W. (2009). Testing a social-cognitive model of moral behavior: The interactive influence of situations and moral identity centrality. Journal of Personality and Social Psychology, 97, 123-141.
Aquino, K., & Reed, A. (2002). The Self Importance of Moral Identity. Journal of Personality and Social Psychology, 83, 1423-1440.
Blair, R. J. (2001). Neurocognitive models of aggression, the antisocial personality disorders and psychopathy. Psychiatry, 71, 727-731.
Blasi, A. (1993). The development of moral identity: Some implications for moral functioning. The moral self, 99–122.
Borba, M. (2001). Building moral intelligence: The seven essential virtues that teach children to do the right thing. USA: Jossey-Bass.
Bowlby, J. (1980). Attachment and Loss Attachment. New York: Basic Books.
Britton, P. C., & Fuendeling, J. M. (2005). The relations among varieties of adult attachment and the components of empathy. Journal of Social Psychology, 145, 519-530.
Brownfield, D., & Thompson, K. (2005). Self-concept and delinquency: the effect of reflected appraisals by parent and peers. Western Criminology Review, 6(1), 22-29.
Burnette, J. L., Taylor, K. W., Worthington, E. L., & Forsyth, D. R. (2007). Attachment and trait forgiveness: The mediating role of angry rumination. Pers Individ Dif, 42(8), 1585-1596.
Collins, N. L., and Reed, S. J. (1990). Adult Attachment, Working Models and Relationship Quality in Dating Couples. Journal of Personality and Social Psychology, 58(4), 644-663.
Detert, J. R., Trevino, L. K., & Sweitzer, V. L. (2008). Moral Disengagement in Ethical Decision Making: A Study of antecedents and Outcomes. Journal of Applied Psychology, 93, 374-391.
Elgar, J., Arlett, C., & Groves, R. (2003). Stress coping behavioral problems among rural and urban adolescence. Journal of Adolescence, 26, 574-585.
Fyfe, G., & Yanez, R. (2014). Personal Distress Mediates the Relationship between Attachment and Empathy. Student Research and Creative Endeavor, 3-28.
Gillath, O., Sesko, A. K., Shaver, P. R., & Chun, D. S. (2010). Attachment, authenticity and honesty: Dispositional and experimentally induced security can reduce self and other deception. Journal of Personality and Social Psychology, 98(5), 841-855.
Hardy, S. A. (2006). Identity, Reasoning and Emotion: An Empirical Comparison of three source of Moral Motivation, Motivation and Emotion, 30, 207-215.
Hart, D., & Matsuba, M. K. (2009). Urban neighborhoods as contexts for moral identity development, Moral personality, identity, and character, 214-230.
Hazen, C., & Shaver, P. (1987). Romantic love conceptualizes as an attachment process. Journal of Social Psychology, 52, 511-524.
Henschel, S., Nandrino, J. L., & Doba, K. (2020). Emotion regulation and empathic abilities in young adults: The role of attachment styles. Personality and Individual Differences, 156, 40-51.
Haidt, J. (2003). The moral emotions. Handbook of affective sciences, New York: Oxford University Press.
Joireman, J. A., Needham, T. L., & Cummings, A. L. (2001). Relationships between dimensions of attachment and empathy. North American Journal of Psychology, 3, 63-80.
Jollife, D., & Farrington, D. P. (2006). Development and validation of basic empathy scale. Journal of Adolescence, 29, 589-611.
Kafetsios, K. (2004). Attachment and emotional intelligence abilities across the life. Journal of Personality and Individual Differences, 62, 48-60.
Kochanska, G. (2002). Committed Compliance, Moral Self and Internalization: A Mediated Model. Developmental Psychology, 38, 339-351.
Koleva, S., Selterman, D., Iyer, R., Ditto, P., & Graham, J. (2013). The Moral Compass of Insecurity: Anxiety and Avoidant Attachment Predicts Moral Judgement. Social and Personality Psychological Science, 1-23.
Leonard, G. R. (2010). Moral identity in adolescence: A literature review. University of Asuza California.
Maclean, A. M., Walker, L. J., & Matsuba, M. K. (2004). Transcendence and the moral self: Identity Integration, religion, and moral life. Journal for the Scientific Study of Religion, 43(3), 429-437.
Mikulincer, M., Gillath, O., Halevy, V., Avihou, N., Avidan, S., & Eshkoli, N. (2001). Attachment theory and reactions to others’ needs: Evidence that activation of the sense of attachment security promotes empathic responses. Journal of Personality and Social Psychology, 81, 1205-1224.
Naravaez, D. (2014). Natural Morality, Moral Natures and Human Flourishing. In B. Musschenga & A. Van Harskamp (Eds), Why ne moral? On the capacities and conditions for being moral. Germany: Springer.
Panfile, T. M., & Laible, D. J. (2012). Attachment security and child's empathy: the mediating role of emotion regulation. merrill-palmer quarterly. Wayne State University Press.
Pellerone, M., lacolino, C., Mannino, G., Formica, I., & Zabbara, S. M. (2017). The influence of parenting on maladadaptive cognitive schema: A cross-sectional research on a group of adults. Psychology Research and Behavior Management, 10(1), 47-58.
Piliavin, J. A., & Charng, H. W. (1990). Altruism: A review of recent theory and research. Annual review of psychology, 16, 27-65.
Rieffe, C., Ketelear, L., & Wiefferink, C. H. (2010). Assessing empathy in young children: Construction and validation of an Empathy Questionnaire. Personality and individual differences, 49(5), 362-367.
Robinson, J. S., Joel, S., & Plaks, J. (2015). Empathy for the group versus indifference toward the victim: Effects of anxious and avoidant attachment on moral judgment. Journal of Experimental Social Psychology. 56, 139-152.
Shao, R., Aquiono, K., & Freeman, D. (2008). Beyond moral reasoning: A review of moral identity research and its implication for business ethics. Business Ethics Quarterly, 18(4), 513-540.
Shaver, P., & Mikulincer, M. (2009). What’s inside the minds of securely and insecurely attached people? The secure-base script and its associations with attachment-style dimensions. Journal of Personality and Social Psychology, 97, 615-633.
Shaver, P. R., Mikulincer, M., Gross, J. T., Stern, J. A., & Cassidy, J. (2016). A lifespan perspective on attachment and care for others: Empathy, altruism, and prosocial behavior. Handbook of attachment: Theory, research, and clinical applications, 3, 878– 916.
Sigelman, C. K., & Rider, E. A. (2018). Life-span human development, 9th Ed. Cengage Learning.
Stefan, C. A., & Avram, J. (2016). The multifaceted role of attachment during preschool: moderator of its indirect effect on empathy through emotion regulation. Early Child-hood Development and Care, 188, 62-76.
Stern, J. A., & Cassidy, J. (2018). Empathy from infancy to adolescence: An attachment perspective on the development of individual differences. Developmental Review, 47, 1-22.
Tangney, J. P., Stuewig, J., & Mashek, D. J. (2007). Moral emotions and moral behavior. Annual Review of Psychology, 58, 345-372.
Thompson, R., & Walden, T. (2001). Dimensions of emotional intelligence: Attachment affect regulation alexithymia and empathy. Journal of Dissertation Abstract International, 58, 210-216.
Troyer, D., & Greitemeyer, T. (2018). The impact of attachment orientations on empathy in adults: Considering the mediating role of emotion regulation strategies and negative affectivity. Personality and Individual Differences, 122, 198-205.
Trusty J. (2005). Model of effects of adult attachment on emotional empathy of counseling students. Journal of Counseling & Development, 83(1), 66–77.
Vanjizendoorn, M. H., & Sagi, A. (1999). Cross cultural patterns of attachment universal and contextual dimension. Handbook of attachment, New York: The Guilfords.
