پیشنهاد مدل توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان با در نظر گرفتن نقش رسانه‌ها
الموضوعات :نادر گودینی 1 , مهرداد متانی 2 , علی فلاح 3 , اسدالله مهرآرا 4
1 - دانشجوی دکتری، گروه مدیریت رسانه، واحد قائم شهر، دانشگاه آزاد اسلامی، قائم شهر، ایران.
2 - استادیار گروه مدیریت رسانه، واحد قائم شهر، دانشگاه آزاد اسلامی، قائم شهر، ایران
3 - استادیار گروه مدیریت رسانه، واحد نور، دانشگاه آزاد اسلامی، نور، ایران
4 - استادیار گروه مدیریت دولتی، واحد قائم شهر، دانشگاه آزاد اسلامی، قائم شهر، ایران
الکلمات المفتاحية: توسعه, شرکت‌های دانش‌بنیان, رسانه, نظریه داده بنیاد, مدل,
ملخص المقالة :
فعالیت شرکت‌های دانش‌بنیان و ضرورت توسعه آنان برای رشد اقتصادی کشور، امری غیرقابل‌انکار است. اما متأسفانه کمبودهای نظری زیادی در حوزه‌ی توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان به‌ویژه درزمینه مدل‌های مفهومی وجود دارد. مقاله پیش رو باهدف اصلاح این نارسایی و غنی‌تر نمودن مدل‌های مفهومی در مسیر توسعه‌ی این شرکت‌ها تهیه‌شده است. هدف مقاله، ارائه مدلی نظام‌مند و مفهومی در مورد توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان با در نظر گرفتن نقش استراتژیک رسانه‌ها است. در ابتدا به تعاریف، مفاهیم، شاخص‌ها، ابعاد شرکت‌های دانش‌بنیان و پیشینه تحقیق مربوط به آن‌ها پرداخته‌شده است. نوع پژوهش، کیفی است و بر اساس روش نظریه داده مبنا (GT) تحلیل‌شده است. مدل مفهومی برگرفته از مشاهدات میدانی و مصاحبه‌های نظام‌مند با 21 نفر از مدیران کشوری مرتبط با توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان و مسئولان پارک‌های علم و فناوری و مراکز رشد می باشد. مدل حاصل نشان می‌دهد مقوله اصلی توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان با توجه به نقش استراتژیک رسانه منبعث از شرایط علّی شامل آموزش، فرهنگ‌سازی، اطلاع‌رسانی، تبلیغات و بازاریابی، هدایت و راهنمایی است و بر اساس راهبرد توسعه شرکت از طریق رسانه تلویزیون و اینترنت به‌عنوان پیامد فرآیند حاصل می‌شود. از سوی دیگر، شرایط زمینه‌ای همچون فرهنگ، نظارت، اقتصاد، فعالیت‌های رسانه‌ای و همچنین شرایط محیطی ازجمله ظرفیت دانشگاهی کشور، ظرفیت‌های بین‌المللی، سایت‌ها و وب‌سایت‌ها، دارایی‌های معنوی، قوانین، اسپانسرینگ، اینترنت، صنعت سیاست در این فرآیند موثراند. فراملی شدن محصولات، کاهش وابستگی، ارتقای سطح کیفی محصولات، سیاست‌گذاری و خط‌مشی، تصمیم سازی، تدوین استراتژی، ترویج فعالیت‌ها، مشارکت در تولید ناخالص ملی، اشتغال‌زایی‌ها، افزایش فروش محصولات به‌عنوان پیامدهای نقش رسانه‌ها در توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان به شمار می‌آیند.
اشتراوس، انس لم. کر بین، جولی‌ات(1391) مبانی پژوهش کیفی (فنون و مراحل تولید نظریه زمینه‌ای)، نشر نی، تهران.
اکبر زاده، نجمه. شفیع‌زاده، احسان،(1391). «بررسی نقش دولت درروند ایجاد و توسعه کسب‌وکارهای دانش‌بنیان»، فصلنامه رشد فناوری، شماره33، ص53-46.
الله‌یاری فرد، نجف. عباسی، رسول،(1390)، «بررسی الگوی مناسب ساختار سازمانی شرکت‌های دانش‌بنیان»، فصلنامه رشد فناوری، شماره 29، ص54-47.
امانی تهران، محمد. احمد امینی، زهرا،(1390)، «تحلیل افق‌های شرکت‌های دانش‌بنیان دانشگاهی و راهکارهای پیشگیران»ه، نشریه علمی ترویجی مطالعات در دنیای رنگ، شماره 1، ص24-19.
سام‌ها ین، هانس(1386) مدیریت فناوری در سازمان‌های فناوری بنیان، رسا، تهران، ص 78- 60
سروری ششلیکی، زهرا(1391) «ارائه مدل مفهومی از شرکت‌های دانش‌بنیان، اجلاس ملی کارآفرینی و مدیریت کسب‌وکارهای دانش‌بنیان»، دانشگاه مازندران، مازندران.
سید میرزایی، سید محمد(1381) جمعیت‌شناسی عمومی، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی، تهران.
صمدی، سعید. کلاهدوزان، امین. اسفندیاری، مریم.(1387)، «خوشه‌های فناوری و کارکردهای آن در ایجاد جریان تجارت فناوری در کشور»، فصلنامه رشد فناوری، شماره 14(۴)،ص33-27.
طالبی، کامبیز. زارع یکتا، محمدرضا.(1387). «آموزش کارآفرینی دانشگاهی و نقش آن در ایجاد و توسعه شرکت‌های کوچک و متوسط دانش‌بنیان»، مجله توسعه کارآفرینی، شماره 1، ص131-111.
عظیمی، حسین(1393) مدارهای توسعه‌نیافتگی در اقتصاد ایران، نشر نی، تهران، چاپ پانزدهم.
عماد زاده، مصطفي. شهنازي، روح‌الله. دهقان شباني، زهرا.(۱۳۸۵)، «بررسي ميزان تحقق اقتصاد دانش‌محور در ايران (مقايسه تطبيقي با سه كشور همسايه)»، فصلنامه پژوهش‌هاي اقتصادي، سال ششم، شماره ۲۰.
عماد زاده، مصطفي. شهنازي، روح‌الله. (۱۳۸۶)، «بررسي مباني و شاخص‌هاي اقتصادي دانش‌محور و جايگاه آن در كشورهاي منتخب در مقايسه با ايران»، فصلنامه پژوهشنامه اقتصادي سال هفتم شماره ۱۴(۲۷).
فخاری، حسین. سلمانی،داود (1392) رهبری در مهندسی، «رویکردی جهت بهبود مدیریت شرکت‌های نوپای دانش‌بنیان، فصلنامه تخصصی پارک‌ها و مراکز رشد»، سال 9، شماره 35 ، ص۱-۲۰.
فخاری، حسین. سلیمانی، داوود. دارایی، محمدرضا، (1392) «بررسی اثرات تحریم‌های اقتصادی بر عملکرد شرکت‌های دانش‌بنیان کشور»، فصلنامه سیاست علم و فناوری، دوره 5 شماره 3.
فراست خواه، مقصود(1388) «آینده‌اندیشی درباره کیفیت آموزش عالی، مدلی برآمده از نظریه مبنایی»، فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی. دوره ۱۴، شماره ۴(۵۰).
فرزین مقدم، اکبر. کریم لو، رضا (1394)، «معرفی ستاد اقتصاد دانش‌بنیان و کمیته‌های آن»، منطقه ويژه علم و فناوری ربع رشیدی، تبریز.
قاسمي. حسين، (1390). آشنايي با شركت‌هاي تعاوني دانش‌بنیان، اجلاس ملي كارآفريني، تعاون، جهاد اقتصادي، دانشگاه آزاد اسلامي واحد نائین، نائین.
قره‌باغیان، مرتضی( 1393)، اقتصاد، رشد و توسعه. نشر نی، تهران، چاپ سیزدهم.
مهدی زاده، سید محمد(1383) یادداشت. فصلنامه رسانه، معاونت امور مطبوعاتی و اطلاع‌رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، شماره 58.
مهدی زاده، سید محمد، (1389)؛ نظریه‌های رسانه: اندیشه‌های رایج و دیدگاه‌های انتقادی، نشر همشهری، تهران، چاپ اول.
میرزایی، خلیل(1388) پژوهش، پژوهشگری و پژوهشنامه نویسی. جامعه شناسان، تهران.
Gorman, G. G., & McCarthy, S. (2006). Business development support and knowledge-based businesses. The Journal of Technology Transfer, 31(1), 131-143.
Kumar, V. (2000). International marketing research (pp. 225-226). Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall Shane, S. (2000). Prior knowledge and the discovery of entrepreneurial opportunities. Organization science, 11(4), 448-469 Shankar, R., Gupta, A., & Narain, R. (2003). Strategic planning for knowledge management implementation in engineering firms. Work study. 52(4), 190 -200
Straus, A., & Corbin, J. (1990). Basics of qualitative research: Grounded theory procedures and techniques. 101-121 Sveiby, K. E. (2001). A knowledge‐based theory of the firm to guide in strategy formulation. Journal of intellectual capital. 2(4), 344-358
