نقش و رابطه نوآوری و محیط کسبوکار در ارتقای قدرت رقابت‌پذیری جهانی
الموضوعات :مهرداد مقصودی 1 , مهدی الیاسی 2 , شهرام خلیل نژاد 3
1 - دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبائی(ره)،تهران
2 - استادیار دانشکده مدیریت و حسابداری ، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران
3 - استادیار دانشکده مدیریت و حسابداری ، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران
الکلمات المفتاحية: رقابت‌پذیری جهانی, محیط کسبوکار, نوآوری,
ملخص المقالة :
عصر کنون را عصر جهانی‌شدن می‌نامند عصری که در آن رقابت بین بنگاه‌های اقتصادی از سطح منطقه‌ای و ملی فراتر رفته و در سطح جهان در جریان است. در شرایط رقابتی کنونی، کشورهای جهان در پی ارتقای قدرت رقابت‌پذیری خود بوده و یکی از سؤالات با اهمیت در مسیر ارتقای قدرت رقابت‌پذیری، نقش و رابطه نوآوری و محیط کسبوکار در ارتقای قدرت رقابت‌پذیری می‌باشد. در این تحقیق و به‌منظور پاسخ به پرسش فوق ابتدا کشورهای جهان بر اساس داده‌های گزارش رقابت‌پذیری جهانی بین سال‌های 2013 الی 2018 و با استفاده از تکنیک خوشه‌بندی به چهار سطح مختلف رقابت‌پذیری تفکیک‌شده و سپس با بهره‌گیری از مدل‌سازی معادلات ساختاری به روش حداقل مربعات (PLS) نقش و رابطه نوآوری و محیط کسبوکار در ارتقای قدرت رقابت‌پذیری جهانی مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از این تحقیق بیانگر عدم تأثیر نوآوری بر ارتقای قدرت رقابت‌پذیری در کشورهای با قدرت رقابت‌پذیری پایین می‌باشد که البته این نتایج نقش نوآوری در ارتقای قدرت رقابت‌پذیری سطوح دیگر را اثبات می‌کند. بر اساس دیگر یافته‌های این پژوهش رابطه بین محیط کسبوکار و نوآوری در همه سطوح رقابت‌پذیری معنادار و مثبت بوده با این تفاوت که بهبود محیط کسبوکار در کشورهای با قدرت رقابت‌پذیری پایین، بیش‌ترین تأثیر را در ارتقای نوآوری دارد. بر اساس نتایج تحقیق، نقش محیط کسبوکار در ارتقای قدرت رقابت‌پذیری در همه سطوح چهارگانه رقابت‌پذیری اثبات گردید.
اتاق بازرگاني و صنايع و معادن تهران (1390)، بررسي عوامل مؤثر بر سنجش و بهبود فضاي کسبوکار در ايران ،انتشارات اتاق بازرگاني و صنايع و معادن تهران.
احمدپور داریانی،محمود؛ داوری،علی؛ رمضان پور نرگسی،قاسم (1389)،محيط مساعد کسبوکار، پیش‌نیاز توسعه كارآفريني در ايران، فصلنامه مطالعات مديريت بهبود و تحول، شماره 61.
اخلاقی، بهروز؛ بیابان‌گرد، حسین(1379)،انتقال فناوری و جایگاه آن در سرمایه‌گذاری خارجی،فصلنامه مدرس علوم انسانی،شماره 17
بافنده ایماندوست، صادق؛ مفیدی، علی (1395), سنجش تأثیر شاخص رقابت‌پذیری GCI بر رشد اقتصادی در کشورهای درحال‌توسعه و توسعه‌یافته برگزیده، پژوهش‌های اقتصاد و توسعه منطقه‌ای، سال. ۲۳, شماره. ۱۲.
پازوكي، فاطمه(1395)،رابطه جهت‌گیری استراتژيك و عملكرد سازمان با توجه به نقش ميانجي مزيت رقابتي، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده مدیریت دانشگاه علامه طباطبایی(ره).
جانی،سیاوش(1390)، عوامل مؤثر بر رقابت‌پذیری در ایران و کشورهای جنوب غرب آسیا، فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی،سال نوزدهم، شماره 58.
جنتی فرد، محمد; نیک‌رفتار، حامد (1390)، گزارش رقابت‌پذیری ایران،اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران.
خداپرست مشهدی،مهدی; برزگر، نیکسا (1393)،بررسی جایگاه ایران در شاخص‌های سنجش محیط کسبوکار با تأکید بر شاخص رقابت‌پذیری جهانی،دومین همایش ملی کارآفرینی و رقابت‌پذیری.
خلیل، طارق، مدیریت تکنولوژی، ترجمه: اعرابی، سید محمد و ایزدی، داوود(1395)، انتشارات دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
داوری،علی; رمضانپور نرگسی، قاسم ; افراسیابی، راحله ; داوری، الهه (1397)، تأثیر سیاست‌های کارآفرینی و محیط کسبوکار بر توسعه کارآفرینی، توسعه کارآفرینی،دوره 11، شماره 2، 339-321
دهقان،ندا؛ زارع،آرزو؛ پیوندی، پدرام ؛ هادی زاده، محسن (1391)، استفاده از روش خوشه‌بندی k-means جهت گروه‌بندی فرم بدن، هشتمین کنفرانس ملی مهندسی نساجی ایران، دانشگاه یزد.
صفریان، شیوا(1393)، ارزیابی روابط متقابل بین «کارایی بازار کالا» و «توسعه بازار مالی» در فضای رقابت‌پذیری جهانی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم اقتصادی.
صنیعی آباده، محمد؛ محمودی،سینا؛ طاهرپور، محدثه (1393)، داده‌کاوی کاربردی، ویراست دوم، انتشارات نیاز دانش.
طالبی، کامبیز؛ دهقان نجم آبادی، عامر(1392)تأثیر سرمایۀ انسانی بر تشخیص فرصت‌های کارآفرینانه (موردمطالعه: شرکت‌های دانش‌بنیان مستقر در پارک علم و فناوری اقبال شهر یزد)،مجله مدیریت بازرگانی،دوره پنجم - شماره 3.
طاهری نژاد، محمد(1390)، شناسایی و اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر توسعه نوآوری فناورانه در بنگاه‌های کوچک و متوسط در پارک فناوری، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده مدیریت دانشگاه علامه طباطبایی(ره).
طباطبائیان، سید حبیب‌الله؛ نقی زاده، رضا؛ غریبی، جلیل؛ نقی زاده، محمد؛ فرنودی، صنم (1390) , ارزیابی توانمندی فناوری در سطح ملی و بخشی با رویکردی ترکیبی از مدل‌های کمی و تحلیلی، رهیافت, 1390. 48(1).
فاضلی، مجید؛ مخبری، مونا(1394)،بررسی انتقال فناوری به ایران،فصلنامه پژوهش‌های جدید در مدیریت و حسابداری،شماره اول.
قاسمی، روح‌الله; محمودیان پورسرابیان، مهدی (1394)، تحليل رقابت‌پذیری جهاني ايران در سال 2015-2016 با استفاده از رويكرد ماتريس اهميت-عملكرد، سومین کنفرانس مدیریت استراتژیک.
کاظمی، محدثه(1392)،داده‌کاوی در کنترل کیفیت: مطالعه موردی کارخانه گچ، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده مدیریت دانشگاه آزاد تهران مرکز.
کریم زاد، مصطفی ; برزگر، نیکسا ; همایونی فرد، مسعود (1393)، ارزیابی وضعیت رقابت‌پذیری کشورهای گروه گذار اول با تأکید بر جایگاه ایران، همایش ملی کارآفرینی و رقابت‌پذیری.
کریمی زارچی، محمد ؛ ابراهیم، الهه؛ فتحی، محمدرضا ، دهقان، مائده (1393)، تحليل كانوني رابطه ميان رقابت‌پذیری جهاني و سهولت انجام کسبوکار، کنفرانس بین‌المللی حسابداری، اقتصاد و مدیریت مالی.
محسنین،شهریار؛ اسفیدانی، محمد رحیم (1396)، معادلات ساختاری مبتنی بر حداقل مربعات جزئی،چاپ دوم، نشر مهربان.
مرادی،محمدعلی (1392)، تحليل، ارزيابي و آسیب‌شناسی شاخص رقابتمندي جهاني ، فصلنامه سیاست‌های مالي و اقتصادي ، سال اول، شماره 1.
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی(1395)، پایش محیط کسبوکار ایران در زمستان1395 ،معاونت پژوهش‌های اقتصادی مجلس شورای اسلامی.
میراحسنی، منیرالسادات(1392)، شاخص‌های رقابت‌پذیری ایران و برخی کشورهای جهان از منظر گزارش مجمع جهانی اقتصاد 2014-2013 ، مجله اقتصادی، شماره‌های 9و10، صفحات 107-128
هومن، حیدر علی ( 1387 )، مدل یابی معادلات ساختاري با کاربرد نرم‌افزار لیزرل، تهران، انتشارات سازمان سمت.
وارث، سید حمید; محمدی، شاپور ; پروندی، یحیی (1391)، تأثیر رقابت‌پذیری جهانی بر کامیابی اقتصادی کشورها: ارائه مدلی برای ارتقای رقابت‌پذیری ملی ایران،فصلنامه علوم مدیریت ایران،سال هفتم، شماره26.
یزدان پناه، احمد; جعفری طاهری, سمانه (1383)، رقابت‌پذیری محصولات کشاورزی ایران در بازار جهانی: مطالعه موردی پسته، بررسی‌های بازرگانی, شماره 7.
Davies, D.L. and D.W. Bouldin, A cluster separation measure. IEEE transactions on pattern analysis and machine intelligence, 1979(2): p. 224-227.
Hung, H. M. (2007). Influence of the environment on innovation performance of TQM. Total Quality Management & Business Excellence, 18(7), 715-730.
Huse, M., Neubaum, D. O., & Gabrielsson, J. (2005). Corporate innovation and competitive environment. The International Entrepreneurship and Management Journal, 1(3), 313-333.
Jain, A.K., Data clustering: 50 years beyond K-means. Pattern recognition letters, 2010. 31(8): p. 651-666.
Porter, M. E., & Schwab, K. (2008). The global competitiveness report 2008-2009. In World Economic Forum (p. 472).
Razavi, S. M., Ghasemi, R., Abdullahi, B., & Shafie, H. (2012). Relationship between Innovation and Business sophistication: A Secondary Analysis of Countries Global Competitiveness. European Journal of Scientific Research, 79(1), 29-39.
Roy, S. (2018). Global Competitiveness Index and Its Impact: Evidence From South Asian Region. Asia-Pacific Social Science Review, 18(3), 146-153.
Petrylė, V. (2016). Does the Global Competitiveness Index demonstrate the resilience of countries to economic crises?. Ekonomika (Economics), 95(3), 28-36.
Schubert, U., & Sedlacek, S. (2005). The structure of environmental policy and environment-orientated technology policy signals for environment-orientated innovation. Journal of Environmental Policy and Planning, 7(4), 317-339.
Schwab, K. (2018, November). The global competitiveness report 2018. In World Economic Forum
Wang, S., Fan, J., Zhao, D., & Wang, S. (2016). Regional innovation environment and innovation efficiency: the Chinese case. Technology Analysis & Strategic Management, 28(4), 396-410.
World Bank (2018). Doing Business, 2018
