بررسی رابطه بین مدیریت دانش و فرهنگ‌سازمانی با نقش میانجی توانمندسازی کارکنان در آموزش‌وپرورش شهرستان اندیمشک
الموضوعات :
فرهاد کیانفر
1
(استادیار، مدیریت آموزشی، دانشگاه پیام نور )
الکلمات المفتاحية: مدیریت دانش, فرهنگ‌سازمانی, توانمندسازی کارکنان, آموزش‌وپرورش,
ملخص المقالة :
هدف اصلی از این پژوهش بررسی رابطه بین مدیریت دانش و فرهنگ‌سازمانی با نقش میانجی توانمندسازی کارکنان آموزش‌وپرورش شهرستان اندیمشک می‌باشد. این پژوهش ازنظر هدف از زمره تحقیقات کاربردی و ازنظر روش از نوع توصیفی- همبستگی و ازنظر جمع‌آوری اطلاعات، پیمایشي می‌باشد. جامعه آماري پژوهش را كليه مديران و معاونان مدارس دخترانه و پسرانه در مقاطع ابتدائي، دوره متوسط اول، دوره متوسطه دوم در شهرستان اندیمشک در سال تحصیلی 1399-1398 تشکیل می‌دهند که تعداد آن‌ها 196 نفر می‌باشد. از این تعداد130 نفر از مدیران و معاونین مدرسه از طریق روش نمونه‌گیری طبقه‌ای متناسب با استفاده از جدول مرگان –گرجسی انتخاب شد که از این تعداد درنهایت 110 پرسشنامه جمع‌آوری و قابلیت تحلیل نهایی داشت. به‌منظور جمع‌آوری داده‌ها سه پرسشنامه استانداردشده تهیه شد. روایی پرسشنامه‌ها به دلیل استاندارد بودن آن‌ها مورد تائید نهایی قرار گرفت. همچنین در مورد پایائی پرسشنامه با استفاده از روش اندازه گیري آلفاي کرون باخ محاسبه شد که پرسشنامه مدیریت دانش با ضریب آلفای کرون باخ 74/0، پرسشنامه فرهنگ‌سازمانی رابینز با ضریب 88/0 و پرسشنامه توانمندسازی اسپریتزر با ضریب 78/0 مشخص گردید. یافته‌های حاصل از آزمون کولموگروف- اسمیرنوف تک نمونه‌ای جهت بررسی نرمال بودن نمرات مقیاس‌های متغیرهای اصلی پژوهش و (تحلیل مسیر) جهت تعیین رابطه علّی مستقیم بین متغیرها و همچنین ضريب همبستگي پیرسون و رگرسيون چند متغيره که با کمک نرم‌افزارهای AMOS18و SPSS23 مورد تحلیل قرار گرفت و درنهایت نتایج نشان داد که بین مؤلفه‌های مدیریت دانش و فرهنگ‌سازمانی و مدیریت دانش با توانمندسازی و فرهنگ‌سازمانی با مدیریت دانش رابطه مستقیم و معنی‌داری وجود دارد و بین مدیریت دانش و فرهنگ‌سازمانی با نقش میانجیگری توانمندسازی رابطه غیرمستقیم و معنی‌داری وجود دارد.
امیر قدسی، سیروس، ملکی، علی، بنیادی نائینی، علی، اسفندیاری، محمدجواد، 1396، بررسی تأثیر اقدامات مدیریت دانش بر توانمندسازي روان‌شناختی منابع انسانی با نقش تعدیل گری متغیرهاي جمعیت شناختی در شرکت نفت مناطق مرکزي ایران، تهران، فصلنامه علمی پژوهشی مدیریت منابع انسانی در صنعت نفت، سال هشتم، شماره 32، سال 1396.
توانایی شاهرودی، عفت، بهروز، مهرام، 1389، بررسي ميزان توانمندي مدیران و معاونین مقطع ابتدايي و رابطه آن با مؤلفه‌های فرهنگ‌سازمانی مدرسه، دانشگاه اصفهان، نشریه رويكردهاي نوين آموزشي دانشکده علوم تربيتي و روانشناسي، تهران، سال پنجم، شمار دو، شمار پياپي ۱۲، پائيز و زمستان ۱۳۸۹، ص ۲۳-۴۰.
حریریزاده، معصومه، سیداحمدی زاویه، سعید، گودرزی، رضا، 1396، تأثیر فرهنگ‌سازمانی بر توانمندسازی کارکنان (نمونه پژوهی درسازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران)، تهران، فصلنامه مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی مطالعات، دوره بیست و هشتم، شماره اول، بهار 1396.
خامدا، زهرا، 1388، بررسي رابطه ميان مديريت آموزش و توسعه منابع انساني با مديريت دانش. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تهران.
خان شریفان، عاطفه و سلیمان پور عمران، محبوبه، ۱۳۹۳، بررسی رابطه بین مدیریت دانش و توانمندسازی کارکنان آموزش‌وپرورش شهرستان بجنورد، اولین کنفرانس ملی اقتصاد، مدیریت و فرهنگ ایرانی اسلامی، اردبیل، موسسه پیشگامان فرهیختگان فرهنگ و اندیشه ولیعصر، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان اردبیل.
رابينز، استيفن پي، 1388، رفتار سازماني، ترجمه: علي پارسائيان و سيد محمد اعرابي، چ 11، تهران: دفتر پژوهش هاي فرهنگي. سليمي، اکبر، مرادي، رضا و وفايي، جلال، سال 1395، بررسي رابطه فرهنگ سازماني و مديريت دانش در سازمان آموزش‌وپرورش شهر خدابنده، تهران، نوآوري هاي مديريت آموزشي، سال يازدهم، شماره سوم (مسلسل 43) تابستان 1395.
سید زاده، میر حسین، 1389، كاركردهاي مديريت دانش در دانشگاه ها: مطالعه موردي دانشگاه پيام نور، دو فصلنامه مديريت و برنامه ريزي در نظام هاي آموزشي، دوره 3 شماره 5، پاييز و زمستان.
شائمی بزرگی، علی، حاتم پور، اذر، خوارانی، فاطمه، رادمهر، رضا، 1392، رابطه فرهنگ‌سازمانی و توانمند سازی کارکنان دانشگاه، تهران، مجله تحقیقات نظام سلامت، 1392؛ 9 (6): 639-630.
صالحی، دارا، 1391، مقایسه میزان مدیریت دانش در بانک های دولتی و غیر دولتی شهرستان بانه، گروه مدیریت، دانشگاه پیام نور، پایان نامه کارشناسی.
طالع پسند، سیاوش، محمدی حسینی، سید احمد، (1395)، آزمون مدل ساختاری فرهنگ‌سازمانی و فرایند مدیریت دانش با عملکرد سازمانی: نقش میانجی نوآوری سازمانی، تهران، فصلنامة نوآوری و ارزش آفرینی، سال پنجم، شمارة نهم، بهار و تابستان 1395.
طهرانی، امیر رضا حسین، 1393، بررسی رابطه بین ابعاد فرهنگ‌سازمانی بر اساس مدل دنیسو، پایان نامه کارشناسی ارشد، تهران.
عبداللهی، بیژن، نوه ابراهیم، عبدالرحیم (1385)، توانمندسازی کارکنان، کلیدطلایی مدیریت منابع انسانی، تهران، انتشارات ویرایش.
عبداللهي، بيژن، 1384، توانمند سازي روانشناختي كاركنان: ابعاد و اعتبـار سـنجي بـر اسـاس مدل معادلات ساختاري. نشریه پژوهش و برنامـه ريـزي در آمـوزش عـالي، ۱۱ پيـاپي (۳۵ و ۳۶)، ۳۷-۶۴.
قناتی، سوسن،1387، بررسي رابطه بين فرهنگ سازماني و ساختار سازماني كارآفرينانه در دانشگاه تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تهران.
عبودی، حمید، لطفی زنگنه درویش، مصدق، کاظمیان، فرشته، (1393)، رابطه ي فرهنگ سازماني با توانمندسازي كاركنان، تهران، فصلنامه ي پژوهشهاي مديريت منابع انساني دانشگاه جامع امام حسين (ع)، سال ششم، شماره ي 1، بهار 1393، صص 244-22.
کوهساری، علی، پروین و نسرین، 1395، بررسی رابطه بکارگیری فناوری اطلاعات با مدیریت دانش با توجه به نقش میانجی توانمندسازی کارکنان، تهران، کنفرانس بین المللی نخبگان مدیریت، سال 1395.
لطفي، مصدق، زنگنه، درويش، عبودي، حمید و كاظميان، حمید، 1393، رابطه ي فرهنگ سازماني با توانمندسازي كاركنان، تهران، فصلنامه ي پژوهشهاي مديريت منابع انساني دانشگاه جامع امام حسين (ع)، سال ششم، شماره ي (1) بهار 1393: صص 223-244.
مرادی چالشتری، جواد، مرادی، محمدرضا، نوروزیان قهفرخی، سهیلا، جمالی گله، محمود، (1394)، ارائة مدل فرهنگ‌سازمانی و موفقیت مدیریت دانش در دانشکده های تربیت بدنی دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، فصلنامه رویکردهای نوین در مدیریت ورزشی، دورة 2، شمارة 5، تابستان 1393، ص 24-9.
میرزایی، محمدرضا، 1395، بررسی وضعيت ابعاد فرهنگ‌سازمانی از منظر رابينز در بين کارکنان و اساتيد دانشگاه آزاد اسلامی (مورد مطالعه واحد شاهرود)، پایان نامه کارشناسی ارشد، شاهرود، دانشگاه آزاد اسلامی شاهرود.
مصطفی پور، محمدعلی، مستقیمی، محمودرضا، 1396، بررسی رابطه بین اخلاق سازمانی با کیفیت خدمات باتوجه به نقش میانجی توانمندسازی کارکنان سازمانهای دولتی کنبد کاووس، دومین کنفرانس بین المللی مدیریت و حسابداری، تهران، خردادماه 1396.
مقيمي، مريم؛ مهرام، بهروز؛ سـعيدي رضـواني، محمـود؛ آقامحمـديان، حميـد رضـا، 1387، بررسـي تـأثير ويژگـيهـاي شخصـيتي و خصيصـه اي كاركنـان سـازمان آمـوزش وپـرورش خراسان رضوي بر ميزان مشاركت آن‌ها در نظام پيشنهادها، مطالعات تربيتـي و روانشناسـي، (9)1، ۵۶-39.
همتي، محمد، (1389)، ارزيابي ميزان به كارگيري مولفه هاي مديريت دانش در دانشكده هاي پرديس فني تهران. مقاله ارائه شده در اولين كنفرانس ملي مديريت دانش تهران.
Abubakar A.M., Elrehail, H., Alatailat, M. A., Elc, A. (2019). Knowledge management, decision-making style and organizational performance, Journal of Innovation & Knowledge, 4, 104–114.
Adams, F. G., & Graham, K. W. (2017). Integration, knowledge creation and B2B governance: The role of resource hierarchies in financial performance. Industrial Marketing Management, 63, 179–191. http://dx.doi.org/10.1016/j.indmarman.2016.10.009.
Ahmadi, GH, Nikooravesh, A, Mehrpour, M, (2016), Effect of organizational culture on knowledge management based on Denison model, Procedia-Social and Behavioral Sciences 230 (2016) 387 – 395
. Al-Kurdi, O. F., El-Haddadeh, R., El-dabi, T. (2020), The role of organisational climate in managing knowledge sharing among academics in higher education, International Journal of Information Management, 50, 217–227.
Brandt M., Jones, D.B.A. (2009). Orgaizational Culture and Knowledge Management: An Empirical Investigation of U.S.Manufacturing Firms. Nova Southeastern University, DAI-A71/01.Access The Complete dissertation;http://gradworks.umi.com.
Brix, J. (2017). Exploring knowledge creation processes as a source of organizational learning: A longitudinal case study of a public innovation project. Scandinavian Journal of Management, 33(2), 113–127. http://dx.doi.org/10.1016/j.scaman.2017.05.001.
Chang, Su-Chao and Lee, Ming-Shing (2007), "The Effects of Organizational Culture and Knowledge Management Mechanisms on Organizational Innovation: An Empirical Study in Taiwan", The Business Review, Vol. 7, No. 1, pp. 295-301.
Charband, Y., & Jafari Navimipour, N. (2018). Knowledge sharing mechanisms in the education: A systematic review of the state of the art literature and recommendations for future research. Kybernetes, 47(7), 1456–1490.
Cheng, M. Y., Ho, J. S. Y., & Lau, P. M. (2009). Knowledge sharing in academic institutions: A study of Multimedia University Malaysia. Electronic Journal of Knowledge Management, 7(3), 313-324. Retrieved from https://pdfs. semanticscholar.org/ fd95/ 3dc5d498eb872400a 1521 d9d 0 b3679fe6fda .pdf.
Chidambaranathan, K, Swarooprani, BS. (2015), Analyzing the relationship between organizational culture and knowledge management dimensions in higher education libraries, Journal of Librarianship and Information Science 2017, Vol. 49(1) 57–68.
Choi, B., & Lee, H. (2002). Knowledge Management Strategy and Its Link to Knowledge Creation Process. Expert Systems with Applications, 23 (3), 173–187.
Dawenpoort, E., & Prosatt, B. (2009). The role of knowledge management in universities goals, (http://www.kms.com) De Jesus, H., Antunes, G., Gonc, P., Pinheiro, A. (2019), Linking knowledge management, organizational learning and memory, Journal of Innovation & Knowledge xxx–xxx.
Esterhuizen, D., Schutte, C. S. L., & du Toit, A. S. A. (2012). Knowledge creation processes as critical enablers for innovation. International Journal of Information Management, 32(4), 354–364. http://dx.doi.org/10.1016/j.ijinfomgt.2011.11.013.
Fauzi, M. A., Tan, C. N. L., Thurasamy, R., & Ojo, A. O. (2019). Evaluating academics’ knowledge sharing intentions in Malaysian public universities. Malaysian Journal of Library & Information Science, 24(1), 123–143.
Fullwood, R., Rowley, J., & Delbridge, R. (2013). Knowledge sharing amongst academics in UK universities. Journal of Knowledge Management, 17(1), 123–136. https://doi.org/10.1108/13673271311300831.
Gorry, G. A. & Westbrook, R. A. (2013). Customers, knowledge management, and intellectual capital. Journal Knowledge Management Research & Practice. Vol. 11, 92-97.
Graziele Dickel, D. & Luiz de Moura, G. (2016). Organizational performance evaluation in intangible criteria: a model based on knowledge management and innovation management, RAI Management and Innovation Magazine, 13, 211-220.Available online at www.sciencedirect.com Honarpour, A. Jusoh, A. Sang Long, C. (2017), Knowledge management and total quality management: a reciprocal relationship, International Journal of Quality & Reliability Management, Vol. 34 Iss 1 pp. 91-102.
Indra Sensusea, D, Cahyaningsiha, E, Catur Wibowo, W, (2015). Knowledge Management: Organizational Culture in Indonesian Government Human Capital Management, Procedia Computer Science 72 (2015) 485 – 494.
Korte, R. and T. Chermack (2007). “Changing Organizational Culture With Scenario Planning.” Journal of Futures, 39, pp. 645- 656 Kumar, K. K. Jain, K. K. & Rajiv R. T (2013). Leadership Activities and their Impact on Creating Knowledge in Organizations, International Journal of Leadership Studies, 8(1), 15-27.
Lambe, P. (2011). The unacknowledged parentage of knowledge management, Journal of Knowledge Management, Vol. 15 Iss 2 pp.175 -197 Li-Yun S., Zhen Zhang J.Q., Zhen Xiong C. (2012). Empowerment and creativity: A cross-level investigation, The Leadership Quarterly, Volume 23, Issue 1.
Marco, D& Art, E (2009), knowledge management for higher Education, university of verginiya press Michael, A. & James, M. (2014). Knowledge Management and Competitive Advantage: Issues and potential solution. Copyright:(2014). IGI Global.
Montana,P. & Charnov, B. (2008). Management. (4thed). Barrons EducationalSeries, Hauppauge: NY Muddassar Khan, M, Rasli, A. (2015). Relationship between Organization Culture, Empowerment and Conflict, International Journal of Economics and Financial Issues 2nd AFAP International Conference on Entrepreneurship And Business.
Nisara, T. M., Prabhakarb, G., Strakova, L., (2019). Social media information benefits, knowledge management and smart organizations, Journal of Business Research 94, 264–272.
Nonaka EDS, (1991), The knowledge creating company, Harvard business review; P: 69, 96 – 104 Ro, H., Chen, P. (2011). Empowerment in Hospitality Organizations: Customer Orientation and Organizational Support. International Journal of Hospitality Management, 30: 422–428.
Rossi R. (2010). The governance of university-industry knowledge transfer. Eur J Innov Manag, 13(2):155-71 Ro, H., Chen, P. (2011). Empowerment in Hospitality Organizations: Customer Orientation and Organizational Support. International Journal of Hospitality Management, 30: 422–428.
Robbins, T.L., Crino, M.D., & Fredendal L.D. (2002). An Integrative Model of the Empowerment process. Humam Resource management Review, 12:419-443.
Scott, S. G., & Bruce, R. A. (1995). Decision-making style: The development and assessment of a new measure. Educational and Psychological Measurement, 55(5), 818–831.
Spreitzer, Gretchen M. (1995) “Psychological Empowerment in the Workplace: Dimensions, Measurement and Validation”; The Academy of Management Journal, Vol.38 No .5.
Tim Vorley, Z. (2017)," Big data text analytics: an enabler of knowledge management", Journal of Knowledge Management, Vol. 21 Iss 1 pp.
Vila, L. E., Cabrer, B., & Pavía, J. M. (2015). On the relationship between knowledge creation and economic performance. Technological and Economic Development of Economy, 21(4), 539–556. http://dx.doi.org/10.3846/20294913.2013.876687.
Wiro Sock, B (2010). Innovations of knowledge management publisher of Innovation schooly and professional press Zheng, Wei, (2005). The Impact of Organizational Culture, Structure, and Strategy on Knowledge Management Effectiveness, Doctoral Dissertation, The University of Minnesota, Proquest Information and Learning Company.
